«Είμαστε ό,τι μπορούμε να επινοήσουμε», θα έλεγα παραφράζοντας τον Μάρτιν Χάιντεγκερ. Φαίνεται πως αυτόν τον τρόπο σκέψης υιοθετούν κι εκείνοι που επενδύουν στην επικοινωνία. Μάλιστα υπερεκτιμώντας τη, υποτιμούν την πολιτική. Στην ουσία την υποκαθιστούν, καταφεύγοντας σε διάφορα φληναφήματα. Ετσι επιχειρούν να διαμορφώσουν ψευδείς συνειδήσεις. Να κατασκευάσουν εικονική πραγματικότητα. Να καλλιεργήσουν προσδοκίες. Απώτερος σκοπός τους, η επιβολή της κυριαρχίας τους. Η πρώτη ύλη της πολιτικής, οι συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις εξοβελίζονται, πολτοποιούνται.

Στην εγχώρια σκηνή ο Αλέξης Τσίπρας προτάσσει, χρόνια τώρα, την επικοινωνία. Αξιοποιώντας το χάρισμά του, αναλώνεται σε ποικίλα τεχνάσματα και τερτίπια. Χρησιμοποιώντας ακραίο καταγγελτικό λόγο δημαγωγεί ασύστολα. Με όπλο τον άκρατο λαϊκισμό αποδόμησε τους αντιπάλους. Η άνοδός του στην εξουσία σ’ αυτό οφείλεται. Προβάλλοντας ανεδαφικές διακηρύξεις, πολιτεύτηκε εκτός οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Εδραιώθηκε εκμεταλλευόμενος τις επικοινωνιακές του δυνατότητες.

Η κυβερνητική θητεία του βρίθει από τεχνάσματα και πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη δημιουργία εντυπώσεων για την παραπλάνηση της κοινής γνώμης. Τα παραδείγματα πολλά: Το περιβόητο τέλος του τρίτου προγράμματος προβλήθηκε σαν έξοδος από τα Μνημόνια, ενώ η χώρα βρίσκεται στη μέγγενη της επιτροπείας και αποκομμένη από τις αγορές. Τα πολυδιαφημιζόμενα υπερπλεονάσματα εμφανίστηκαν ως επιτυχία της οικονομικής πολιτικής, τη στιγμή που είναι προϊόν υπερφορολόγησης. Το χειρότερο, καθιστούν καχεκτική την ανάπτυξη. Ακόμη και το Μακεδονικό το αντιμετώπισε πρωτίστως επικοινωνιακά.

Επιπλέον παρουσιάζει τη συστηματική σπίλωση των πολιτικών του αντιπάλων σαν ιερό πόλεμο κατά του αποκαλούμενου «παλιού συστήματος εξουσίας», την ώρα που οι κυβερνητικοί του εταίροι είναι αυθεντικοί εκφραστές της ακροδεξιάς και του ορθόδοξου νεοκαραμανλισμού. Διατυμπανίζει ως προοδευτικές ανατροπές την επιχειρούμενη ποδηγέτηση της Δικαιοσύνης και τη χειραγώγηση της ενημέρωσης, μολονότι παραβιάζει κατάφορα τους κανόνες του κράτους δικαίου και την αρχή της διάκρισης των εξουσιών. Βαφτίζει τα ευτελή επιδόματα κοινωνική ευαισθησία και νοιάξιμο για τους ασθενέστερους. Προσδίδει στις ενέργειές του ταξικό χαρακτήρα. Καταφεύγει σε ψευδεπίγραφες υποσχέσεις, προκειμένου να συντηρήσει το εκλογικό του ακροατήριο.

Η μεταστροφή της πραγματικότητας είναι η πεμπτουσία των επιλογών του Πρωθυπουργού. Εξού και η μυθολογία περί «ηθικού πλεονεκτήματος» και «αντισυστημικότητας». Εμποτισμένη με υπερβολικές δόσεις λαϊκισμού ενσπείρει τον φθόνο και ενεργοποιεί τα πιο άγρια ένστικτα της ανθρώπινης ψυχής.

Ο Αλέξης Τσίπρας πίστεψε ότι με την επικοινωνία μπορεί να δημιουργήσει σθεναρή και στιβαρή κυριαρχία. Αλλη μια αυταπάτη που καταρρέει, δοκιμαζόμενη στη ζώσα πραγματικότητα. Παραβλέπει ότι οι πολιτικές που ακολουθεί είναι κοντόφθαλμες. Υπαγορεύονται από τη στιγμή. Δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της διάρκειας. Η απουσία συγκεκριμένου σχεδίου είναι πασιφανής. Η διάσταση με τον πραγματισμό, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια απομειώνουν δραστικά την απήχησή του.

Η κυβερνησιμότητα δεν διασφαλίζεται με τη μονοκαλλιέργεια της επικοινωνίας. Απαιτεί την πρώτη ύλη της, την ισχυρή πολιτικότητα. Διαφορετικά, αποδεικνύεται ασθενική και ατελέσφορη. Αντιστοίχως, η ηγετικότητα δεν εδράζεται σε ιδεοληπτικά εφευρήματα. Ο ηγέτης κρίνεται από την υποδομή, το βάθος, τη διαχειριστική του επάρκεια και την αποτελεσματικότητα. Το έλλειμμα πολιτικής μακράς πνοής δεν υποκαθίσταται από το πλεόνασμα επικοινωνίας.

Ο Γιώργος Πανταγιάς είναι πολιτικός αναλυτής, επικοινωνιολόγος