Οταν απέτυχε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2007, πολλοί ήταν εκείνοι που πίστεψαν ότι θα αποχωρούσε από την πολιτική. Η Ségolène Royal, όμως, δεν παραιτείται εύκολα. Επέστρεψε το 2012 ως υπουργός Περιβάλλοντος υπό την ηγεσία του πρώην συντρόφου της, François Hollande, και σήμερα είναι πρεσβευτής των πόλων (Βόρειος Πόλος και Νότιος Πόλος). Ωστόσο, αν και η καθημερινή της ενασχόληση αφορά το κλίμα, δεν άφησε ποτέ την πολιτική στην άκρη και εξακολουθεί να θέλει να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Γαλλίας. Στο βιβλίο της «Οσα μπορώ επιτέλους να σας πω» εξιστορεί τα παρασκήνια της πολιτικής, σεξιστικά και ωμά. Ο στόχος της, αν και δεν το λέει επίσημα, είναι να μπει στην εκστρατεία των ευρωεκλογών, προκειμένου να επιστρέψει σε τέσσερα χρόνια στο προσκήνιο της γαλλικής πολιτικής σκηνής. Το σύνθημά της το 2007 ήταν «επιθυμίες για το μέλλον». Σήμερα, φαίνεται να είναι «επιθυμίες για Ευρώπη» και σε αυτό το πνεύμα της αλλαγής της Ευρώπης, μίλησε στα «ΝΕΑ».

Πιστεύετε ότι η Ευρώπη ακολουθεί σωστή πορεία σήμερα;

Οχι, θα μπορούσε να πάει καλύτερα. Εάν ακολουθούσε τον σωστό δρόμο, δεν θα υπήρχε αυτή η ανησυχία για την αποχή ως προς την επόμενη ψηφοφορία και εάν έπραττε πολύ καλά, δεν θα υπήρχε πίεση για στροφή προς τον εθνικισμό σε διάφορες χώρες. Ακριβώς επειδή δεν πράττει σωστά, ο εθνικισμός αυξάνεται. Πρέπει, λοιπόν, να εμπνεύσουμε και πάλι μια επιθυμία για την Ευρώπη.

Πώς εξηγείτε αυτή την κατάσταση;

Θεωρώ ότι η νέα γενιά δεν γνώρισε τη δημιουργία της Ευρώπης καταρχήν με τον πόλεμο, επειδή η Ευρώπη γεννήθηκε λόγω της επιθυμίας για ειρήνη. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι πολιτικοί ήταν ικανοποιημένοι λέγοντας ότι η Ευρώπη υφίσταται, ότι υπάρχει μόνο ένα ευρωπαϊκό μοντέλο, αυτό της ειρήνης. Δεν υπήρξε, ωστόσο, καμία ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά τις διάφορες ευρωπαϊκές επιλογές (Μάαστριχτ κ.λπ.). Ως αποτέλεσμα, έχουμε μια οικονομική Ευρώπη, αλλά η κοινωνική Ευρώπη δεν υπάρχει, ούτε η πολιτιστική Ευρώπη ούτε η Ευρώπη της εκπαίδευσης, ενώ το ζήτημα της ισότητας των φύλων ούτε καν τίθεται. Οταν βλέπουμε την οικογενειακή φωτογραφία των ευρωπαίων ηγετών, λέμε ότι υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα ισορροπίας μεταξύ του αρσενικού και του θηλυκού φύλου. Πρέπει λοιπόν να δώσουμε μια επιθυμία για Ευρώπη, στις νέες γενιές, πιο ισορροπημένη.

Επομένως, η επιθυμία για Ευρώπη θα πρέπει να συμπεριλάβει και τα χαρακτηριστικά μιας γυναικείας διάστασης;

Φυσικά. Κοιτάξτε, όταν αποχωρήσει η Angela Merkel, δεν θα παραμείνει καμία γυναίκα ως αρχηγός κράτους ή κυβέρνησης στην ηπειρωτική Ευρώπη. Κάτι τέτοιο είναι μη φυσιολογικό. Είναι παράλογο.

Στο βιβλίο σας «Οσα μπορώ επιτέλους να σας πω», καταγγέλλετε ακριβώς αυτήν την έλλειψη ισοτιμίας και τον σεξισμό στη γαλλική πολιτική σκηνή…

Ναι, λέω ότι η πολιτική τάξη αποτελείται από έναν κύκλο υποθετικά ετεροφυλόφιλων λευκών ανδρών. Ολα τα υπουργεία, ολόκληρη η διοίκηση, τα πάντα απαρτίζονται από άνδρες. Οι γυναίκες δεν χαρακτηρίζονταν από ιδιαίτερη τόλμη. Αυτοκριτικάρονται και δεν μπαίνουν μπροστά όσο πρέπει. Οταν, όμως, ανακοινώνουν την πρόθεσή τους να βγουν στο προσκήνιο, οι άνδρες στήνουν εμπόδια προκειμένου να τις αποτρέψουν και να τις αφήσουν να εμποτιστούν με την ιδέα ότι είναι παρείσακτες στην πολιτική. Λέγεται κάθε φορά ότι μια γυναίκα που κατακτά μια θέση ευθύνης, παίρνει τη θέση ενός άνδρα. Το ίδιο, όμως, δεν ακούγεται όταν ένας άνδρας αναλαμβάνει μια τέτοια θέση. Ωστόσο, υπάρχουν γυναίκες πιο ικανές από τους άνδρες. Πρέπει να αλλάξουμε αυτήν την κατάσταση.

