Η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) «έχασε» την Ελλάδα. «Εχασε» δηλαδή την εμπιστοσύνη της Ελλάδας. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση/ Ευρωβαρόμετρο, το 70% των Ελλήνων (25% μέσος όρος ΕΕ) τείνει να μην εμπιστεύεται την ΕΕ, ενώ μόνο ένα 26% (53% μέσος όρος ΕΕ) τείνει να την εμπιστεύεται. Τα ποσοστά αυτά είναι τα υψηλότερα απ’ όλες τις (28) χώρες – μέλη της Ενωσης. Και εάν τα θεωρούσαμε δείκτες ευρωσκεπτικισμού, κατατάσσουν την Ελλάδα ως την πλέον ευρωσκεπτικιστική χώρα – μέλος, σε χειρότερη θέση ακόμη και από το Ηνωμένο Βασίλειο, που προωθεί την έξοδό του από την ΕΕ (Brexit). Παράλληλα, ένα 79% των Ελλήνων θεωρεί ότι η φωνή του «δεν ακούγεται» στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Γιατί όμως η ΕΕ «έχασε» την εμπιστοσύνη της Ελλάδας; Δύσκολη η απάντηση.

Ωστόσο η ευθύνη της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι πρωταρχική και κολοσσιαία. Πρώτα ο τρόπος με τον οποίο η Ενωση χειρίστηκε τη διπλή κρίση, οικονομική και μεταναστευτική, φαίνεται να εξηγεί εν μέρει την απώλεια της εμπιστοσύνης. Καλώς ή κακώς μεγάλη κατηγορία Ελλήνων ταύτισε την Ενωση με την επιβολή της ακραίας λιτότητας (περικοπή μισθών, συντάξεων, κ.λπ.) χωρίς επαρκή συνοδευτικά μέτρα και χωρίς να εξηγηθεί επαρκώς η αιτιολογία της. Πέρα δηλαδή από την ουσία αυτή καθαυτήν υπήρξε και ένα επικοινωνιακό έλλειμμα από πλευράς Ενωσης και αυτό ευθύνεται για την απώλεια της εμπιστοσύνης. Ενας δεύτερος λόγος φαίνεται να συνδέεται με την ακατανόητη για αυξανόμενο αριθμό Ελλήνων ταύτιση (ή προσλαμβανόμενη ταύτιση) της Ενωσης και των κρατών-μελών της με τον ΣΥΡΙΖΑ και τη διακυβέρνησή του. Πολλοί Ελληνες δεν κατανοούν γιατί η Ενωση εμφανίζεται να εναγκαλίζεται με τόσο ενθουσιασμό τον ΣΥΡΙΖΑ, να παραβλέπει εμφανώς τις αμαρτίες του τόσο στην εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης όσο και σχετικά με τον σεβασμό του κράτους δικαίου, της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και τις άλλες ατασθαλίες του στο πεδίο της δημοκρατίας, τη στιγμή που ορθώς εμφανίζεται τόσο αυστηρή με άλλες χώρες, όπως Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία (χωρίς να σημαίνει ότι η Ελλάδα είναι ακριβώς στην ίδια κατηγορία). Ετσι, η ΕΕ «κέρδισε» τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά φαίνεται ότι «χάνει» τον ελληνικό λαό.

Αλλά και η ελληνική πολιτική τάξη και πρωτίστως ο ΣΥΡΙΖΑ φέρουν τεράστια ευθύνη για τον εντεινόμενο ελληνικό ευρωσκεπτικισμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ ιδιαίτερα, παρά τον υποτιθέμενο φιλευρωπαϊσμό του, καλλιέργησε και διακινεί εγχωρίως σειρά μύθων για την Ευρώπη (ότι δεν είναι αλληλέγγυα, ότι γερμανοκρατείται, κ.ά. Ανέλυσα αυτούς τους μύθους στο πρόσφατο βιβλίο μου «Ελλάδα – Ευρωπαϊκή Ενωση, Τρία Λάθη και Πέντε Μύθοι», Θεμέλιο). Τα πολλαπλά οφέλη της χώρας από τη συμμετοχή της στην Ενωση σπανίως αναφέρονται. Ελάχιστοι απλοί Ελληνες π.χ. γνωρίζουν το συνολικό χρηματικό όφελος που η χώρα αντλεί ετησίως από την Ενωση και που για το 2017 έφθασε στα 4 δισ. ευρώ καθαρά, 5.130 δισ. ακαθάριστα ή 2,88% του ελληνικού ακαθάριστου εισοδήματος. Η κοινή γνώμη κατά κανόνα βομβαρδίζεται με τη ρητορική του «πόσο κακή είναι η Ευρώπη και γι’ αυτό πρέπει να αλλάξει». Οθεν η κατάρρευση της εμπιστοσύνης, ενώ πανευρωπαϊκά αυξάνεται. Ιδιαίτερα ενόψει ευρωεκλογών, ΕΕ και ελληνική πολιτική τάξη οφείλουν να προβληματιστούν…

O Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του FEPS