Και να μην το ξέρει κανείς, εύκολα φαντάζεται τι παθαίνουν τα βατράχια όταν τσακώνονται τα βουβάλια. Τι συμβαίνει όμως όταν ένα βουβάλι, εν προκειμένω ο αμερικανικός βούβαλος, κάνει ένα πρώτης τάξεως ντιλ με μια γάτα Αγκύρας που συμπεριφέρεται σαν αγριόγατα; Πόσο απειλούνται σε μια τέτοια περίπτωση τα βατράχια; Οι Κούρδοι της Συρίας γνωρίζουν ήδη την απάντηση: η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη χώρα σημαίνει ότι μένουν απολύτως εκτεθειμένοι απέναντι στις ορέξεις της τουρκικής αγριόγατας.

Οι Ελληνες, πάλι, μπορούν προς το παρόν να κάνουν μόνο υποθέσεις. Ούτως ή άλλως, πάντως, η ιστορία του κουρδικού βατράχου είναι εξόχως διδακτική. Οι Κούρδοι ήταν φίλοι της Ουάσιγκτον στη Συρία όχι μόνο ως εχθροί των εχθρών των Αμερικανών που ήταν έως πρόσφατα οι Τούρκοι. Ηταν φίλοι και στο πεδίο της μάχης, ένας στρατιωτικός βραχίονας που «καθάριζε» στο μέτωπο με τους τζιχαντιστές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος και συγχρόνως δυσκόλευε αφάνταστα τη ματωμένη ζωή του δικτάτορα Ασαντ και του καθεστώτος του.

Αυτούς τους Κούρδους άφησε ξαφνικά ο Τραμπ χωρίς προστάτη. Κι αν η απόφαση του αμερικανού προέδρου να αποσύρει τον θείο Σαμ από τη Συρία καταδεικνύει το μέγεθος της αχαριστίας του, το γεγονός ότι η απόφαση αυτή ελήφθη έπειτα από μόλις ένα τηλεφώνημα αποδεικνύει πόσο απρόβλεπτος είναι ο χαρακτήρας του.

Η συνομιλία. Οι πληροφορίες του αμερικανικού Τύπου λένε ότι το τηλεφώνημα έγινε στις 14 Δεκεμβρίου, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να είναι στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Υποτίθεται πως το αντικείμενο θα ήταν οι απειλές του τούρκου προέδρου ότι θα ξεκινήσει επιχειρήσεις εις βάρος των Κούρδων. Το τηλέφωνο έκλεισε, με τον Ερντογάν να δεσμεύεται ότι θα συνεχίσει αυτός τον πόλεμο του Ισλαμικού Κράτους, τον Τραμπ να αποφασίζει ότι δεν υπάρχει λόγος να παραμένουν οι αμερικανικές δυνάμεις στη Συρία και τον επικεφαλής του αμερικανικού Πενταγώνου Τζέιμς Μάτις να οδηγείται στην έξοδο.

Είναι κάτι παραπάνω από μια πεταλούδα αυτό που μπορεί να προκαλέσει ένα κάποιο χάος στην περιοχή. Αλλά δεν είναι και κάτι παραπάνω από ένα απλό τηλεφώνημα. Κι αυτό, αν μη τι άλλο, δείχνει ότι η κατάσταση είναι περισσότερο εύθραυστη απ’ όσο θα υπέθετε κανείς. Από πολλές απόψεις είναι και μια κατάσταση πρωτοφανής – Ουάσιγκτον, Μόσχα και Αγκυρα σχηματίζουν πλέον ένα τρίγωνο αλληλοκαλυπτόμενων συμφερόντων. Από την άλλη, δεν είναι μια κατάσταση win – win – win: αν για τη Μόσχα και την Αγκυρα τα οφέλη είναι προφανή, στην Ουάσιγκτον είναι πολλοί εκείνοι που σπάνε το κεφάλι τους για να καταλάβουν σε τι εξυπηρετούν τα αμερικανικά συμφέροντα οι κινήσεις του Τραμπ.

Η Ελλάδα. Αν ο αμερικανός πρόεδρος δεν είναι ο «άνθρωπος της Μαντζουρίας», οι αποφάσεις του υπηρετούν μόνο τον απομονωτισμό του. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η Ελλάδα βρίσκεται έξω από το τρίγωνο. Δικαιολογεί αυτή η θέση τις χριστουγεννιάτικες υπερπτήσεις των τουρκικών μαχητικών στο Αιγαίο; Η απάντηση μοιάζει προφανής για μια χώρα που ακόμη κι αν δεχθεί κανείς ότι δεν είναι ή δεν θέλει να αισθάνεται βάτραχος, οπωσδήποτε δεν είναι βούβαλος σαν τις ΗΠΑ ή αγριόγατα σαν την Τουρκία – ασφαλώς δεν είναι και αρκούδα σαν τη Ρωσία.

Τι είναι; Η πανίδα είναι ανεξάντλητη, μπορεί να επιλέξει κανείς το είδος που θέλει. Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Τσίπρα – Καμμένου, πάντως, φαίνεται να εξαντλήθηκε σε μια φιλοφρόνηση, ένα ντιλ και μια προσφορά. Η φιλοφρόνηση ήταν του Αλέξη Τσίπρα προς τον Ντόναλντ Τραμπ όταν ο έλληνας Πρωθυπουργός δήλωνε στον Λευκό Οίκο πως ό,τι κάνει ο αμερικανός πρόεδρος το κάνει για καλό, κι ας μην του φαίνεται. Το ντιλ ήταν του Πάνου Καμμένου για τον εκσυγχρονισμό των F-16. Του ίδιου ήταν και η προσφορά όταν κάλεσε τις ΗΠΑ να εγκαταστήσουν βάσεις όπου θέλουν στην Ελλάδα χωρίς να βγει συριζαϊκή άχνα.

Μηδέν εις το πηλίκον. Το όφελος από αυτήν την πολιτική των τριών αξόνων – της φιλοφρόνησης, του ντιλ και της προσφοράς – είναι εύκολα μετρήσιμο. Είναι εύκολα μετρήσιμο επειδή είναι μηδαμινό. Μένοντας κανείς στο πεδίο του εμπορίου όπλων, ο Ερντογάν αγόρασε Patriot για να πάρει τους Κούρδους στο πιάτο. Τσίπρας και Καμμένος αγόρασαν πτητικό εκσυγχρονισμό για να μην πάρουν τίποτε. Κάπως έτσι, η Αθήνα βρέθηκε απέναντι σε μια Ουάσιγκτον που της έχει γυρισμένη την πλάτη, μια Μόσχα σφόδρα ενοχλημένη από την αναγνώριση του αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και μια Αγκυρα που θα μπορούσε να πατήσει ανά πάσα στιγμή πάνω στους λεονταρισμούς του Καμμένου για μια επίδειξη δύναμης που δεν θα εξαντληθεί στις υπερπτήσεις.

Με άλλα λόγια, μετά την πεταλούδα και το τηλεφώνημα υπάρχουν πολλά εξίσου απλά πράγματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν χάος. Με βούβαλους, αρκούδες και αγριόγατες, εξάλλου, το σκηνικό θυμίζει ήδη ζούγκλα. Και στη ζούγκλα δεν την πληρώνουν μόνο τα βατράχια.