Riccardo Chailly: Η συμφωνική έκδοση, Decca, 55 CD

Ο Riccardo Chailly είναι ένας ευτυχής άνθρωπος. Και αυτό ακούγεται στον τρόπο που διευθύνει. Εχοντας πίσω του μία σειρά από εξαιρετικά σημαντικές ορχήστρες, όπως η Γκεβάντχαουζ της Λειψίας και η Βασιλική Ορχήστρα Κονσερτγκεμπάου, ή, παλαιότερα, η (τότε) Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας του (επίσης τότε) Δυτικού Βερολίνου, ο αρχιμουσικός βρίσκεται σήμερα επικεφαλής της Σκάλας του Μιλάνου, της μία από τις δύο ή τρεις σημαντικότερες όπερες του κόσμου. Και ίσως επειδή η σχέση του με τη Σκάλα, που ασφαλώς δεν είναι νέα, προοιωνίζεται σειρά επόμενων εκδόσεων από το ρεπερτόριο της όπερας, η εταιρεία του να αποφάσισε να προχωρήσει σε αυτή τη συγκεντρωτική έκδοση όλων των μέχρι σήμερα συμφωνικών του ηχογραφήσεων που περιλαμβάνει στον κατάλογό της. Οι επόμενες συμφωνικές δραστηριότητες του μαέστρου είναι πιο πιθανό να επικεντρωθούν στην εξαιρετική Ορχήστρα του Φεστιβάλ της Λουκέρνης την οποία έχει αναλάβει, αλλά και σε εκείνη της ίδιας της Σκάλας, που έχει δώσει στο παρελθόν ουκ ολίγα εντυπωσιακά επιτεύγματα στο συμφωνικό πεδίο. Με την τοποθέτηση στο Μιλάνο, η πορεία του Chailly στον κόσμο της μουσικής κλείνει κατά κάποιον τρόπο έναν κύκλο, καθώς ο ίδιος ξεκίνησε από την όπερα για να επεκταθεί αργότερα, αν και ήταν ακόμη πολύ νέος, στη συμφωνική μουσική, όπου και διέγραψε μια εντυπωσιακή πορεία, η οποία και αποτυπώνεται εδώ σχεδόν στο σύνολό της. Γεννημένος το 1953, ο ιταλός μαέστρος με τις γαλλικές ρίζες υπήρξε ένας από τους μακροβιότερους διευθυντές της μοναδικής Κονσερτγκεμπάου, με ιδιαίτερα σημαντικό έργο στον ύστερο ρομαντισμό, και κυρίως στον Μάλερ και μετά από αυτόν, ενώ, στη συνέχεια, στη Λειψία ήταν που εισέφερε μια σειρά από πολύ φρέσκες αναγνώσεις στον Μπαχ, στον Μπετόβεν και στον Μπραμς, τα τρία μεγάλα «Β» της γερμανικής μουσικής. Η σχέση του με τον Μάλερ, που γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στο Αμστερνταμ, ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα του κόσμου ειδικά για αυτή τη μουσική, αλλά όχι μόνον, έχει τέτοιον όγκο που ο Chailly ηχογράφησε ακόμα και τις ενορχηστρώσεις του στις Τέσσερις Συμφωνίες του Σούμαν, κάτι ιδιαίτερα σπάνιο στη δισκογραφία. Χωρίς να του λείπει τίποτα από την αναλυτική και εγκεφαλική προσέγγιση της μουσικής, ο Chailly είναι κατεξοχήν ένας μαέστρος των αισθημάτων, τα οποία χειρίζεται με πολύ μεγάλη άνεση και αποτελεσματικότητα – ίσως και αυτό να προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό και το ρεπερτόριό του, από το οποίο – προφανώς δεν είναι τυχαίο – απουσιάζουν εν πολλοίς ο Χάιντν και ο Μότσαρτ. Είναι γοητευτικός, πηγαίος, αισιόδοξος, ενώ η μουσικότητά του εξαιρετική. Και η κύρια σημασία του πηγάζει ακριβώς από αυτή τη σύζευξη τέτοιων χαρακτηριστικών με αυτού του είδους το ρεπερτόριο στο οποίο έχει επικεντρωθεί, δίνοντας μια προσέγγιση που διαφέρει ξεκάθαρα τόσο από εκείνη που γενικά χαρακτηρίζει τους πιο πολλούς από τους σάξονες συναδέλφους του, αλλά, ταυτόχρονα, και από εκείνη όσων διακονούν τη σύγχρονη εκδοχή της λεγόμενης (και αμφιλεγόμενης) «αυθεντικότητας» στην ερμηνευτική. Ο Chailly δεν βρίσκεται πουθενά ενταγμένος σε όλα αυτά. Κινείται κάπου ανάμεσά τους, με το δικό του στίγμα.

Η Γαλλική Σχολή: Ντεμπισί, Φορέ: Εργα για πιάνο: Marius-François Gaillard, Carmen Guilbert, APR, 2 CD

Το στίγμα είναι καθοριστική έννοια στη μουσική – τόσο στη γραφή όσο και στην ερμηνευτική της. Ενα άλλο, εξαιρετικά έντονο τέτοιο στίγμα προσφέρει η γαλλική πιανιστική σχολή, τα πρώτα χρόνια της οποίας στον 20ό αιώνα αποτυπώνονται εδώ με πολύ μεγάλη πιστότητα. Οι γάλλοι πιανίστες της εποχής που ο Ντεμπισί είχε ουσιαστικά μόλις φύγει από τη ζωή, ενώ ο Ραβέλ ήταν ακόμη ενεργός, προσφέρουν κάτι που δεν μπορεί να συναντήσει κανείς αλλού. Το ιδίωμά τους είναι, θα μπορούσε κανείς να πει, μαγευτικό: δεν τους λείπει ποτέ η τεχνική επάρκεια, η οποία όμως, ξεκάθαρα, ουδέποτε τους αρκεί – πολύ συχνά δε, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον ίδιο τον Κορτό, ενώ την κατέχουν πλήρως, ταυτόχρονα αδιαφορούν εξίσου για αυτήν. Οι ηχογραφήσεις σε αυτή τη συλλογή είναι έτσι κάτι περισσότερο από ό,τι μπορεί να φαντάζεται κανείς: δεν πρόκειται απλώς για πολύ σημαντικές αναγνώσεις, αλλά και για τη μεταφορά σε έναν ολόκληρο, διαφορετικό, σπάνιο πια κόσμο, γεμάτο από μια δική του, εντελώς ιδιαίτερη μαγεία.