Το κύμα που δημιουργείται από το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων στη Γαλλία μπορεί να εξελιχθεί σε «πανευρωπαϊκό τσουνάμι», προειδοποιεί μέσω των «ΝΕΩΝ» ο ευρωπαίος επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, τονίζοντας ότι το αντίδοτο μπορεί να είναι μόνο μια «κοινωνική Ευρώπη» με πραγματική πίστη στην κοινωνική συνοχή. Ενόψει των ευρωεκλογών, εξάλλου, επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο «να παραμείνουμε προσηλωμένοι στο ευρωπαϊκό εγχείρημα και να διατηρήσουμε ζωντανές τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές της Ενωσης».

Η ελευθερία μετακίνησης στον χώρο Σένγκεν έχει μέλλον;

Η ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν είναι το μεγαλύτερο απτό επίτευγμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την επιστροφή σε μία Ευρώπη γεμάτη σύνορα και σημεία ελέγχου. Πολιτικές που έχουν ως στόχο την απομόνωση είναι καταστροφικές για την Ευρώπη. Είναι καθήκον μας να υπερασπιζόμαστε και να προστατεύουμε τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες της Ενωσης και αυτό προσπαθούμε και θα συνεχίσουμε να κάνουμε, ως θεματοφύλακες των Συνθηκών. Εξάλλου, τουλάχιστον το 70% των πολιτών μας πιστεύει ότι ο χώρος Σένγκεν είναι ένα από τα κυριότερα κατορθώματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης – δεν μπορούμε να τους αγνοήσουμε.

Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες – και θα ήθελα ιδιαιτέρως να αναφερθώ στην πρόσφατη πρότασή μας να δοθεί μια σημαντικά ισχυρότερη «εντολή» στην Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή με αυξημένους πόρους και αρμοδιότητες που θα της επιτρέψουν να παρέχει διαρκή και αξιόπιστη στήριξη στα κράτη – μέλη προστατεύοντας τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, και άρα εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη ασφάλεια στον χώρο ελεύθερης μετακίνησης, τη ζώνη Σένγκεν.

Η μεγαλύτερη συμβολή της Επιτροπής Γιούνκερ;

Η θητεία της κλείνει με ένα σπουδαίο έργο, με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα της οικονομίας, της μετανάστευσης και της ασφάλειας. Εχοντας την ευθύνη εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα δύο μεγάλα ζητήματα της μετανάστευσης και της ασφάλειας, κατέθεσα εξαρχής μια σειρά προτάσεων και πρωτοβουλιών χάρη στις οποίες σήμερα σίγουρα δεν είμαστε εκεί όπου ήμασταν όταν ξεκινήσαμε το 2015, δηλαδή μπροστά σε μια μεταναστευτική και προσφυγική κρίση, άνευ προηγουμένου σε ένταση και έκταση. Στόχος μας ήταν εξαρχής η εξεύρεση των καλύτερων δυνατών ευρωπαϊκών λύσεων απέναντι στις σύγχρονες ευρωπαϊκές προκλήσεις. Στηρίξαμε εμπράκτως τα κράτη – μέλη μας, κυρίως της πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα, για να διαχειριστούν τις τεράστιες πιέσεις επιτόπου και με τον πιο λειτουργικό τρόπο για πρώτη φορά.

Τονίσαμε εξαρχής ότι αποτελεί κοινό μας καθήκον να προστατεύσουμε τις κοινωνίες και τους πολίτες μας και να δημιουργήσουμε μια πιο ασφαλή Ευρώπη, μέσα σε κλίμα συνεργασίας, εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης, καθώς όλοι μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με κοινές προκλήσεις και κοινές απειλές, τις οποίες κανένα κράτος – μέλος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του. Και αυτή ειδικά είναι η επιτυχία μας, ειδικά στον χώρο της ασφάλειας όπου ώς τώρα το λεγόμενο βαθύ κράτος εμπόδιζε κάθε ουσιαστική συνεργασία σε θέματα που θεωρούνταν αυστηρά εθνική αρμοδιότητα: έχουμε κάνει σημαντικά βήματα προόδου στην εδραίωση της αντίληψης και νοοτροπίας, ότι το κλειδί για την επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων είναι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της μεταξύ των κρατών – μελών, και ότι μόνο ενωμένοι είμαστε ισχυρότεροι.

Ξενοφοβία, λιτότητα, εθνικισμός, λαϊκισμός και ενδιαμέσως το Brexit… Μπορεί, τελικώς, να είναι αυτά τα χαρακτηριστικά της Ευρώπης που θα προκύψει από τις ευρωεκλογές του Μαΐου;   

Οι ευρωεκλογές του Μαΐου είναι πολύ κρίσιμες, καθώς θα καθορίσουν το μέλλον της Ευρώπης. Βρισκόμαστε εξήντα και πλέον χρόνια μετά την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και δυστυχώς βλέπουμε τις αρχές της ειρήνης, της δημοκρατίας, της σταθερότητας, της προόδου πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Ευρώπη να κλονίζονται. Κάποιες κυβερνήσεις, επιλέγουν να στρέψουν την προσοχή τους στο εσωτερικό των χωρών τους, αγνοούν τις ευθύνες τους απέναντι στους πολίτες και την Ιστορία και εκτρέφουν τον ευρωσκεπτικισμό, εισάγοντας τον λαϊκισμό στον πολιτικό τους λόγο.

