Ηταν Σάββατο βράδυ, γύρω στις 9.30 τοπική ώρα. Οι παραλίες της Δυτικής Ιάβας και της Νότιας Σουμάτρας, των δύο πολυπληθέστερων νησιών της Ινδονησίας, ήταν γεμάτες κόσμο, αρκετοί από αυτούς επισκέπτες από την πρωτεύουσα Τζακάρτα. Εκ των υστέρων, οι επιζώντες θα έλεγαν πως δεν είδαν ούτε ένιωσαν κάτι που να λειτουργήσει ως προειδοποιητικό σημάδι. Στην παραλία Ταντζούνγκ Λεσούνγκ, κάπου 200 εργαζόμενοι της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού PLN και μέλη των οικογενειών τους, παρακολουθούσαν συναυλία ενός τοπικού ροκ συγκροτήματος, των Seventeen. Ηταν ένα πάρτι με αφορμή το επικείμενο τέλος της χρονιάς. Το βιντεάκι που ανέβηκε στο YouTube δείχνει την μπάντα να παίζει και το κοινό από κάτω, στα τραπέζια, να απολαμβάνει. Μέχρι που, ξαφνικά, ένα τσουνάμι σαρώνει τη σκηνή και παρασέρνει τα πάντα.

Τουλάχιστον 222 νεκροί, 843 τραυματίες και 28 αγνοούμενοι ήταν χθες το βράδυ ο προσωρινός απολογισμός του τσουνάμι που έπληξε το Σάββατο τις παράκτιες περιοχές εκατέρωθεν του Πορθμού της Σούνδας – αλλά οι Αρχές θεωρούσαν βέβαιο πως ο αριθμός των θυμάτων θα αυξηθεί, τα σωστικά συνεργεία δυσκολεύονταν να φτάσουν στις πληγείσες περιοχές διότι αρκετοί δρόμοι αποκλείστηκαν από συντρίμμια κτιρίων, αναποδογυρισμένα αυτοκίνητα και κομμένα δέντρα. Αμέσως ξύπνησαν οι μνήμες της 26ης Δεκεμβρίου 2004, όταν ένα τσουνάμι που προκλήθηκε από έναν υποθαλάσσιο σεισμό 9,3 ρίχτερ ανοιχτά των ακτών της Σουμάτρας προκάλεσε τον θάνατο 225.000 ανθρώπων σε 13 χώρες του Ινδικού Ωκεανού, οι 120.000 και πλέον στην Ινδονησία. Αυτή τη φορά όμως δεν υπήρξε σεισμική δόνηση, ούτε είδε κανείς τα νερά να υποχωρούν προτού σαρώσουν τις ακτές κύματα ύψους ακόμα και τριών μέτρων.

Σύμφωνα με τον Σουτόπο Πούρουο Νουγκρόχο, εκπρόσωπο της εθνικής υπηρεσίας αντιμετώπισης καταστροφών, το τσουνάμι του Σαββάτου σχηματίστηκε έπειτα από υποθαλάσσια κατολίσθηση που προκλήθηκε από έκρηξη του ηφαιστείου Ανάκ Κρακατόα και οξύνθηκε από ένα αφύσικα έντονο φαινόμενο πλημμυρίδας λόγω της πανσελήνου. Το τσουνάμι μπορεί να προκλήθηκε από μια «μερική κατάρρευση» του Ανάκ Κρακατόα, δήλωσε ο σεισμολόγος Μπεν βαν ντερ Πλάιτζμ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Η αστάθεια των κλιτύων ενός ενεργού ηφαιστείου μπορεί να προκαλέσει κατολίσθηση ικανή να μετακινήσει μεγάλο όγκο νερού, δημιουργώντας τοπικά παλιρροϊκά κύματα, τα οποία μπορεί να είναι πολύ ισχυρά» επισήμανε. «Είναι σαν να ρίχνεις ξαφνικά ένα σακί με άμμο μέσα σε μια μπανιέρα γεμάτη νερό».

