Υπήρξε για δεκαετίες η εμπορική καρδιά αυτής της πόλης. Γεμάτη μικρομάγαζα που συντηρούσαν την οικονομία της καθημερινότητας. Εδώ τα «κουμπάδικα» και τα «είδη ραπτικής», τα «υφασματάδικα» και τα «είδη κιγκαλερίας», τα πιλοποιεία, οι αποθήκες χονδρικής, τα «τυράδικα» που μοσχοβολούσαν επαρχία, κορνιζάδικα, καταστήματα μόνο με αμπαζούρ ή μόνο με ψεύτικα λουλούδια, μόνο με κορδέλες ή μόνο με σημαίες. Οι εξειδικευμένοι έμποροι και τεχνίτες που έκαναν το ψάξιμο στην αγορά κάτι σαν κυνήγι θησαυρού για ενηλίκους. Μιλάω για το Εμπορικό Τρίγωνο της Αθήνας, όπως συνηθίσαμε να το λέμε. Στην ευρωπαϊκή του προβολή θα μπορούσε να είναι κάτι σαν τις Les Halles. Την αγορά τροφίμων στο Παρίσι που, μετά το 1971, μεταμορφώθηκε σε ένα τεράστιο, «ανοιχτό», εμπορικό κέντρο. Μόνο που εδώ το στοίχημα είναι άλλο. Η προσπάθεια αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού της περιοχής δεν θα πρέπει να «καταπιεί» την ατμόσφαιρά της. Το «παλιό» χρειάζεται για να ενταχθεί στο «καινούργιο» χωρίς το πρώτο να μοιάζει ξεπερασμένο και το δεύτερο δήθεν. Μια δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στην αισθητική και τη λειτουργικότητα.

Περπατώντας σε αυτούς τους αγαπημένους δρόμους έβλεπα τον τελευταίο καιρό έναν αέρα φροντίδας που, στην προκειμένη περίπτωση, σημαίνει αναβάθμιση. Γιατί το σημαντικό για τα δεδομένα της εποχής είναι τέτοιες περιοχές να παραμένουν «ζωντανές» και το βράδυ. Να μη μετατρέπονται σε κέντρα και άτυπα άσυλα παραβατικότητας. Και γι’ αυτό δεν αρκεί να ανοίξουν κάποια μπαρ. Χρειάζονται και άλλου είδους υποδομές.

Στα social media πρόσεξα για πρώτη φορά το Athens Trigono. Πριν από λίγο καιρό μάλιστα είχα αναφερθεί στη δουλειά που γίνεται με τα ΚΑΦΑΟ της περιοχής που χρησιμοποιούνται πλέον ως «καμβάδες» για έργα τέχνης. Πρόκειται στην ουσία για το Πρόγραμμα Πιλοτικής Αναβάθμισης του Εμπορικού Τριγώνου του Δήμου Αθηναίων, με την αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, υπό τον συντονισμό του Athens Partnership, και με τη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2020, στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης Αθήνας.

Πίσω από τους μακροσκελείς τίτλους όμως υπάρχουν οι άνθρωποι. Και αυτοί που «τρέχουν» το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι μια ομάδα πολιτών που δουλεύουν με μεράκι για την κατασκευή (μεταξύ πολλών άλλων) νέων πεζοδρόμων, την ανακατασκευή των υφιστάμενων πεζοδρόμων, την ενίσχυση του πράσινου και της προσβασιμότητας στην περιοχή, τον καθαρισμό της, τη χρήση ανενεργών κτιρίων, τις δημιουργικές δράσεις με κατοίκους και επιχειρηματίες της περιοχής. Η αρχιτέκτων Ελίνα Δάλλα, υπεύθυνη του προγράμματος, ο δημοσιογράφος Δημήτρης Αθηνάκης, υπεύθυνος επικοινωνίας, η Βίκυ Αντωνοπούλου, ο Πάνος Περιμένης, η Λάουρα Βαβάλιου, η Νάνσυ Κλαμπάτσα, ο Μάνος Γλαμπεδάκης και ο Βαγγέλης Σάββας είναι σαν τους φρουρούς μιας περιοχής που επιμένει στην ομορφιά της όσο και αν εμείς την πληγώνουμε.

