Αλλαγές που θα αρχίσουν από τη φετινή χρονιά στα Λύκεια της χώρας προβλέπει το νέο εξεταστικό σύστημα του υπουργείου Παιδείας, που εισάγεται τελικά προς ψήφιση στη Βουλή στις αρχές του νέου χρόνου. Το νέο σύστημα θα κατατεθεί στη Βουλή χωρίς ωστόσο να έχουν διαλυθεί οι προβληματισμοί που δημιούργησε για τον αδιάβλητο χαρακτήρα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Κι αυτό γιατί στις ενδοσχολικές εξετάσεις που θα οδηγούν στο περίφημο νέο αναβαθμισμένο απολυτήριο που εισηγείται το υπουργείο, την επιλογή των θεμάτων θα κάνει ομάδα εκπαιδευτικών ανά περιοχή, με διαδικασία κλήρωσης.

Ετσι, σε επίπεδο προεκλογικού συνθήματος, ο υπουργός Παιδείας επανέφερε τις προηγούμενες ημέρες τα περί «δυνατότητας ελεύθερης πρόσβασης μόνο με το απολυτήριο σε κάποια τμήματα ανωτάτων σχολών», χωρίς ωστόσο να αναφέρει ότι τα τμήματα αυτά θα είναι τα χαμηλής ζήτησης, στα οποία μπαίνουν και σήμερα υποψήφιοι συχνά με 4.000 ή 5.000 μόρια (4 ή 5 δηλαδή κάτω από τη βαθμολογική βάση).

Οπως όλα λοιπόν δείχνουν, το καλοκαίρι της χρονιάς που αρχίζει σε λίγες μέρες (τον Ιούνιο του 2019) οι μαθητές της Β’ Λυκείου θα πρέπει ήδη να έχουν αποφασίσει ποιες σχολές τούς ενδιαφέρουν ώστε να συμπληρώσουν ένα πρώτο μηχανογραφικό δελτίο με τις δέκα πρώτες επιλογές τους. Η κίνηση αυτή, που προφανώς αιφνιδιάζει εκατοντάδες οικογένειες σε μια χώρα που δεν έχει καν οργανωμένα και επαρκή προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού, γίνεται για να έχει το υπουργείο Παιδείας την επόμενη χρονιά μια εικόνα της ζήτησης ανά ίδρυμα και να διαμορφώσει τις περίφημες σχολές τύπου «Α» (υψηλού ενδιαφέροντος) και τύπου «Β» (χαμηλού ενδιαφέροντος). Στις δεύτερες οι υποψήφιοι θα μπαίνουν μόνο με το απολυτήριό τους και τον βαθμό που έχουν συμπληρώσει σε αυτό.

Ποια είναι τα ερωτήματα. Κανείς ωστόσο δεν έχει σκεφτεί τα παρακάτω ερωτήματα:

1. Το σύστημα είναι πιθανό να οδηγήσει σε «δημοσκοπική κατάρρευση», καθώς δεν έχει ακόμη υπολογιστεί ο αριθμός των τμημάτων στα οποία θα μπαίνει κανείς χωρίς πανελλαδικές εξετάσεις, ενώ τα δεδομένα αλλάζει και η ένταξη στα πανεπιστήμια πολλών ΤΕΙ που προσέφεραν σπουδές χωρίς ενδιαφέρον για τους νέους, αλλά οι οποίες τώρα ίσως αλλάξουν προσανατολισμό.