Ανάκ Κρακατόα σημαίνει Γιος του Κρακατόα. Ετσι βάφτισαν οι κάτοικοι της Ινδονησίας το ηφαιστειακό νησί που αναδύθηκε το 1927 μέσα από τον κρατήρα του Κρακατόα και δεν έχει πάψει έκτοτε να μεγαλώνει. Οσο για το ίδιο το Κρακατόα, αυτό έχει περάσει στην Ιστορία ως μία από τις χειρότερες ηφαιστειακές εκρήξεις: περισσότεροι από 36.400 άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους από την ίδια την έκρηξη και (κυρίως) τα τσουνάμι που πυροδότησε. Η ηφαιστειακή τέφρα είχε φτάσει ακόμα και στην αμερικανική ήπειρο. Η γεωμορφολογία των νησιών της περιοχής άλλαξε και το ηφαίστειο Κρακατόα εξαφανίστηκε κάτω από τη θάλασσα. Ηρθε όμως ο Γιος του Κρακατόα, που εκρήγνυτο τακτικά τις τελευταίες εβδομάδες.

«Αντίθετα με τα τσουνάμι που προκαλούνται από σεισμούς», εξηγεί στην «Guardian» ο καθηγητής Ντάγκαλ Τζέραμ από το Πανεπιστήμιο του Οσλο, «τα τσουνάμι που προκαλούνται από ηφαιστειακή δραστηριότητα ενδέχεται να μην ενεργοποιήσουν τα συστήματα προειδοποίησης». «Αυτά τα τσουνάμι έχουν τοπική μόνο εμβέλεια και θα χρειάζονταν πολλές χιλιάδες σημαδούρες για να καλύψουμε τον Ινδικό Ωκεανό με επαρκείς αισθητήρες» προσυπογράφει ο δρ Σάιμον Μπόχαλ από το Εθνικό Ωκεανογραφικό Κέντρο της Βρετανίας. Και έτσι, με εκατοντάδες νεκρούς και τουλάχιστον 556 κατοικίες, εννέα ξενοδοχεία, 60 μικρά καταστήματα και 350 σκάφη κατεστραμμένα, κλείνει η χειρότερη χρονιά που έχει ζήσει εδώ και μία δεκαετία από πλευράς καταστροφών η Ινδονησία, ένα αρχιπέλαγος που βρίσκεται εντός του επονομαζόμενου Δακτυλίου της Φωτιάς: σεισμοί, τσουνάμι, πλημμύρες, πυρκαγιές καθώς και ένα αεροπορικό δυστύχημα έχουν στοιχίσει από τις αρχές του 2018 περισσότερες από 4.500 ζωές στη χώρα.

«Το μόνο που μπορούσα να κάνω όσο βρισκόμουν μέσα στο νερό ήταν να προσευχηθώ, “Χριστέ μου, βοήθησέ με!”» αφηγήθηκε στο Instagram ο Ζακ, ένα μέλος της ροκ μπάντας Seventeen που παρασύρθηκε το Σάββατο από το τσουνάμι. «Τα τελευταία δευτερόλεπτα, ένιωθα πως δεν είχα πια άλλο αέρα στα πνευμόνια μου». Ο ίδιος σώθηκε καθώς κατάφερε να πιαστεί από ένα κομμάτι της σκηνής που είχε καταρρεύσει. Η μπάντα έχασε όμως τέσσερα μέλη της, ενώ εκπρόσωπος της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού PLN έλεγε χθες πως 29 εργαζόμενοι και συγγενείς τους πέθαναν και 13 άλλοι αγνοούνται. Οι Αρχές έχουν ζητήσει από τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών εκατέρωθεν του Πορθμού της Σούνδας καθώς και από τους τουρίστες να μείνουν μακριά τουλάχιστον μέχρι τα Χριστούγεννα: η δραστηριότητα του ηφαιστείου συνεχίζεται, υπάρχει κίνδυνος νέων τσουνάμι.