Αν πάρουμε ως δεδομένο ένα εύρημα το οποίο προκύπτει απ’ όλες τις δημοσκοπήσεις της τελευταίας περιόδου, την πρωτιά της ΝΔ, το 2019 η χώρα θα αλλάξει κυβέρνηση. Από αυτό το στοιχείο δημιουργείται, όμως, ένα ερώτημα: τι είδους πολιτική αλλαγή θα φέρουν οι κάλπες του επόμενου έτους; Το ερώτημα ίσως μπορεί να απαντηθεί με μια ιστορία από τα τέλη της δεκαετίας του 1950.

Το Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Νεότητας Αγίου Κοσμά, στο νούμερο 26 της Λεωφόρου Ποσειδώνος, είναι υπό κατασκευή. Ο τότε πρωθυπουργός, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο πρεσβύτερος, επισκέπτεται το εργοτάξιο και ξεναγείται από τον ίδιο τον εργολήπτη. «Εδώ θα φτιάξουμε ένα κοίλο θέατρο στα πρότυπα των αρχαίων για να ανεβαίνουν παραστάσεις» λέει στον πρωθυπουργό ο τελευταίος. Πριν τελειώσει τη φράση του, ένα αεροπλάνο προσγειώνεται στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Η ξενάγηση σταματά εξαιτίας του θορύβου. «Κι εδώ θα μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα ακόμη θέατρο» συνεχίζει ο εργολήπτης λίγο παρακάτω, ενώ ένα άλλο αεροπλάνο απογειώνεται από το αεροδρόμιο. Αφού σταματά ο θόρυβος, ο Καραμανλής τού λέει εμφανώς εκνευρισμένος: «Και όταν έχει παράσταση, θα σταματάνε οι προσγειώσεις και οι απογειώσεις; Γήπεδα θα φτιάξετε, αφήστε τα θέατρα».

Μπορεί η Ελλάδα στα τέλη του 1950 να ήταν μια άλλη χώρα, ωστόσο το αίτημα για πολιτικές που βασίζονται στην κοινή λογική παραμένει μέχρι σήμερα επίκαιρο. Κοινή λογική σαν κι αυτή που ο πρωθυπουργός Καραμανλής επιστράτευσε απέναντι στον φιλόδοξο εργολήπτη. Και σύμφωνα με το στενό επιτελείο τού νυν προέδρου της ΝΔ, σαν κι αυτή πάνω στην οποία θα βασιστεί μια διακυβέρνηση Μητσοτάκη. Ή όπως το έθεσε ο ίδιος ο γαλάζιος αρχηγός δανειζόμενος ένα από τα παλιά κλισέ, μιλώντας σε κομματική εκδήλωση στην Πάτρα στα τέλη Νοεμβρίου, ένα μοντέλο άσκησης εξουσίας που θα κάνει «πράξη την επανάσταση του αυτονόητου».

Τα πρώτα (έτοιμα) νομοσχέδια

Είναι μια ρητορική που έχει ξανακουστεί. Από την Πειραιώς, όμως, επιμένουν ότι δεν μένουν μόνο λόγια. Αντίθετα, κάνουν ήδη προετοιμασία ώστε μέσα στο πρώτο εξάμηνο μιας κυβέρνησης ΝΔ να έχουν γίνει όσα «αυτονόητα» πρέπει κατά την εκτίμησή τους να γίνουν. Πρακτικά αυτό σημαίνει, σύμφωνα με άνθρωπο του μητσοτακικού περιβάλλοντος, πως τα δέκα βασικά νομοσχέδια με τα οποία θα υλοποιηθεί η πολιτική αλλαγή που ευαγγελίζονται «θα είναι έτοιμα από την προεκλογική περίοδο». «Θα χρειάζεται», συμπληρώνει, «μόνο η κατάθεσή τους στη Βουλή». Κάτι τέτοιο από μόνο του θα συνιστούσε μεταβολή στα ειωθότα της ελληνικής πολιτικής. Συνήθως οι πρωθυπουργοί μιλούν για όσα θα υλοποιήσουν τις πρώτες εκατό ημέρες τους αφού ορκιστούν. Ο Μητσοτάκης, λένε όσοι συνομιλούν μαζί του, επιθυμεί οι βασικοί στόχοι της κυβέρνησής του να είναι προσδιορισμένοι εξαρχής. Και πάνω σε αυτό δουλεύει όλος ο κομματικός μηχανισμός από τώρα.

