Η νεκρώσιμη ακολουθία τελέστηκε χθες στις 2.30 το μεσημέρι στον καθεδρικό ναό του Τρέντο. Στο εσωτερικό ήταν οι επίσημοι, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο πρωθυπουργός. Και απ’ έξω οι συνάδελφοι κι οι φίλοι. Η γενιά Erasmus δηλαδή. Οι νότες από την Ωδή στη Χαρά, που άρεσε τόσο και στον Λεωνίδα, συνόδευσαν τον χαμένο δημοσιογράφο στην τελευταία του κατοικία. Και μια φίλη του που ήρθε από την Αμερική τραγούδησε τα αγαπημένα του τραγούδια, το Angels του Ρόμπι Γουίλιαμς και το Fix you των Coldplay.

Ηταν πολύ αγαπητός ο Αντόνιο Μεγκαλίτσι, που έχασε τη ζωή του σε ηλικία 29 ετών στην πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση του Στρασβούργου. Δύο ήταν τα μεγάλα του πάθη: η Ευρώπη και η δημοσιογραφία. Κάθε μέρα ξύπναγε στις έξι για να προλάβει να τα κάνει όλα. Και μια φορά τον μήνα πήγαινε στο Στρασβούργο για να μεταδώσει την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το Europhonica, ένα δίκτυο φοιτητικών ραδιοφωνικών σταθμών από έξι χώρες (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Γερμανία και Ελλάδα). Τον φιλοξενούσε ο γαλλοπολωνός «Μπάρτεκ», μορφή της πολιτιστικής ζωής της πόλης, που έπεσε κι αυτός νεκρός από τα πυρά του τρομοκράτη.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ένα από τα πιο σύνθετα πράγματα στον κόσμο. Αλλά ο Αντόνιο ήθελε να μιλάει γι’ αυτήν με τρόπο εύκολο, προσβάσιμο, «ποπ». Ηθελε να προστατεύσει την Ευρώπη από εκείνους που προσπαθούν να την καταστρέψουν. Γι’ αυτό και οι καθηγητές του θα προσπαθήσουν τώρα να στήσουν στη μνήμη του ένα πραγματικό πανευρωπαϊκό φοιτητικό ραδιόφωνο, που θα μεταδίδει καθημερινά σε διάφορες γλώσσες τι είναι η Ευρώπη.

Τα πρωτοσέλιδα καταλαμβάνονται συνήθως από αυτούς που φωνασκούν. Τα μέσα ενημέρωσης μιλούν όλο και περισσότερο για την απελπισία των «forgotten men», εκείνων δηλαδή που από την τεχνολογική πρόοδο και την παγκοσμιοποίηση βγήκαν χαμένοι. Υπάρχει όμως και μια άλλη κατηγορία που αξίζει την προσοχή μας. Είναι η νέα σιωπηρή πλειοψηφία, όπως την αποκαλεί ο Σάιμον Κούπερ των Financial Times. Η πιο μορφωμένη, πιο κοσμοπολίτικη και πιο παγκοσμιοποιημένη γενιά της Ιστορίας.

Σε αυτή τη γενιά ανήκαν ο Αντόνιο και ο «Μπάρτεκ». Πρόκειται για 25άρηδες ή 30άρηδες που ταξιδεύουν πολύ, πιστεύουν στην Ευρώπη χωρίς σύνορα και ασκούν τον εθελοντισμό και την αλληλεγγύη με πάθος. Κάνουμε λάθος αν τους καταλογίζουμε ότι δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική, λέει ο Κούπερ στη Repubblica. Απλώς τα παραδοσιακά κόμματα δεν τους ενδιαφέρουν. Η Αριστερά, επειδή συνδέεται με τα συνδικάτα που υπερασπίζονται μόνο τους εργαζόμενους με σταθερή απασχόληση. Η Δεξιά, επειδή συνδέεται με την Εκκλησία και έναν κοινωνικό συντηρητισμό στον οποίο δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους.

Οι νέοι αυτοί είναι η ελπίδα μας. Και δεν μπορούν να τους σταματήσουν ούτε οι Τραμπ, οι Πούτιν και τα Brexit ούτε οι τρομοκράτες.