Η πιο σημαντική εκλογική αναμέτρηση στην Ευρώπη αυτήν τη χρονιά λαμβάνει χώρα σήμερα και σε αυτήν θα ψηφίσουν μόλις 1.001 άνθρωποι. Θα είναι η εκλογή από το συνέδριο της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης (CDU) του νέου προέδρου του κόμματος, ο οποίος θα αντικαταστήσει την απερχόμενη πρόεδρο – και καγκελάριο – Ανγκελα Μέρκελ.
Οπως έχει διαφανεί εδώ και καιρό, οι δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι είναι η Ανεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ, εκλεκτή της Μέρκελ και με πολλές διασυνδέσεις στον μηχανισμό του CDU, και ο Φρίντριχ Μερτς, παλαιός εσωκομματικός αντίπαλος της Μέρκελ και για χρόνια αποστασιοποιημένος από την πολιτική, ο οποίος αφοσιώθηκε στην καριέρα του στον χρηματοοικονομικό τομέα. Η επιλογή που θα κάνουν οι σύνεδροι του CDU θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο για τη Γερμανία αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι διαφορές μεταξύ των δύο βασικών διεκδικητών είναι σημαντικές. Η Κραμπ-Κάρενμπαουερ έχει το συναινετικό και διαχειριστικό στυλ της Μέρκελ και υπό την ηγεσία της το CDU θα παραμείνει προσανατολισμένο στο κέντρο. Ο Μερτς, από την άλλη, δίνει έμφαση στις διαφορές του CDU με τα κόμματα της κεντροαριστεράς σε ζητήματα μετανάστευσης, ασφάλειας και ταυτότητας. Υποστηρίζει ότι οι συνεχείς μετατοπίσεις του CDU και της Μέρκελ προς τα αριστερά – με αποκορύφωμα το προσφυγικό – επέτρεψαν την άνοδο της ακροδεξιάς AfD.
Στα ευρωπαϊκά θέματα, η Κραμπ-Κάρενμπαουερ αναμένεται να συνεχίσει την προσεκτική πολιτική της Μέρκελ υποστηρίζοντας τη σταδιακή αλλά υπό αυστηρούς όρους εμβάθυνση της Ευρωζώνης. Ο Μερτς αντίθετα ως οικονομικά φιλελεύθερος θα έχει θέσεις σκληρότερες της Μέρκελ σε ζητήματα οικονομικής διακυβέρνησης, ως συντηρητικός όμως ενδέχεται να δώσει ώθηση στη συμμετοχή της Γερμανίας στην ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας και ασφάλειας.
Η επιλογή του CDU έχει μεγάλη σημασία και για το μέλλον της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς. Μια νίκη Μερτς θα οριστικοποιήσει τη στροφή της κεντροδεξιάς σε πιο συντηρητικές θέσεις με σημείο αιχμής το μεταναστευτικό, μια διαδικασία που ήδη έχει λάβει χώρα στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Αυστρία υπό την υψηλή εποπτεία του Βίκτορ Ορμπαν. Μια νίκη της Κραμπ-Κάρενμπαουερ από την άλλη θα είναι και νίκη της λογικής Μέρκελ ότι βασικός αντίπαλος της κεντροδεξιάς δεν είναι η κεντροαριστερά αλλά η λαϊκιστική ακροδεξιά.
Με τις Ευρωεκλογές του Μαΐου, όπου οι λαϊκιστές και ακροδεξιοί αναμένεται να ενισχυθούν, και την εκλογή νέων επικεφαλής των οργάνων της ΕΕ προ των πυλών, η έκβαση του συνεδρίου του CDU θα αρχίσει να παράγει πολιτικά αποτελέσματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο πολύ γρήγορα. Από τη σκοπιά των εσωκομματικών ισορροπιών του CDU η επιλογή της Κραμπ-Κάρενμπαουερ είναι η επιλογή της σταθερότητας και της συνέχειας. Από τη σκοπιά του πολιτικού κλίματος στην ΕΕ και της εσωτερικής δυναμικής στην ευρωπαϊκή κεντροδεξιά όμως, η «ασφαλής» επιλογή ενδέχεται να είναι και αυτή που θα προκαλέσει τις μεγαλύτερες αναταράξεις στο μέλλον.
Ο δρ Αγγελος Χρυσόγελος είναι ερευνητής στο Weatherhead Center for International Affairs του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