Από τη σύντομη συνομιλία αξίζει να κρατήσει κανείς τις δύο διαβεβαιώσεις που έδωσε στην παρέα των κοινοβουλευτικών συντακτών ο Αλέξης Τσίπρας. Η μία ήταν ότι ο κυβερνητικός του εταίρος δεν θα φύγει από την κυβέρνηση – «πού να πάει, ρε παιδιά;» αναρωτήθηκε όπως θα αναρωτιόταν κάποιος που θέλει να υπογραμμίσει το αυτονόητο. Η άλλη, ότι η αντιπαράθεση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τον προϋπολογισμό θα γινόταν σε χαμηλούς τόνους όπως αυτή ανάμεσα στον υπουργό Χουλιαράκη και τον εισηγητή της ΝΔ Δήμα: «Με το “σεις” και με το “σας”, σαν να είμαστε στην Οξφόρδη».
Το ύφος ήταν «ένας μάγκας στα σαλόνια». Αλλά η χθεσινή συζήτηση; Ηταν σε περιβάλλον Οξφόρδης ή αλάνας; Εγινε μια «θεσμική συζήτηση» όπως προέβλεψε ο ίδιος ή έπεσε θύμα μιας, έστω και μικρής αυτή τη φορά, αυταπάτης; Η απάντηση έχει τη σημασία της. Γιατί μπορεί να βρέχει στις αλάνες όπως βρέχει και στην Οξφόρδη. Είναι άλλο όμως να περπατάει κανείς στο βρεγμένο γκαζόν και άλλο να τσαλαβουτάει στα λασπόνερα. Αλλο να επιχειρηματολογεί με οξφορδιανή προφορά και άλλο να λασπομαχεί μάγκικα.
Επίθεση εφ’ όλης της ύλης. Ο πρόεδρος της ΝΔ πάντως ανέβηκε στο βήμα ή, σύμφωνα με μια άλλη ανάγνωση, κατέβηκε στο τερέν με σηκωμένα τα μανίκια και με το «καταψηφίζουμε» να επαναλαμβάνεται σαν το «κατηγορώ» του Ζολά. Ηταν ένα «καταψηφίζουμε» που ειπώθηκε καμιά δεκαριά φορές. Για να ειπωθεί ότι αυτή «είναι μια κυβέρνηση του ψεύδους, της εξαπάτησης, της αλαζονείας, του κυνισμού, των φόρων, των απαράδεκτων εθνικών υποχωρήσεων, των σκανδάλων και της διαπλοκής» – με αυτή τη σειρά.
Αυτά ήταν τα υλικά μιας επίθεσης εφ’ όλης της ύλης. Θα ήταν κλασική. Στην ύλη όμως έχει μπει και η τρομοκρατική επίθεση στον Σκάι. Κι εκεί, η σύνδεση που έκανε ο πρόεδρος της ΝΔ ήταν ευθεία. «Η επίθεση», είπε, «είναι αποτέλεσμα της στρατηγικής της έντασης που ακολουθείτε εδώ και πολλά χρόνια. Στοχοποιείτε συστηματικά τα μέσα ενημέρωσης, έντυπα και σταθμούς, εκδότες και δημοσιογράφους. Εχετε καταγγείλει πρόσωπα και πρωτοσέλιδα».
Ενταση με Βούτση. Θα ήταν και μια ομιλία λελογισμένων κρεσέντο εάν δεν παρεμβαλλόταν κάπως απρόσμενα ένα θερμό επεισόδιο με τον Πρόεδρο της Βουλής. Δεν κράτησε πολύ. Ηταν η στιγμή πάντως που ο Κυριάκος Μητσοτάκης έλεγε ότι θα κυβερνήσει ως δύναμη ενότητας. Αλλά και πριν από τη στιγμή που θα εξαπέλυε το δεύτερο κύμα επίθεσης με όχημα μια εθνική ατζέντα που δεν περιελάμβανε μόνο τη Μακεδονία αλλά και μηνύματα στα Τίρανα.
