Θα επιτρέπαμε συγκέντρωση και πορεία ναζιστών; Όχι; Γιατί όχι; Διότι δεν θα είναι ειρηνική· θα παραβιάσει το Σύνταγμα και τους νόμους. Άρα, για προληπτικούς λόγους· για λόγους ασφαλείας.

Το ίδιο ισχύει για την ετήσια διαδήλωση της 6ης Δεκεμβρίου.

Η ιστορία διδάσκεται στο σχολείο και στην οικογένεια. Ο δρόμος δεν περιέχει γνώση: παραμορφώνει την ιστορία και ενθαρρύνει την αγελαία συμπεριφορά. Η επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου έχει θολώσει τα γεγονότα και τη μνήμη: πολλοί από τους συμμετέχοντες έχουν λανθασμένη εικόνα γι’ αυτό το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Όσο για την επέτειο του θανάτου ενός 16χρονου το 2008, έχει αποκτήσει παράδοξες διαστάσεις τόσο ως γεγονός όσο και ως σύμβολο. Ένα τυχαίο φονικό για το οποίο ο ένοχος τιμωρήθηκε, έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης εκ μέρους της αριστεράς και των αυτοαποκαλούμενων αντιεξουσιαστών ευνοώντας την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ: η Ελλάδα πλήρωσε πολύ ακριβά, όχι το έγκλημα ενός αστυνομικού αλλά την αντίδραση σ’ αυτό το έγκλημα, την πολιτικοποίηση και την ανάδειξή του σε ιστορικό ορόσημο.

Αν υπήρχε πρόβλημα αστυνομικής κτηνωδίας στην Ελλάδα, ίσως η υπόθεση Γρηγορόπουλου να είχε κάποιο νόημα. Αν ετίθετο ζήτημα αστυνομικού κράτους ή κοινωνικής διάκρισης προς το θύμα, ίσως η υπενθύμισή της να χρησίμευε στην αντιμετώπιση ενός προβλήματος. Αλλά ο εν λόγω φόνος, μολονότι σχετίζεται με τις εφηβικές προκλήσεις εναντίον των αστυνομικών και την ελλιπή εκπαίδευση των αστυνομικών, παραμένει ήσσον ως προς το αντικειμενικό του βάρος. Μόνο για τα αγαπημένα πρόσωπα του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, στα οποία υπενθυμίζουμε την απώλεια με ποικίλες βαρβαρότητες ετησίως, έχει μεγαλύτερο βάρος. Οι ταραξίες και οι πολιτικοί τους εκφραστές δεν έχουν αίσθημα απώλειας· έχουν αίσθημα κέρδους: ένας άδικος θάνατος γίνεται η ωραία αφορμή για εμπρησμούς, λεηλασίες, καταστροφές και, προπάντων, για την υπογράμμιση του ηθικού πλεονεκτήματος των «θυμάτων του κράτους». Θύματα του ελληνικού κράτους είμαστε όλοι μας – αν και αναίμακτα.

Φαίνεται σαν να μην υπάρχουν νόμοι. Αλλά υπάρχουν. Το δικαίωμα του συνέρχεσθαι κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα και περιορίζεται από νόμους που εξασφαλίζουν την ακεραιότητα των πολιτών, την προστασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, της ευταξίας και της ειρήνης. Να τι λέει πάνω-κάτω το Σύνταγμα: «Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία ειρηνικής συνάθροισης και στην ελευθερία του συνεταιρισμού με άλλα πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να ιδρύει και να γίνεται μέλος σε συνδικαλιστικές οργανώσεις για την προστασία των συμφερόντων του. Σε αυτά τα δικαιώματα δεν επιβάλλονται περιορισμοί εκτός από εκείνους που περιγράφονται στον νόμο και είναι αναγκαίοι σε μια δημοκρατική κοινωνία για την εθνική και δημόσια ασφάλεια, για την αποτροπή των εκτροπών ή του εγκλήματος, για την προστασία της υγείας, των ηθών, καθώς και των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων.» Το Σύνταγμα προβλέπει νόμιμους περιορισμούς στην άσκηση όλων των δικαιωμάτων. Να, ένας από αυτούς· το άρθρο 182 για τη διατάραξη της κοινής ειρήνης: «Όποιος συμμετέχει σε δημόσια συνάθροιση πλήθους που με ενωμένες δυνάμεις διαπράττει βιαιοπραγίες εναντίον προσώπων ή πραγμάτων ή εισβάλλει παρανόμως σε ξένα σπίτια, καταστήματα ή άλλα ακίνητα, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή. Οι υποκινητές της διατάραξης που έχουν καθοδηγητικό ρόλο μέσα στο πλήθος τιμωρούνται με φυλάκιση από τρεις μήνες ώς πέντε έτη και χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρούνται όσοι επιδίδονται σε βιαιοπραγίες κατά τη διατάραξη.»