Παράλληλα, για πρώτη φορά η Ενωσή μας γίνεται λίγο μικρότερη, καθώς ένα μέλος πήρε την απόφαση να την εγκαταλείψει. Το γεγονός αυτό, όμως, σε καμία περίπτωση δεν μας καθιστά πιο αδύναμους. Αντιθέτως, πρέπει να παραμείνουμε προσηλωμένοι στο ευρωπαϊκό εγχείρημα και να διατηρήσουμε ζωντανές τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές της Ενωσης. Οφείλουμε όλοι καθημερινά να στέλνουμε ηχηρό μήνυμα υπέρ της κοινής ευρωπαϊκής μας πορείας, μέσω του σεβασμού στη διαφορετικότητα και της αλληλεγγύης. Και αυτό το μήνυμα πρέπει να χαρακτηρίζει και τις επερχόμενες εκλογές, ένα μήνυμα δημοκρατίας και ενότητας. Η Ευρώπη έχει αποδείξει ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση, όταν ενεργεί πραγματικά ενωμένη, επιτυγχάνει ουσιαστικά αποτελέσματα και ότι τηρεί όλες τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στην αρχή της παρούσας θητείας της. Εχουμε καθήκον απέναντι στις μελλοντικές γενιές να συνεχίσουμε αυτό το έργο, να ενισχύσουμε την Ευρώπη και να διατηρήσουμε ζωντανό το ευρωπαϊκό όραμα.

Πώς βλέπετε την κίνηση των Κίτρινων Γιλέκων που αυτήν τη στιγμή κλονίζει τη Γαλλία και τον Μακρόν;

Η εποχή μας έχει συσσωρεύσει μεγάλη ποσότητα κοινωνικής αντίδρασης, που έχει να κάνει με εγγενείς αδυναμίες των κυβερνήσεων να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις απαιτήσεις των πολιτών. Οπως και σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, με εξαίρεση ελάχιστες, η φτώχεια, η κρατική ανεπάρκεια στην παροχή στοιχειωδών υπηρεσιών υγείας, παιδείας και ασφάλειας, ανοίγουν τον ασκό του Αιόλου. Η υψηλή ανεργία στους νέους ανθρώπους, τούς δείχνει τον δρόμο της άρνησης και της σύγκρουσης με το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο. Το κύμα μπορεί να εξελιχθεί σε πανευρωπαϊκό τσουνάμι. Και εδώ, δεν έχει να κάνει με αριστερά ή δεξιά πολιτικά πρότυπα ή συγκεκριμένη διακυβέρνηση. Εχει να κάνει με πολιτικές που ορίζονται ή όχι από κοινωνικότητα, ευθύνη και πραγματική πίστη στην απαραίτητη κοινωνική συνοχή. Με άλλα λόγια για μια πιο ισχυρή και ανθρώπινη κοινωνική πολιτική. Μία κοινωνική Ευρώπη με κοινωνικά κράτη – μέλη. Και αυτό το τελευταίο πρέπει να είναι και οδηγός της Ευρώπης για το μέλλον, γιατί πολύ απλά η πυξίδα της Ευρώπης έχει έναν και μόνο προσανατολισμό: προς την κοινωνία.

Εχει γραφτεί ότι ενόψει των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα θα επιστρέψετε. Ισχύει;

Με γνωρίζετε καλά. Ποτέ δεν άφησα στη μέση καμία από τις αποστολές που μου έχουν ανατεθεί. Γι’ αυτό και το ξεκαθαρίζω για ακόμα μία φορά. Θα ολοκληρώσω τη θητεία μου ως επιτρόπου. Η θητεία αυτή λήγει στο τέλος του επόμενου χρόνου. Δεν θα ήταν ούτε σωστό ούτε έντιμο, τόσο για εμένα όσο και για την Ελλάδα να εγκαταλείψω αυτήν την τόσο σημαντική θέση. Είναι ζήτημα αρχών και πολιτικής ευθύνης και εντιμότητας.

Και μετά;

Οι καιροί και τα γεγονότα και πάνω απ’ όλα οι πολίτες, που για είκοσι πέντε χρόνια και με γνωρίζουν και με τιμούν και εμπιστεύονται, θα δείξουν τον δρόμο. Οπως από την πρώτη μέρα που μπήκα στην πολιτική θυμίζω μία φράση του Ταλλεϋράνδου: «Τίθεμαι πάντοτε στη διάθεση των γεγονότων και της κοινωνίας». Εξάλλου, από αυτήν προέρχομαι, σε αυτήν ανήκω και από αυτήν μόνο κρίνομαι.