«Ολύμπια» ξανά

«Tο δάπεδόν του είναι στρωμένον με παρκέ, τα καθίσματά  του πολυτελέστατα με βελούδο επιστρωμένα… H σκηνή του καλλιτεχνικωτάτη, αι σκηνογραφίαι ειδικώς κατασκευασθείσαι εις Eυρώπην είναι τελειόταται. Ως χειμερινόν θέατρον τα “Oλύμπια” είναι το μοναδικόν εις το είδος του, έχον ως εκ περισσού και το προσόν να μετασχηματίζεται η πλατεία του εις θαυμασίαν σάλαν χορού εντός ολιγίστου χρονικού διαστήματος». Πρόκειται για μια περιγραφή στον προπολεμικό Τύπο για το πρώτο θέατρο Oλύμπια, στην οδό Ακαδημίας, που σχεδιάστηκε από τον κωνσταντινουπολίτη αρχιτέκτονα Σταύρο Xρηστίδη στον ρυθμό του παριζιάνικου εκλεκτικισμού. Στα χρόνια της Κατοχής ανακαινίστηκε από τον Κίμωνα Λάσκαρι για να φιλοξενήσει τη Λυρική Σκηνή.

Στην αρχή της δεκαετίας του 1950 τα «Ολύμπια», όπως εξακολουθούν να τα λένε οι παλιοί Αθηναίοι, πέρασαν στην κυριότητα του Μετοχικού Ταμείου Στρατού που κήρυξε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανακατασκευή τους ώστε να ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες του Λυρικού Θεάτρου.

Υπήρξε για δεκαετίες το «κόσμημα» ενός υποβαθμισμένου τμήματος της Ακαδημίας, ακριβώς δίπλα στις αφετηρίες των λεωφορείων. Εστω και αν σιγά-σιγά το «μοναδικόν εις το είδος του» θέατρο είχε αρχίσει να καταρρέει. Στις 19 Μαΐου 2017, όταν πλέον η ΕΛΣ είχε μεταφερθεί στο ΚΠΙΣΝ, δόθηκε η τελευταία παράσταση με τη «Ρέα» του Σπυρίδωνα Σαμάρα, που ήταν και η πρώτη όπερα που παρουσιάστηκε εκεί από την ΕΛΣ.

Ο κίνδυνος ήταν το κτίριο να μεταμορφωθεί σε κουφάρι, μια ακόμη τρύπα στη γεωγραφία αυτής της πόλης. Ευτυχώς όμως σώθηκε. Στην κυριότητα του Δήμου Αθηναίων πλέον ανακαινίστηκε και μεθαύριο Πέμπτη ο Γιώργος Καμίνης θα ανακοινώσει και επίσημα τη στέγαση εκεί του Δημοτικού Μουσικού Θεάτρου και ένα πρόγραμμα που αναμένεται άκρως ενδιαφέρον.

Συνέβη στη Λάρισα

Η πόλη της Θεσσαλίας ήταν η πρώτη στην Ελλάδα που, την περασμένη εβδομάδα, υιοθέτησε μια πρωτοβουλία συνήθη σε άλλες μεγάλες πόλεις του κόσμου. Ο διευθυντής Σχολείου 2ης Ευκαιρίας των Φυλακών Λάρισας Γεώργιος Τράντας ενθάρρυνε τους συμπολίτες του να κρεμάσουν στα δένδρα της πόλης μπουφάν και παλτό που δεν φορούν πια. Αχρηστα για αυτούς, πολύτιμα για τους αναξιοπαθούντες κατοίκους. Μαθαίνω ότι η ανταπόκριση ήταν μεγάλη και είναι κάτι που θα θέλαμε να δούμε και αλλού.

Γιώργος Μεσσάλας, σκηνοθέτης

Τι μου αρέσει, τι δεν μου αρέσει στην Αθήνα

Μου αρέσει που ένα περιστέρι επέλεξε το μικρό μπαλκόνι μου, στο κέντρο της Αθήνας, για να κάνει φωλιά γεννώντας τα αβγά του πάνω σε μία αφίσα του Αλέκου Φασιανού από τους «Ορνιθες». Ετσι ζωντάνεψε ένα μικρό, ελεύθερο περιστέρι που, από τότε, έρχεται κάθε μέρα για το μεσημεριανό του.

Δεν μου αρέσει που σε ιστορικές πλατείες της πόλης όπως η Πλατεία Βικτωρίας, ορισμένα καφέ έχουν απλώσει κάθετα μέτρα πλαστικού για να προστατέψουν τους πελάτες τους. Αδιαφορώντας για το περιβάλλον και την αισθητική. Και ο Δήμος Αθηναίων δεν κάνει τίποτα. Δεν μου αρέσει που κλείνουν θέατρα και κινηματογράφοι για να γίνουν σούπερ μπακάλικα. Δεν μου αρέσουν αυτοί που τρώνε μέσα στα αυτοκίνητά τους και πετάνε στους δρόμους τα σκουπίδια τους.

Και όμως, η Αθήνα μου αρέσει γιατί μας αντέχει όλους.