Εξάλλου, μερικά από τα εγκλήματα που διαπράττονται την 6η Δεκεμβρίου εμπίπτουν στον αντιτρομοκρατικό νόμο, τον οποίον ονομάζουμε, περιφρονητικά, «τρομονόμο»: διακεκριμένη φθορά ξένης ιδιοκτησίας, εμπρησμός, έκρηξη, παραβάσεις σχετικές με τις εκρηκτικές ύλες, κοινώς επικίνδυνη βλάβη, άρση ασφαλιστικών εγκαταστάσεων, διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών. Η υπόθεση των επιθέσεων σε τρόλεϊ άφησε την κυβέρνηση αδιάφορη· ίσως μάλιστα να τη διασκέδασε λιγάκι: «Αχ, τα ατίθασα παιδάκια μας!»

Τέλος, σύμφωνα με τον νόμο, η αστυνομία – ο υπουργείο «Προστασίας του πολίτη» – μπορεί να περιορίζει τον χρόνο και τον τόπο μιας συγκέντρωσης: για παράδειγμα, όπως παντού στον κόσμο, απαγορεύονται οι συγκεντρώσεις σε αρχαιολογικούς χώρους – τα ροκ φεστιβάλ στο Στόουνχετζ απαγορεύτηκαν όταν κρίθηκε ότι τα πλήθη επιβάρυναν το προϊστορικό μνημείο. Υπό αυτή την έννοια, τα πανό που κατά καιρούς αναρτά το ΚΚΕ στον Παρθενώνα είναι παράνομα και η πράξη κολάσιμη. Απαγορεύεται η διαδήλωση σε σχολεία, ιδιαίτερα όταν εισέρχονται εξωσχολικά πρόσωπα· απαγορεύονται τα δημόσια πάρτι όταν παρατείνονται πέραν της ώρας κοινής ησυχίας. To δικαίωμα στο πάρτι που τραγουδούσαν το 1986 οι Beastie Boys έχει κι αυτό τους περιορισμούς του.

Μέχρι τις εκλογές του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ, μολονότι ερωτοτροπούσε με τον αναρχικό χώρο, χαρακτήριζε τους μπαχαλάκηδες προβοκάτορες. Ανέκαθεν η αριστερά αφηγούνταν ιστορίες προβοκάτσιας: στις περισσότερες πρωταγωνιστούσε η ίδια. Όπως συνεργάστηκε στο παρελθόν με την άκρα δεξιά για να πυροδοτήσει εμφύλιες συγκρούσεις, έτσι συνεργάζεται σήμερα για να διατηρεί εμφύλιο πόλεμο χαμηλής έντασης. Οι υπόγειες συγγένειες μεταξύ των χώρων του περιθωρίου ανάγονται στο κοινό ένστικτο του φθόνου και του μισανθρωπισμού· στον κοινό στόχο του χάους. Αλλά δεν τίθεται ζήτημα ερμηνείας του ποινικού κώδικα. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο, το σχολείο που έχει παραδοθεί στους συνδικαλιστές, να διδάξει ποια είναι τα δικαιώματα του πολίτη και ποιοι οι περιορισμοί στην ελευθερία του λόγου (προτροπή σε μίσος, απειλές κατά της ζωής), στην ελευθερία του συνέρχεσθαι, στην ελευθερία της κίνησης και της έκφρασης στον δημόσιο χώρο. Ξέρουμε, για παράδειγμα, τις ώρες κοινής ησυχίας; Ξέρουμε ότι η αφισοκόλληση απαγορεύεται; Ξέρουμε ότι τα tags στους τοίχους θεωρούνται πράξη βανδαλισμού; Ξέρουμε ότι το να κρεμάμε πανό και πλακάτ χωρίς άδεια είναι παράνομο; Ξέρουμε ποιες είναι οι συνέπειες της πολιτικής ανυπακοής σε ευνομούμενες χώρες; Ξέρουμε γιατί δεν επιτρέπονται οι ναζιστικές διαδηλώσεις;