Με ύφος νουθεσίας. Υπάρχει μια σχολή αναλυτών που λέει ότι κάθε φορά που ο πρόεδρος της ΝΔ κατεβαίνει στην αλάνα, θα παίζει πάντα εκτός έδρας. Οτι η αλάνα θα είναι πάντα προνομιακό πεδίο του Αλέξη Τσίπρα. Η ανάλυση έχει τη λογική της. Αλλά προσκρούει σε μια άλλη σχολή ανάλυσης που λέει ότι εδώ και κάμποσο καιρό ο Πρωθυπουργός παίζει στην αλάνα το ίδιο έργο. Αν πάντως πήρε πάσα από κάπου ο Τσίπρας ήταν από το θερμό επεισόδιο Μητσοτάκη με τον Βούτση. Το ύφος εδώ ήταν αυτό της νουθεσίας για το ύφος Μητσοτάκη που ήταν «ιταμό και αυταρχικό απέναντι σε εκλεγμένους βουλευτές και τον Πρόεδρο της Βουλής». Ενώ το κρεσέντο ήταν κρεσέντο αλάνας: «Συμπεριφερθήκατε σαν κακομαθημένο κολεγιόπαιδο στο τσιφλίκι που σας κληρονόμησε ο πατέρας σας».
Εχει τη σημασία του ότι ο Πρωθυπουργός ξεκίνησε την ομιλία του από τη συμφωνία των Πρεσπών. Εχει τη σημασία του ότι ταύτισε τον Μητσοτάκη με ό,τι ακροδεξιό κυκλοφορεί – από τον Ορμπαν και τον Σαλβίνι ώς τον Μιχαλολιάκο. Αλλά η αλάνα έχει πάντα πέτρες όπου μπορούν να σκοντάψουν ακόμη και οι πιο έμπειροι του χώματος – ή, αν βρέχει, της λάσπης. Κι ο Αλέξης Τσίπρας σκόνταψε όταν αναφέρθηκε στους «ακραίους» που υπέδειξαν κάποτε τον Ανδρέα Παπανδρέου ως αρχηγό της 17 Νοέμβρη.
Ο Τσίπρας φωτογράφισε τον Πάνο Καμμένο, αλλά δεν είπε το όνομά του, παρά τις φωνές των βουλευτών της ΝΔ. Οπως φωτογράφισε τον Κώστα Καραμανλή, χωρίς να πει το όνομά του όταν κατήγγειλε τη ΝΔ για την εκτίναξη του ελλείμματος στο 15%. Δεν είπε ούτε πότε. Αξίζει όμως να κρατήσει κανείς τη στιγμή αυτή σαν μια σπάνια επίθεση στον κατά Βενιζέλο «τρίτο πόλο της κυβέρνησης» – τους καραμανλικούς ή τέλος πάντων όσους συστήνονται ως τέτοιοι.
Υπουργικό χωρίς Καμμένο. Κατά τ’ άλλα, η πρωθυπουργική ομιλία είχε και στιγμές Οξφόρδης. Ούτως ή άλλως πάντως το τερέν για την κυβέρνηση μοιάζει πολλές φορές με κινούμενη άμμο. Σήμερα, για παράδειγμα, έχει Υπουργικό Συμβούλιο και η απουσία του Πάνου Καμμένου αφήνει περιθώρια σε δεύτερες σκέψεις. Αλλά εκτός από δεύτερες σκέψεις υπάρχει και δεύτερο ημίχρονο. Σε μια αποστροφή στην αρχή της ομιλίας του ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στα «σκάνδαλα ΣΥΡΙΖΑ». Εκεί η σειρά ήταν Θριάσιο, ΔΕΗ, Σκοπίων, αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, ΔΕΠΑ (βλέπε υπόθεση Πετσίτη). «Για τη ΔΕΠΑ», είπε, «θα τα πούμε την Παρασκευή». Και δύσκολα θα εννοούσε στο γκαζόν της Οξφόρδης.