Πώς θα είχαν άραγε εξελιχθεί τα πράγματα αν ο Εμανουέλ Μακρόν, ο ίδιος ο γάλλος πρόεδρος και όχι ο πρωθυπουργός του, είχε ανακοινώσει μία εβδομάδα νωρίτερα το εξάμηνο μορατόριουμ που αναγκάστηκε να ανακοινώσει ο Εντουάρ Φιλίπ προχθές όσον αφορά την αύξηση του φόρου άνθρακα επί της τιμής της βενζίνης, του μαζούτ και του ντίζελ; ‘Η εκείνο που τελικά ισχύει: την πλήρη κατάργηση του νόμου, όπως γνωστοποίησε αργά χθες το βράδυ ο Φιλίπ προσθέτοντας: «Η κυβέρνηση είναι έτοιμη για διάλογο και το δείχνει με την αφαίρεση του μέτρου από τον προϋπολογισμό του 2019»;

Το ερώτημα δεν είναι εντελώς υποθετικό: σύμφωνα με πληροφορίες του γαλλικού Τύπου, αυτό ακριβώς είχε αποφασίσει να κάνει ο Μακρόν στις 27 Νοεμβρίου, στην ομιλία του για την οικολογική μετάβαση, τελευταία στιγμή όμως η επίμαχη φράση αφαιρέθηκε από το κείμενο, αφήνοντάς το μάλιστα «ακρωτηριασμένο», «χωρίς ισορροπία».

Η συνέχεια είναι γνωστή. Το Παρίσι βίωσε το Σάββατο, κατά την Τρίτη Πράξη της κινητοποίησης των Κίτρινων Γιλέκων, τα χειρότερα επεισόδια των τελευταίων 50 χρόνων. Και ο γάλλος πρόεδρος αναγκάστηκε να κάνει τρεις ημέρες αργότερα την πρώτη συνθηκολόγηση της θητείας του. Εκτός από το μορατόριουμ στην αύξηση του φόρου άνθρακα, ο πρωθυπουργός του (αυτός που λέγεται ότι αντιστεκόταν περισσότερο μέχρι το Σαββατοκύριακο στην οποιαδήποτε αλλαγή πορείας) ανακοίνωσε εξάμηνο πάγωμα των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου, αναστολή, για το ίδιο διάστημα, της προβλεπόμενης αυστηροποίησης του τεχνικού ελέγχου των οχημάτων και μια «μεγάλη συζήτηση γύρω από τους φόρους και τις δημόσιες δαπάνες», σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Τόσο από τα Κίτρινα Γιλέκα όσο και από την αντιπολίτευση, ωστόσο, η απάντηση στα μέτρα αυτά ήταν λίγο πολύ η ίδια: «Πολύ αργά και πολύ λίγα». Πολλοί εκπρόσωποι του κινήματος που παλεύουν ακόμα να αποκρυπτογραφήσουν δημοσκόποι και κοινωνιολόγοι ξεκαθάρισαν πως σκοπεύουν να προχωρήσουν το ερχόμενο Σάββατο στην Τέταρτη Πράξη της κινητοποίησής τους – με σύνθημα «Μακρόν δίνε του». Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Elabe που δημοσιοποιήθηκε χθες, το 72% των Γάλλων εξακολουθεί να βλέπει με συμπάθεια τα Κίτρινα Γιλέκα∙ και το 78% κρίνει πως οι υποχωρήσεις της κυβέρνησης δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του. Στο μεταξύ, κάπου 200 λύκεια παραμένουν μερικά ή ολικά αποκλεισμένα, ενώ κινητοποιήσεις προαναγγέλλουν επιπλέον συνδικάτα των αγροτών και των οδικών μεταφορών.

Θέλοντας να προλάβει τα χειρότερα, ο κυβερνητικός μηχανισμός έχει ριχτεί σύσσωμος στη μάχη του κατευνασμού. Αποφεύγοντας πάντα να πάρει δημοσίως τον λόγο ενώπιον των Γάλλων, ο Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε χθες στη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου «τις πολιτικές και τις συνδικαλιστικές δυνάμεις, τους εργοδότες, να απευθύνουν μια ξεκάθαρη και κατηγορηματική έκκληση για ηρεμία», τονίζοντας «το γεγονός ότι ορισμένοι σήμερα δεν έχουν παρά έναν και μοναδικό στόχο, να επιτεθούν στη δημοκρατία», καταγγέλλοντας «την ένοχη σιωπή και τον οπορτουνισμό εκείνων που ακολουθούν τέτοιες συμπεριφορές». «Κανένας φόρος δεν αξίζει να τεθεί σε κίνδυνο η ενότητα του έθνους» επανέλαβε από την πλευρά του ο Εντουάρ Φιλίπ στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, στη διάρκεια μιας θυελλώδους συζήτησης «για την οικολογική φορολογία και τις συνέπειές της στην αγοραστική δύναμη». Στο μεταξύ, τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο Μπενζαμέν Γκριβό, άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναφοράς του φόρου μεγάλης περιουσίας (ISF), που περιορίστηκε το καλοκαίρι του 2017 στις επικερδείς συμφωνίες ιδιοκτησίας και στα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία – πυροδοτώντας τις καταγγελίες περί «προέδρου των πλουσίων».

Τόσο οι Σοσιαλιστές όσο και οι Ρεπουμπλικανοί είχαν επικυρώσει με την ψήφο τους την οικολογική φορολογία που λειτούργησε ως θρυαλλίδα για την κρίση των Κίτρινων Γιλέκων. Σύσσωμη η αντιπολίτευση, ωστόσο, δείχνει επί του παρόντος να απολαμβάνει την εκδίκηση που παίρνει από τον Μακρόν για τον πολιτικό σεισμό που προκάλεσε με την εκλογή του στην προεδρία. «Μυρίζει η αρχή του τέλους για τον Μακρόν» διακήρυξε χθες, εντός της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, ο Κριστιάν Ζακόμπ, ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Ρεπουμπλικανών. «Παραδοθείτε ή φύγετε» είπε στον γάλλο πρωθυπουργό ο επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας, ο Ζαν-Λικ Μελανσόν. «Και καθώς θα φεύγετε, παραδοθείτε πρώτα» πρόσθεσε.

Η ποντικότρυπα και τα λάθη

«Δεν έχει καμία πολιτική εμπειρία ο Μακρόν. Θα πρέπει να πούμε τα πράγματα ως έχουν. Εφτασε εδώ που έφτασε γιατί οι άλλοι ήταν απίστευτα αδύναμοι, για αυτό και κατάφερε να περάσει από την ποντικότρυπα και τώρα ανακαλύπτει την έκταση της πολιτικής. Δεν είναι όμως ντροπή να αναγνωρίσει ότι έκανε λάθη, όταν κάποια πράγματα θα έπρεπε να γίνουν διαφορετικά. Αντίθετα, θα είναι τιμή».

Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