Μία από τις αλλαγές για την οποία ο ίδιος έχει μιλήσει αρκετά δημοσίως είναι στο μοντέλο διακυβέρνησης. Ενα από τα πρώτα νομοσχέδια που θα κατατεθούν, σύμφωνα με τους γνωρίζοντες, είναι εκείνο που θα αφορά την κυβερνητική δομή. Οπως έχει πει πολλές φορές, θέλει ένα ολιγομελές υπουργικό συμβούλιο χωρίς κανέναν αναπληρωτή υπουργό. Παράλληλα, δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει ότι σε κάθε υπουργική καρέκλα θα τοποθετείται κάποιος που θα είναι εξειδικευμένος στον τομέα ευθύνης τού εκάστοτε υπουργείου. Δικαιούται, επομένως, να εικάσει κάποιος ότι επηρεασμένος από την αμερικανική σχολή ο Μητσοτάκης φαντάζεται τους υπουργούς του ως CEO των υπουργείων κι όχι ως προέδρους.

Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι πως σε αυτό το σχήμα θα προβλέπεται μια θέση υφυπουργού επενδύσεων, ο οποίος θα αναφέρεται απευθείας στον πρωθυπουργό. Ο στόχος είναι προφανής. Να «ξεκολλήσουν» όλα τα μεγάλα επενδυτικά πρότζεκτ – τύπου Ελληνικό -, ώστε να σταλεί το μήνυμα εντός κι εκτός συνόρων ότι η οικονομία μπορεί να αναπτυχθεί. Αλλά και πως το ελληνικό κράτος απαρνιέται τον γραφειοκρατικό εαυτό του. Ηδη, παρεμπιπτόντως, γίνεται από μια μεγάλη ομάδα στελεχών καταγραφή των αρμοδιοτήτων κάθε υπουργείου προκειμένου να δουν σε ποια σημεία η διοίκησή τους χρειάζεται αναδιάρθρωση.

Οι προτεραιότητες

Την τετράδα των νομοσχεδίων που ιεραρχούνται ως πρώτες προτεραιότητες μιας μητσοτακικής κυβέρνησης συμπληρώνουν ο εκλογικός νόμος, το Εκπαιδευτικό – που βασίζεται στο πρόγραμμα για την παιδεία που έχει ήδη παρουσιαστεί – και εκείνο για την υγεία – το πρόγραμμα για τον συγκεκριμένο τομέα αναμένεται να παρουσιαστεί τον Ιανουάριο. Μία ακόμη μεταρρύθμιση στην οποία αποδίδουν μεγάλη σημασία οι γαλάζιοι και αναμένεται να νομοθετήσουν το συντομότερο δυνατό είναι η μεταφορά του ΕΝΦΙΑ στους δήμους. Στην ανάγνωσή τους αυτό θα προκαλέσει ένα σοκ σε όλο το σύστημα της Δημόσιας Διοίκησης. «Δημιουργικό σοκ που θα το κάνει να δουλέψει».

Σε επίπεδο συνθηματολογίας οι νεοδημοκράτες περιγράφουν την επάνοδό τους στα κυβερνητικά έδρανα όχι σαν απλή εναλλαγή μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων, αλλά ως μια πραγματική πολιτική αλλαγή. Οφείλει κανείς να παραδεχθεί πως αν μια κυβέρνηση Μητσοτάκη εμφανιστεί με γραμμένο σχέδιο στην πρώτη πανηγυρική συνεδρίαση γύρω από το δρύινο τραπέζι του Υπουργικού, όντως κάτι θα έχει ουσιαστικά αλλάξει το 2019.