Αυτή την εικοσαετία σχεδόν του 21ου αιώνα, η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι σχέσεις μαζί της κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή της Ελλάδας.

Η πρώτη φάση ήταν τα πρώτα χρόνια. Μέσα από τα πλαίσια της Ενωσης αναδεικνύεται ένας χώρος στενότερης συνεργασίας, δημιουργείται το κοινό νόμισμα, το ευρώ. Η Ελλάδα, προς κατάπληξη πολλών, συμμετέχει.

Η δεύτερη φάση δείχνει ότι μεγάλα ήταν τα όνειρα, μικρή η διάρκειά τους. Η παγκόσμια κρίση του 2008 ξεκινά στην Αμερική, εγκαθίσταται όμως μόνιμα στην Ευρώπη. Αυτή επιλέγει ως εξιλαστήριο θύμα της τον πιο αδύναμο κρίκο της, την Ελλάδα και την οδηγεί στη Μαύρη Δεκαετία της τρόικας.

Την τρίτη φάση τη βιώνουμε σήμερα. Τη δημιουργεί κυρίως η αντίδραση των ευρωπαϊκών κοινωνιών, αλλά και της οικονομίας, στις περιοριστικές πολιτικές. Κεντρικά χαρακτηριστικά της μας δίνουν οι εξελίξεις στις τέσσερις μεγάλες χώρες τής πριν από λίγο ενιαίας Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Πρώτο, με τη Γερμανία και την αμφισβήτηση της ηγεμονίας της με τον κλονισμό της ως εξαγωγικής δύναμης λόγω πτώσης του παγκόσμιου εμπορίου εξαιτίας των πολιτικών Τραμπ, αλλά και της ηγεμονίας προσωπικά της Μέρκελ, που παραιτείται από κομματική πρόεδρος.

Δεύτερο, με τη Βρετανία και το Brexit. Σήμερα, με τη γενικότερη δυσφορία για τη συμφωνία της May με τις Βρυξέλλες, ενισχύεται η άποψη για μια συμφωνία τύπου Νορβηγίας: ένας χαλαρός ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος για την τελωνειακή και εμπορική συνεργασία, χωρίς ένα παντοδύναμο ενιαίο κέντρο.

Τρίτο, με τη Γαλλία και τα Κίτρινα Γιλέκα. Ο λαός στον δρόμο, ο λαός νικά με την υπαναχώρηση Μακρόν, ο λαός θέτει γενικότερα αιτήματα.

Τέταρτο, με την Ιταλία, όπου νέες κυβερνητικές δυνάμεις, η Λίγκα και τα 5 Αστέρια, επιμένουν στη μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης και στο εγγυημένο εισόδημα, παρά τις υστερίες της Επιτροπής της ΕΕ.

Η Ευρώπη κινείται – ας κινηθεί επιτέλους και η Ελλάδα. Ας ξεφύγουμε από αυτή την κομπλεξική παθητικότητα και υποτακτικότητα, που έφτασε πρόσφατα στο ακραία εξευτελιστικό σημείο, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να περιμένει να αποφασίσουν οι Βρυξέλλες τι θα γίνει με τις συντάξεις.

Ας συζητήσουμε κι ας βγάλουμε κάποια πρακτικά και άμεσα συμπεράσματα από τις σημαντικές αυτές εξελίξεις στις τέσσερις αυτές χώρες.

Πρώτο, από τη Γερμανία, ότι είναι καιρός να σταματήσουμε να τη θεωρούμε ένα διαρκές φόβητρο, να αποκτήσουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας.

Δεύτερο, από τη Βρετανία, ας προβληματισθούμε πώς οι σχέσεις μας με την υπόλοιπη Ευρώπη μπορούν να είναι όχι αποικιακές, αλλά συνεργατικές και αμοιβαία επωφελείς.

Τρίτο, από τη Γαλλία, ότι «ο λαός είναι δύναμη» κι όχι φτερό στον άνεμο. Κι ότι, παρά το σοκ από την εσχάτη πολιτική προδοσία του ΣΥΡΙΖΑ με το δημοψήφισμα που διέλυσε το ηθικό του, μπορεί να επιβάλλει με αγώνες τη θέλησή του.

Τέταρτο, από την Ιταλία, ότι παρά το ότι οι δημοσκοπήσεις εδώ ασχολούνται αποκλειστικά σχεδόν με τα νούμερα ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, η βαθύτερη αναζήτηση και προσμονή του λαού είναι για «κάτι διαφορετικό». Ας προβληματισθούν για αυτό οι διάσπαρτες εναλλακτικές δυνάμεις, κι όχι μόνο από την Αριστερά, κι ας ανταποκριθούν με υπευθυνότητα και έμπνευση σε αυτή τη θετική ιστορική πρόκληση και πρόσκληση.

Ο Αλέκος Αλαβάνος είναι επικεφαλής του Σχεδίου Β