Μπορεί να ζούμε σε μια εποχή που το Facebook προσφέρει στους χρήστες του 71 επιλογές ταυτότητας φύλου και το Tinder 37, αλλά ακόμη και σήμερα ο πρώτος συνειρμός στη θέαση του γαλάζιου και του ροζ τα συσχετίζει με το αρσενικό και το θηλυκό αντιστοίχως. Οσο όμως κι αν η αντίδρασή μας είναι αυτόματη, η Ιστορία της τέχνης αποδεικνύει ότι δεν έχει βαθιές ρίζες. Κάθε άλλο μάλιστα. Η σύνδεση των δύο χρωμάτων με τον προσδιορισμό φύλου είναι φαινόμενο του 20ού αιώνα, αν και κανείς δεν μπορεί να εντοπίσει ακριβώς τη στιγμή που καθιερώθηκε η πεποίθηση αυτή, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύεται στην εξειδικευμένη σε ζητήματα εικαστικών και αγοράς τέχνης διαδικτυακή έκδοση, Artsy. Μέχρι τότε όμως το ροζ ως μια πιο απαλή απόχρωση του κόκκινου είχε περισσότερο συνδεθεί με τους άνδρες και το μπλε με την πίστη και τη σταθερότητα που άρμοζε στις γυναίκες, όπως τουλάχιστον φαίνεται στη χριστιανική τέχνη των τελευταίων 700 χρόνων, κυρίως της Δύσης (με χαρακτηριστικά παραδείγματα έργα καλλιτεχνών όπως οι Τσιμάμπουε, Τζιότο,  Ραφαήλ), καθώς η Παναγία απεικονίζεται σχεδόν αποκλειστικά ντυμένη με μπλε ενδύματα και ο Ιησούς αντιστοίχως με κόκκινα. Μια διάκριση που εκτιμάται ότι στην αρχική της μορφή δεν είχε να κάνει τόσο με το φύλο, αλλά ήταν ενδεικτικό της σχέσης μητέρας – παιδιού και ειδικότερα της σχέσης της Παναγίας με το Θείο Βρέφος.

ΠΟΛΥΤΙΜΑ ΧΡΩΜΑΤΑ. Για ποιον λόγο όμως επιλέχθηκαν τα δύο συγκεκριμένα χρώματα κι όχι κάποια άλλα; Καθ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας της τέχνης το μπλε θεωρούνταν ιδιαιτέρως πολύτιμο ως χρώμα, καθώς για την παραγωγή του, που καλυπτόταν συχνά από ένα πέπλο μυστηρίου, χρησιμοποιούνταν ο ημιπολύτιμος λίθος λάπις λάζουλι, η αξία του οποίου υπερέβαινε σε ορισμένες περιπτώσεις εκείνη του χρυσού. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έκαναν εισαγωγές λάπις λάζουλι από τον Αφγανιστάν πριν από 6.000 χρόνια για να διακοσμήσουν σπάνια αντικείμενα, όπως τη νεκρική μάσκα του Τουταγχαμών και ιδιαιτέρως πολύτιμα, ενώ η σύνδεσή του με την Παναγία ξεκίνησε τον 5ο αι. Ο Χριστός ως βρέφος συνδέεται με το ροζ, ενώ ως ενήλικος με το φωτεινό κόκκινο, το οποίο φέρει πολλούς διαφορετικούς συμβολισμούς. Στον χριστιανισμό συνδέεται με την κόλαση και τον διάβολο, αλλά και με τους μάρτυρες ή το αίμα του Ιησού, ενώ διττή ήταν η σημασία του ήδη τόσο για τους Εβραίους όσο και για τους αρχαίους Ελληνες.

Ωστόσο, αν παρατηρήσει κάποιος, μπορεί να εντοπίσει και εικόνες όπου η Παναγία εμφανίζεται να φορά συνδυασμό και των δύο χρωμάτων: εξωτερικά να κυριαρχεί το μπλε που συνδέεται με την αγνότητα, αλλά εσωτερικά να διακρίνεται και ένα ένδυμα σε κόκκινη απόχρωση για να τονιστεί η θέση της, αλλά και το πάθος, η αγάπη και η αφοσίωσή της προς τον γιο της. Στον βυζαντινό κόσμο ωστόσο η Παναγία εμφανίζεται αρκετές φορές και με αντίστροφο συνδυασμό, όπου το κόκκινο κυριαρχεί. Ο δε χρωματικός κώδικας στην εικονογραφία των δύο σημαντικότερων προσώπων της χριστιανικής θρησκείας δεν αφορά μόνο τις σκηνές όπου η Παναγία κρατά στην αγκαλιά της το Θείο Βρέφος, αλλά και σε εκείνες που μπορεί να είναι περισσότερο αφηγηματικές: από τον Ευαγγελισμό ώς τη Φυγή στην Αίγυπτο και την Αποκαθήλωση.