H Πέμπτη ήταν στις ΗΠΑ η Ημέρα των Ευχαριστιών – μια γιορτή που θεωρητικά φέρνει πολιτική εκεχειρία και εθνική συναίνεση. Ο Ντόναλντ Τραμπ την πέρασε απειλώντας να κλείσει «όλα τα σύνορα» των ΗΠΑ με το Μεξικό, ακόμη και να διακόψει τις διμερείς εμπορικές συναλλαγές, αν η κατάσταση «τεθεί εκτός ελέγχου», μετά την άφιξη κάπου 6.000 μεταναστών από κράτη της Κεντρικής Αμερικής, υπογραμμίζοντας πως οι 9.000 στρατιώτες που έχει παρατάξει στα σύνορα έχουν την άδεια να κάνουν χρήση «φονικής βίας εφόσον χρειαστεί» και κατηγορώντας τους αμερικανούς δικαστές πως θέτουν σε κίνδυνο τις ΗΠΑ με τις αποφάσεις που λαμβάνουν για τη μεταναστευτική πολιτική. Γιατί τρεις ημέρες νωρίτερα, καλιφορνέζος δικαστής είχε αναστείλει την ισχύ προεδρικού διατάγματος που επέτρεπε την αυτόματη απόρριψη των αιτήσεων ασύλου από μετανάστες που διασχίζουν παράτυπα τα σύνορα. «Είναι ντροπή», εξανέστη ο αμερικανός πρόεδρος, επαναλαμβάνοντας για πολλοστή φορά πως πολλοί από τους απελπισμένους μετανάστες είναι «εγκληματίες» και «κακοί άνθρωποι», μιλώντας για πολλοστή φορά για επαπειλούμενη «εισβολή».
Η ένταση στην Τιχουάνα, στο Βορειοδυτικό Μεξικό, ανεβαίνει διαρκώς. Η σύγκρουση που άρχισε να προδιαγράφεται στις 13 Οκτωβρίου, όταν ξεκίνησε από την Ονδούρα το πρώτο καραβάνι των μεταναστών (γιατί ακολούθησαν και ακολουθούν και άλλα), βρίσκεται πλέον προ των τειχών – του τείχους που ονειρεύεται από τις αρχές της θητείας του ο Τραμπ ανάμεσα στις δύο χώρες. Οσοι μετανάστες ήθελαν να πιστεύουν πως ο αμερικανός πρόεδρος κάπως θα «μαλάκωνε» από την παρουσία τους στα σύνορα αντιλαμβάνονται πλέον πως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Για να διασχίσουν τα 4.200 χιλιόμετρα που χωρίζουν την Ονδούρα από το Μεξικό, θέλοντας να ξεφύγουν, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, από την ενδημική βία και τη φτώχεια, χρειάστηκαν κάτι περισσότερο από έναν μήνα, ήταν όμως όλοι μαζί, πολλοί μαζί, στηρίχτηκαν στη συλλογική δράση. Από εδώ και πέρα, καλούνται να κάνουν τα επόμενα βήματα μόνοι.
Οι Αρχές της Τιχουάνα, βέβαια, κάνουν ό,τι μπορούν. Αν και καταγγέλλουν ότι, με τη νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Μεξικού να αναλαμβάνει καθήκοντα την 1η Δεκεμβρίου, έχουν λάβει την ελάχιστη βοήθεια. Περίπου 6.000 μετανάστες συνωστίζονται σε ένα αθλητικό κέντρο που έχει μετατραπεί σε αυτοσχέδιο καταυλισμό. Τα αποθέματα σε χαρτί υγείας, πάνες, σερβιέτες και σιρόπι για τον βήχα συχνά εξαντλούνται πριν φτάσει νέα παράδοση. Οι Αρχές έχουν όμως συγκροτήσει ένα αυτοσχέδιο γραφείο ευρέσεως εργασίας και μια κινητή υπηρεσία μετανάστευσης και προσπαθούν να πείσουν τους μετανάστες να κάνουν αίτηση ασύλου στο Μεξικό και να αναζητήσουν δουλειά εκεί, προειδοποιώντας τους πως αν αποφασίσουν να αιτηθούν ασύλου στις ΗΠΑ, θα χρειαστούν έξι μήνες τουλάχιστον έως ότου κληθούν για μια πρώτη συνέντευξη στα σύνορα – και τα ποσοστά έγκρισης για τους κεντροαμερικανούς υποψηφίους είναι χαμηλά, κάτω του 20% επί του παρόντος.
Κάποιοι μετανάστες πείθονται. Οι περισσότεροι όμως αρνούνται να εγκαταλείψουν την ελπίδα. «Είμαστε μόλις λίγα βήματα μακριά από το να δούμε τι θα πει ο Θεός», είπε στους «New York Times» ο 19χρονος Εμερσον Μαρτίνες Αμαντόρ, από την Ονδούρα. «Αν χρειαστεί καιρός για να φτάσω το πεπρωμένο μου, θα περιμένω. Ακόμα και αν χρειαστεί ένας μήνας ή δύο. Πρέπει να περιμένω, καταλαβαίνετε;». «Θέλω ο πρόεδρος Τραμπ να ξέρει ότι είμαστε ειρηνικοί άνθρωποι – δεν έχουμε όπλα, δεν ήρθαμε να κάνουμε τίποτα κακό. Θέλουμε να δουλέψουμε, θέλουμε οι ΗΠΑ να μας βοηθήσουν…», έλεγε την Πέμπτη ένας από τους εκατοντάδες μετανάστες που διαδήλωσαν κοντά στη συνοριακή διάβαση Τσαπαράλ, την ώρα που ο αμερικανικός στρατός έκανε απέναντι «γυμνάσια επιχειρησιακής ετοιμότητας μεγάλης κλίμακας», με τη συμμετοχή ελικοπτέρων και εκατοντάδων στρατιωτικών και αστυνομικών. Πόσο καιρό θα αντέξουν η Τιχουάνα και οι κάτοικοί της αυτή την κατάσταση; Πόσος καιρός θα χρειαστεί μέχρι να εξαντληθεί η υπομονή των μεταναστών και επιχειρήσουν να περάσουν τα σύνορα παράτυπα;
«Αδεια φονικής βίας»
Οι αμερικανοί στρατιώτες που έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος των συνόρων με το Μεξικό, καθώς φτάνουν το ένα μετά το άλλο τα καραβάνια των μεταναστών, ενδέχεται να επέμβουν σε περίπτωση που ξεσπάσουν βίαια επεισόδια αλλά δεν θα είναι οπλισμένοι παρά μόνο με ρόπαλα, διαβεβαίωσε αυτή την εβδομάδα ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Τζιμ Μάτις. Ο πρόεδρος Τραμπ, πάντως, έχει δώσει άδεια για χρήση «φονικής βίας, εφόσον χρειαστεί».