Τι είναι αυτό που εκλείπει;

Η συμμετοχική δημοκρατία. Μέχρι τώρα οι ηγέτες σκέφτονταν ότι όλα τους επιτρέπονταν και έλεγαν στους λαούς τους «εμείς ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε». Αυτό ακριβώς, όμως, είναι που οι άνθρωποι δεν δέχονται πια. Οι ευρωπαίοι πολίτες δεν θέλουν πλέον να λαμβάνονται αποφάσεις εξ ονόματός τους. Δεν υπάρχει αρκετή διαφάνεια, επαρκής δημοκρατία. Η Ευρώπη έχει διασκορπιστεί, πρέπει να επανέλθει σε βασικές αρχές ώστε να είναι κατανοητή.

Η συμμετοχική δημοκρατία ήταν ο πυρήνας της εκστρατείας σας για τις προεδρικές εκλογές του 2007, μια μέθοδος που σας έφερε στον δεύτερο γύρο των εκλογών.

Ακριβώς. Νομίζω ότι είναι πιο σημαντικό από ποτέ. Δεν υπάρχει πλέον διάλογος μεταξύ ηγετών και πολιτών. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουν επίσης κλειστεί στον εαυτό τους. Ακούμε για αυτά μόνο κατά τη στιγμή των εκλογών. Ανακαλύπτουμε τους ευρωβουλευτές επειδή θα είναι και πάλι υποψήφιοι αλλά πού και πότε τους έχουμε δει τα τελευταία πέντε χρόνια; Σε μεγάλες μάχες, ακόμα και κατά του γλυφοσικού οξέος, της ρύπανσης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στις χώρες τους, δεν τους είχαμε δει. Το αποτέλεσμα είναι επιβλαβές. Η Ευρώπη δεν ήταν επαρκώς παρούσα σε κρίσιμα ζητήματα όπως η μεταναστευτική κρίση στην Ιταλία και την Ελλάδα. Στο όνομα της Συνθήκης του Δουβλίνου, η Ευρώπη είχε αφήσει αυτές τις χώρες να αντεπεξέλθουν μόνες τους, θα έπρεπε όμως να υπάρξει μεγάλη αλληλεγγύη μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Είναι σοβαρό.

Εχουμε την εντύπωση ότι ο αγώνας σας για την προστασία του κλίματος είναι πάντα δύσκολος.

Ναι, επειδή η Ευρώπη δεν έχει επιληφθεί αρκετά του θέματος. Θυμάμαι ότι ασχολούμουν με την επικύρωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα. Επρεπε να λάβω τις υπογραφές και ευτυχώς η συμφωνία επικυρώθηκε. Αλλά τώρα είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί αυτή η Συμφωνία του Παρισιού.

Είστε η αγαπημένη πολιτική προσωπικότητα των αριστερών στη Γαλλία. Πώς πάει η Αριστερά;

Πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, διότι οι Γάλλοι και οι Ευρωπαίοι είναι τώρα πολύ επιφυλακτικοί όσον αφορά τις πολιτικές ετικέτες. Είναι επίσης επιφυλακτικοί και ως προς έννοιες που είναι κενές νοήματος, όπως η κοινωνική δημοκρατία. Δεν γνωρίζουμε καν τι είναι πια. Πρέπει, λοιπόν, να καταστήσουμε διακριτή την Αριστερά. Επειδή όλοι όσοι ψηφίζουν Δεξιά λένε ότι Αριστερά και Δεξιά είναι το ίδιο. Μία τέτοια προσέγγιση όμως ευνοεί τα άκρα, διότι οι άνθρωποι θα θέλουν να δοκιμάσουν όσα δεν έχουν κάνει ακόμη. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις διαφορές, αλλά όχι με τεχνητό τρόπο.

Ποιο μάθημα μπορούμε να πάρουμε από την ελληνική κρίση και τα μέτρα λιτότητας;

Οτι η ίδια λιτότητα δεν έχει εφαρμοστεί σε όλο τον κόσμο. Σε οκτώ χρόνια, οι άνθρωποι έχουν δει ότι υπάρχει λιτότητα για μερικούς ενώ για άλλους όχι. Λέμε ότι έχουν βρεθεί δισεκατομμύρια ευρώ για το τραπεζικό κραχ, ενώ εδώ έχουμε ένα κλιματικό κραχ και δεν είμαστε ικανοί να βρούμε τα ίδια χρηματικά ποσά. Η Ευρώπη κυριαρχείται από τις οικονομικές δυνάμεις. Είναι δυνατό, ωστόσο, για τους πολιτικούς να χαλιναγωγήσουν τις οικονομικές δυνάμεις που επωφελούνται από πλεονεκτήματα και να τις θέσουν στην υπηρεσία μιας ενιαίας οικονομίας που δημιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας.