Kι έτσι έσπασε ένα ακόμη ταμπού. Μέχρι τώρα επικαλούμασταν την Ισπανία ως παράδειγμα χώρας που έβγαλε όλη την κρίση χωρίς να αποκτήσει δύναμη η Ακροδεξιά. Αλλά προχθές το νεοσύστατο κόμμα Vox εξέλεξε 12 βουλευτές στην Ανδαλουσία, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε οποιαδήποτε ισπανική εθνοσυνέλευση μετά το 1982. Η επιτυχία αυτή συνδυάστηκε με τη βαριά ήττα (αν και όχι κατάρρευση) ενός ακόμη σοσιαλιστικού κόμματος. Και τα σκάγια παίρνουν, όπως είναι φυσικό, τον μέχρι πρότινος ανερχόμενο αστέρα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, τον ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ.

Τι εστί Vox; Ενα κόμμα πρώτα απ’ όλα εθνικιστικό  και ξενόφοβο. Δεν τάσσεται απλώς κατά των μεταναστών και των μουσουλμάνων, θέλει επίσης να μένουν χωρίς ιατρική περίθαλψη οι παράτυποι μετανάστες και να κατασκευαστεί τείχος στη Θέουτα και Μελίγια. Υποστηρίζει την κατάργηση της περιφερειακής εθνοσυνέλευσης στην οποία μόλις εξελέγη, και από την οποία θα εισπράξει τεράστιους πόρους (κάτι σαν τον βρετανό ευρωβουλευτή Νάιτζελ Φάρατζ, που πολεμάει την Ευρώπη χάρις στην οποία έχει γίνει πλούσιος). Αντιτάσσεται στις αμβλώσεις, στους γάμους των ομοφύλων, στον νόμο για την ιστορική μνήμη, αλλά και στον νόμο κατά της ανδρικής βίας. Και φυσικά θέλει την προστασία των ταυρομαχιών. Κανονική ακροδεξιά καρικατούρα.

Αν και σε μικρή κλίμακα, η εξέλιξη αυτή αποτελεί ακόμη μια ένδειξη ενός φαινομένου που ο μεξικανός ιστορικός Χεσούς Σίλβα-Ερσόγκ Μάρκες έχει περιγράψει ως εξής: η δημοκρατία και ο φιλελευθερισμός συνδέονται σήμερα με έναν γάμο συμφέροντος, αλλά δεν υπάρχει έρωτας μεταξύ τους. Εκείνες που προελαύνουν είναι οι «αντιφιλελεύθερες δημοκρατίες» (των οποίων θεωρητικός είναι ο Βίκτορ Ορμπαν) και οι «διαβητικές δημοκρατίες» (εκείνες που χάνουν σιγά σιγά την ποιότητά τους εν μέσω γενικής αδιαφορίας, μέχρι μια μέρα να γίνουν αγνώριστες).

Χθες συνέβη ένα γεγονός υψίστης συμβολικής και ουσιαστικής σημασίας. Το Πανεπιστήμιο της Κεντρικής Ευρώπης, που ιδρύθηκε από τον Σόρος, ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει τη Βουδαπέστη για τη Βιέννη ύστερα από μια παρατεταμένη διαμάχη με την ουγγρική κυβέρνηση. Το μέρος του πανεπιστημίου είχαν πάρει τόσο οι Βρυξέλλες, όσο και ο αμερικανός πρεσβευτής. Αλλά στο τέλος όλοι αναγκάστηκαν να υποκύψουν στον Ορμπαν. Μετά λοιπόν τα ουγγρικά μέσα ενημέρωσης, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία ελέγχονται πλέον από το καθεστώς, έχουμε και το πρώτο πανεπιστήμιο που εκδιώκεται από μια χώρα της ΕΕ.

Η δημοκρατία δεν πείθει πια – ή εν πάση περιπτώσει δεν γοητεύει. Οι αιτίες ποικίλλουν: η αλαζονική διαχείριση της παγκοσμιοποίησης από εκείνους που επωφελήθηκαν περισσότερο, η αμυντική στάση απέναντι στις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η φοβική αντιμετώπιση της μετανάστευσης, μια τυφλή πίστη στην πρόοδο που οδήγησε σε μια ασυγχώρητη μακαριότητα. Τα αποτελέσματα όμως είναι εμφανή αυτές τις ημέρες στους δρόμους της Γαλλίας και στις κάλπες της Ανδαλουσίας.

«Κι αυτή είναι μόνο η αρχή», δήλωσε ο νέος, και πολύ δεξιός, αρχηγός του ισπανικού Λαϊκού Κόμματος. Αναζητούνται εκείνοι που θα ηγηθούν της δημοκρατικής αντεπίθεσης.