Πήρα από φίλο μου μήνυμα που περιέγραφε με περηφάνια τα θαυμαστά έργα του 55χρονου Ιωάννη Μιαούλη ως προέδρου του Μουσείου Επιστήμης της Βοστώνης που παραιτείται μετά μια πανθομολογούμενα επιτυχέστατη 15ετη θητεία. Πριν, είχε διατελέσει κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου Tufts και ένας διαπρύσιος υποστηρικτής της σημασίας για την κοινωνία της άριστης εκπαίδευσης στις Επιστήμες. Διερωτήθηκε ο φίλος μου πώς θα ήταν άραγε η Ελλάδα αν ήταν φιλόξενη και υποστήριζε τον επαναπατρισμό των ανά τον κόσμο Μιαούληδων.
Η χώρα μας έχει μέσα της ισχυρές δημιουργικές δυνάμεις, όμως ελάχιστοι ενδιαφέρονται γι’ αυτές. Αντίθετα, οι διαχρονικά ισχυρότερες συντεχνιακές κατοχικές δυνάμεις του Κράτους τις πολεμούν λυσσαλέα. Ναι η χώρα είναι για δεκαετίες σε κατοχή από τη συμμαχία κρατικοδίαιτων οικονομικών ολιγαρχών με τους αντεπιστέλλοντες συνεταίρους τους στο Δημόσιο που λυμαίνονται τον κόπο των δημιουργικών Ελλήνων. Δυστυχώς αυτή η συντεχνιακή Ελλάδα έχει πολλούς στρατιώτες σε κάθε κόμμα: η επιτομή της κυβερνά σήμερα ενώ οι εφεδρείες της φωλιάζουν, προς το παρόν σιωπηρά, στο κόμμα της επόμενης κυβέρνησης.
Οι συνθήκες χρεοκοπίας που επέβαλαν με την εσωστρέφειά τους στη χώρα έχουν τελευταία προβληματίσει τις δημιουργικές της δυνάμεις. Η τύχη της θα κριθεί από την αποτελεσματικότητα των δημιουργικών δυνάμεων αντίστασης να την απελευθερώσουν από την κατοχή των εγχώριων κοτζαμπάσηδων της μετριότητας. Η επόμενη κυβέρνηση θα δοκιμαστεί με ποια πλευρά θα είναι, κυρίως από την αποφασιστικότητά της να προωθήσει πολιτικές όπως οι παρακάτω:
1) Τα μη κερδοσκοπικά – ιδιωτικά πανεπιστήμια. Μέχρι να αλλάξει το άρθρο 16 του Συντάγματος που θα τα επιτρέπει επίσημα θα μπορούσε να προωθήσει, να ενισχύσει νομοθετικά τη συμμετοχή των ελληνικών ΑΕΙ σε διαδικασίες «franchising» με διεθνή πανεπιστήμια: οι σπουδές στα αγγλικά εδώ και τα πτυχία κοινά από το ελληνικό και το ξένο πανεπιστήμιο. Το ΕΜΠ βρίσκεται ήδη σε αυτόν τον δρόμο. Τα κοινά προγράμματα σπουδών ελληνικών και ξένων ΑΕΙ θα διευκολύνουν τον επαναπατρισμό αξίων ελλήνων επιστημόνων που δραστηριοποιούνται στα δεύτερα. Πρώτη προτεραιότητα η δημιουργία ενός Διεθνούς Κέντρου Κλασικών Σπουδών στην Ελλάδα.
2) Τη θέσπιση ισχυρών φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις των Ελλήνων της Διασποράς στη χώρα. Η προώθηση της υποστήριξης των επενδύσεων αυτών με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διευκόλυνε τις διαδικασίες και την αποδοχή του επιχειρηματικού ρίσκου.
3) Την προώθηση της ανάληψης εργολαβιών (outsourcing) στην Ελλάδα από διεθνείς εταιρείες, με στελεχιακό δυναμικό της Διασποράς και εγχώριο επιστημονικό και εργατικό δυναμικό.
4) Τη στήριξη και ενίσχυση του επαναπατρισμού πλοίων και τις ισχυρές επενδύσεις στη χώρα των αξίων ελλήνων εφοπλιστών.
5) Την ουσιαστική ενσωμάτωση των Ελλήνων της Διασποράς ως αναπόσπαστο τμήμα της Ελλάδας με χορήγηση ψήφου στους Ελληνες του εξωτερικού, την οργανωμένη αναζήτηση ανάμεσά τους στελεχών του νέου πολιτικού συστήματος αλλά και του δημοσίου τομέα με σημαντικούς μισθούς εκτός δημοσίου λογιστικού.
Οι ανά τον κόσμο πρεσβείες και προξενεία μας (ιδιαίτερα τα των ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλίας και ευρωπαϊκών χωρών) θα έπρεπε να έχουν κεντρικό ρόλο σε αυτές τις προσπάθειες εξωστρέφειας, με το υπουργείο Εξωτερικών να ενισχύεται από αντίστοιχα κορυφαία στελέχη του Διπλωματικού Σώματος. Η χώρα έχει ανάγκη από μια δεύτερη παλιγγενεσία κι αυτή θα έρθει και με τη βοήθεια, την οργανωμένη κινητοποίηση των Πανελλήνων, μιας νέας Φιλικής Εταιρείας από τις νέες Οδησσούς της. Οφείλουν όμως οι εγχώριες δημιουργικές δυνάμεις να τους δώσουν την ευκαιρία. Εκεί θα δοκιμαστεί η επόμενη κυβέρνηση με ποιους θα είναι. Με τις κατοχικές δυνάμεις ή την αντίσταση υπέρ της προόδου;
Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης