Το πρώτο πράγμα που παρατηρείς γνωρίζοντας από κοντά τη Τζο Μαντά είναι τα μάτια της. Σπάνια, σκούρα μπλε απόχρωση και καθαρό, αποφασιστικό, παιχνιδιάρικο βλέμμα. Τα μάτια λένε πάντα την αλήθεια και η κορυφαία ελληνίδα δρομέας υπεραποστάσεων σφύζει από δυναμισμό, θέληση κι ενθουσιασμό γι’ αυτό που κάνει. Το αποδεικνύει περίτρανα η δρομική της πορεία, αλλά και όσα με προθυμία και καλή διάθεση μοιράστηκε μαζί μας.

Ξεκίνησε να τρέχει συστηματικά στα 35 της. Μικρότερη είχε ασχοληθεί με τον στίβο και το βόλεϊ και μέχρι πρότινος ήταν εκπαιδεύτρια αυτόνομης κατάδυσης. Ομως την κέρδισαν οι υπεραποστάσεις. «Οταν ήμουν παιδί θυμάμαι να περπατώ για ώρες με τη γιαγιά μου στα βουνά της Αρχαίας Ολυμπίας» λέει στο «Τρέχω». «Μεγαλώνοντας, το περπάτημα έγινε τρέξιμο και ακολούθησε η συμμετοχή μου σε ορεινούς αγώνες. Αγαπώ πολύ το βουνό, είναι προέκταση του εαυτού μου, με ηρεμεί. Νιώθω σαν στο σπίτι μου και θέλω να βρίσκομαι πολλές ώρες εκεί. Ετσι μπορώ να εξηγήσω την προτίμησή μου στις υπεραποστάσεις…».

Σε αυτές, μέχρι σήμερα μετράει πολλές σημαντικές συμμετοχές και διακρίσεις. Να μερικές, κρατηθείτε! Ορειβατικός Μαραθώνιος Ολύμπου 2014 (3η γυναίκα γενικής), Zagori TeRA 80 km 2014 (6η γυναίκα γενικής), Rout 100 miles – Rodopi AdvEnduRun 2015-2016 (1η γυναίκα γενικής), Μαραθώνιος Αρχαίας Ολυμπίας 2016 (1η γυναίκα γενικής), Ευχίδειος Αθλος 2017 – 107,5 χλμ. (2η γυναίκα γενικής), Σπάρταθλο 2017 (13η γυναίκα γενικής), Ronda Del Cims 2016 – Γύρος των 16 ψηλότερων Κορυφών των Πυρηναίων στην Ανδόρα (6η γυναίκα γενικής). Τελευταίο της κατόρθωμα; Ο συναρπαστικός αγώνας της στο Σπάρταθλο 2018 όπου διένυσε 245,3 χλμ. σε 28:36:15, κατέρριψε το δικό της περυσινό πανελλήνιο ρεκόρ (30:57:50) τερματίζοντας 4η γυναίκα (γενικής) μόλις 7″ μετά τη Φινλανδή Τέιγια Χόνκονεν!

Για το Σπάρταθλο 2018

«Το πίστευα πως θα βελτίωνα τον χρόνο μου αφού πέρυσι τα πράγματα δεν πήγαν όπως ήθελα. Φέτος ένιωθα εξαιρετικά σε όλη τη διάρκεια του αγώνα. Ακόμη και στα τελευταία 20 χλμ. που αντιμετωπίσαμε τον κυκλώνα Ζορμπά είπα «σφίγγω τα δόντια και προχωρώ». Εχω μεγαλώσει στη Γερμανία οπότε είμαι εξοικειωμένη με τη βροχή κι ας μην ξεχνάμε πως στο βουνό έχουμε συνηθίσει να είμαστε πολλές ώρες μόνοι κι εκτεθειμένοι σε δυσκολά κι απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα. Οσο πλησίαζα στον τερματισμό τόσο περισσότερο ενθουσιαζόμουν. Κι όπως κάνω πάντα, «άνοιξα» στα τελευταία χιλιόμετρα. Στην τελική ευθεία έβλεπα το άγαλμα, ο κόσμος με επευφημούσε και ήθελα να φτάσω όσο πιο γρήγορα μπορούσα. Δεν ήξερα πως λίγα δευτερόλεπτα πιο μπροστά από μένα βρισκόταν η τρίτη γυναίκα, αλλά και να την έφτανα θα της έδινα το χέρι να τερματίσουμε μαζί. Μη με ρωτήσετε από πού αντλούμε οι αθλητές αυτήν τη δύναμη στο τέλος. Πηγάζει από κάπου πολύ βαθιά».

Η μοναξιά του δρομέα μεγάλων αποστάσεων

«Στους αγώνες μπαίνω πάντα με θετική σκέψη κι αποβάλλω την πιθανότητα να μην τερματίσω. Δεν συνειδητοποιώ πόσα χιλιόμετρα έχω μπροστά μου. Αν ακούγοντας το «μπαμ» στην Ακρόπολη, σκεφτόμουν πως έχω να τρέξω 246 χλμ., θα πάθαινα κρίση πανικού. Χωρίζω τον αγώνα σε κομμάτια και το μυαλό κλειδώνει εκεί. Στο βουνό είναι ευκολότερο: λέω «τώρα ξεκινάει το ταξίδι μου». Στις μεγάλες διαδρομές περνάω πολλές ώρες με τον εαυτό μου αναλύοντας διάφορα. Η μοναξιά του τρεξίματος με βοηθά να αντιμετωπίσω προσωπικές δυσκολίες και ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα. Στην αρχή σώμα και μυαλό βρίσκονται σε ισορροπία. Οταν αρχίσουν οι πόνοι αναλαμβάνει το μυαλό. Επαναλαμβάνω τόσες φορές από μέσα μου «δεν πονάς, δεν πονάς» που τελικά το πιστεύω! Δεν ξέρω πώς γίνεται αλλά “πιάνει”».

Τι της έμαθε το τρέξιμο

«Ξεκινάμε να τρέχουμε προσπαθώντας να ξεφύγουμε από την καθημερινότητά και τα προβλήματά και τελικά τρέχουμε κυνηγώντας στόχους και όνειρα. Μου αρέσει ο τρόπος ζωής και οι υγιεινές συνήθειες ενός δρομέα. Φυσικά και πιέζομαι πολύ όταν έχω δουλέψει 12 ώρες και μετά έχω και προπόνηση. Αυτό όμως το υπερνικάει η αγάπη για αυτό που κάνω! Το τρέξιμο μου έχει χαρίσει μεγάλη αυτοπεποίθηση. Μου έχει μάθει πως τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς δουλειά, αγάπη, αφοσίωση, πειθαρχία. Και πείσμα, το μεγαλύτερο δρομικό μου χάρισμα! Ενώ μεγαλύτερη αδυναμία μου θεωρώ πως είναι το ότι δεν είμαι αρκετά ανταγωνιστική στους αγώνες. Θαυμάζω κάποιους επαγγελματίες αθλητές που αφοσιώνονται κι εστιάζουν αποκλειστικά στο αποτέλεσμα. Για μένα δεν είναι αυτοσκοπός, προέχει να περνάω καλά και να τερματίζω χαρούμενη».

Οι άνθρωποι που τη στηρίζουν

«Προπονούμαι με τον Νίκο Σιδερίδη (σ.σ.: 3ος γενικής στο Σπάρταθλο 2017). Τον θαυμάζω κι έχουμε πολύ καλή χημεία μεταξύ μας. Το μότο του είναι “αγάπη μόνο” και “ό,τι κάνουμε να το κάνουμε με την ψυχή μας”. Εβδομαδιαίως τρέχω τουλάχιστον 100 χλμ. μοιρασμένα σε δύο προπονήσεις έντασης, κάποια easy runs και back-to-back long runs τα Σαββατοκύριακα. Σύμμαχος πάντα ο σύζυγός μου Αθανάσιος Μίχας. Δρομέας μεγάλων αποστάσεων κι εκείνος, με στηρίζει πρακτικά και ψυχολογικά σε όλα. Φίλοι και οικογένεια χαίρονται με τη χαρά μου. Επίσης νιώθω τυχερή για κάποιους ανθρώπους που πίστεψαν σε μένα και βρίσκονται δίπλα μου από την αρχή: η Ασημίνα Συλαίου, ο Φίλιππος Πρεδάρης, ο Χρήστος Μαυρίκιος, ο Νίκος Ραπτόπουλος, η φυσικοθεραπεύτρια Κατερίνα Βλαχαντώνη και ο γιατρός Ζακ Μελάγιες. Οι άνθρωποί μου είναι ανεκτίμητη βοήθεια. Θυμάμαι έντονα στον αγώνα της Ανδόρας που έπεσα και χτύπησα άσχημα στο 60ό χλμ. Φτάνοντας στον Σταθμό – 10 χλμ. αργότερα – δήλωσα στην ομάδα υποστήριξης «τέρμα, σταματάω». Βλέποντας όμως πόσο στενοχωρήθηκαν, ξαναβρήκα κίνητρο και κουράγιο. Είπα “Τζο, θα μπεις και θα τερματίσεις γι’ αυτούς τους ανθρώπους που βρίσκονται εδώ και σε τιμούν με τη βοήθειά και την παρουσία τους”. Κι όντως έτρεξα άλλα 100 χλμ. και τερμάτισα 6η γενικής!».

Τι συμβουλεύει όσους τρέχουν

«Θεωρώ σημαντικότατο, όσοι ασχολούνται με το τρέξιμο υπεραποστάσεων να απευθύνονται σε ανθρώπους που γνωρίζουν το αντικείμενο. Ιδανικά κάποιον προπονητή, αλλιώς κάποιον εμπειρότερο. Να ρωτούν, να διαβάζουν, να συζητούν όσα τους απασχολούν. Ετσι θα προστατέψουν το σώμα τους και θα φτάσουν ομαλά και σωστά στην υπεραπόσταση και σε όλα “τα υπέρ” που αυτή συνεπάγεται. Το σώμα χρειάζεται τις ανάλογες προσαρμογές είτε προετοιμαζόμαστε για υπεραπόσταση είτε για δεκάρι. Το τρέξιμο και η επαγγελματική μου ιδιότητα ως φυσικοθεραπεύτριας μου έμαθαν πόσο σημαντικό είναι να σεβόμαστε το σώμα μας και να ακούμε τα μηνύματα που στέλνει. Αν χρειαστεί, να κάνουμε ένα βήμα πίσω στην προετοιμασία μας προκειμένου να το φροντίσουμε και να επανέλθουμε δριμύτεροι. Το σώμα είναι ο ναός μας».

Οσο μιλάμε με την Τζο Μαντά τόσο παραδέχομαι τη σεμνή, συγκροτημένη της προσωπικότητα. Ο λόγος της μεστός, περιεκτικός. Εκπέμπει απλότητα, ωριμότητα, πάθος. Μου αρέσει η ήρεμη δύναμή της. Εμπνέει. «Θεωρώ πως οι Ελληνες είμαστε πολύ ικανοί στις υπεραποστάσεις, οπότε θα άξιζε να είχαμε εντονότερη παρουσία σε διεθνή πρωταθλήματα. Ο ΣΕΓΑΣ έχει ανταποκριθεί άψογα μέχρι τώρα σε όσα ζητούμε, αλλά με δική μας πρωτοβουλία, αφού δεν υπάρχει ομοσπονδία υπεραπόστασης. Είναι σημαντικό η ελληνική συμμετοχή να γίνεται επίσημα και οργανωμένα».

Και τώρα, τι;

«Επιθυμία μου είναι να παρακινήσω και να βοηθήσω τη νέα γενιά και ιδιαίτερα τις γυναίκες να ασχοληθούν με το τρέξιμο και τις υπεραποστάσεις. Συχνά οι γυναίκες αντιμετωπιζόμαστε με δυσπιστία… Ακόμη κι αν αντιδρούν αρνητικά κάποιοι γύρω μας ας μην επηρεαζόμαστε. Να είμαστε μαχητές! Αν πιστεύουμε σε κάτι και το αγαπάμε πολύ, είναι εφικτό! Είτε λέγεται Μαραθώνιος, Σπάρταθλο ή οτιδήποτε. Συνηθίζω να λέω: Σε ό,τι κάνεις δούλευε σιωπηλά και άφησε την επιτυχία σου να κάνει το σαματά. Αν εκμεταλλευτούμε σωστά τον πλούτο που προσφέρει το τρέξιμο γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Αλλωστε, το τρέξιμο είναι μια μικρογραφία της ζωής: συναντάς δυσκολίες που καλείσαι να ξεπεράσεις κι έχεις να αντιμετωπίσεις διαφορετικούς τύπους ανθρώπων… Μείνε αφοσιωμένος στον στόχο σου ακόμη κι αν είναι κάτι που φαντάζει αδύνατο. Τόλμησε να ονειρευτείς και πίστεψε στο όνειρό σου!».