2. Τι θα γίνει αν ομάδες μαθητών ανά περιφέρεια αποφασίσουν να «μαυρίσουν» ή να ανεβάσουν υπερβολικά σχολές ανεξάρτητα από τα ενδιαφέροντά τους, αποκλειστικά και μόνο για να αλλάξουν τις «μετοχές» του ιδιόμορφου βαθμολογικού χρηματιστηρίου που στήνει το υπουργείο Παιδείας στα Λύκεια όλης της χώρας;

3. Δεν δημιουργούν προβλήματα ανισότητας οι διπλές εξετάσεις που θα γίνονται κάθε καλοκαίρι στην Γ’ Λυκείου; Οι μαθητές θα εξετάζονται στο «ενδοσχολικό – περιφερειακό» επίπεδο τα ίδια ακριβώς μαθήματα που θα εξετάζονται και στο πανελλαδικό (αφού στην Γ’ Λυκείου τα μόνα μαθήματα που θα διδάσκονται και στα οποία θα εξετάζονται οι μαθητές είναι τα πανελλαδικά). Αρα μιλάμε για δύο συνεχόμενες Πανελλαδικές / Περιφερειακές, στην ίδια ύλη, στον ίδιο μήνα, στα ίδια μαθήματα, αλλά με διαφορετική κατάληξη.

Διαφορετική Γ’ Λυκείου. Παρ’ όλ’ αυτά, ο υπουργός Παιδείας είναι αποφασισμένος να φέρει στη Βουλή την πρότασή του για το νέο εξεταστικό σύστημα που σχεδιάζει, οπότε το καλοκαίρι οι μαθητές της Β’ Λυκείου συμπληρώνουν το πρώτο τους Μηχανογραφικό, το οποίο θα οριστικοποιήσουν την επόμενη χρονιά, σε μια τελείως διαφορετική Γ’ Λυκείου.

Το νέο σύστημα που ψηφίζεται σύντομα περιλαμβάνει λοιπόν διπλές εξετάσεις, ανά περιφέρεια ή νομό, για το νέο απολυτήριο, αλλά και Πανελλαδικές στο σύστημα των δεσμών για τα μεσαία και υψηλής ζήτησης τμήματα. Στο θέμα των ενδοσχολικών εξετάσεων για το απολυτήριο την επιλογή των θεμάτων θα κάνει ομάδα εκπαιδευτικών ανά περιοχή.

Συγκεκριμένα, η διαδικασία προβλέπει κλήρωση μεταξύ συλλογής θεμάτων, με πιθανότατη την εμφάνιση μεροληπτικών συμπεριφορών σε περιοχές της χώρας. Δεν μπορεί άλλωστε κάποιος να αποκλείσει την πιθανότητα όλοι οι καθηγητές μιας περιοχής να εισηγηθούν παρόμοιου επιπέδου δυσκολίας θέματα, οπότε η κλήρωση ανάμεσα σε αυτά να μη διασφαλίζει κανένα επίπεδο διαφάνειας ή αξιοκρατίας. Σε αυτό ακριβώς το σημείο όμως θα κριθεί η αξιοπιστία του νέου συστήματος.

Κατά τα άλλα, σε πρώτη φάση το νέο απολυτήριο θα μετράει κατά 10% για όσους θέλουν να εισαχθούν στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας (κατά το άλλο 90% θα λαμβάνονται οι επιδόσεις τους στις Πανελλαδικές Εξετάσεις).

«Το ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι η διασφάλιση της αντικειμενικότητας των απολυτήριων εξετάσεων» τονίζει ο εκπαιδευτικός αναλυτής Γιώργος Χατζητέγας «ώστε να μην εξελιχθεί σε μια αντιπαροχή βαθμών και αθέμιτων συναλλαγών».

Τι να προσέξουν οι μαθητές. Κατά τα άλλα οι φετινοί μαθητές της Β’ Λυκείου πρέπει να έχουν υπόψη τα παρακάτω:

1. Τα Λατινικά την επόμενη χρονιά «φεύγουν» από την εξεταστική διαδικασία για την εισαγωγή στα ανώτατα ιδρύματα της χώρας για τη Θεωρητική Κατεύθυνση και τις Ανθρωπιστικές Σπουδές και έρχεται η Κοινωνιολογία. Νεοελληνική Γλώσσα και Νεοελληνική Λογοτεχνία ενοποιούνται στο μάθημα Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, κοινό για όλους.

2. Η δομής της επόμενης τάξης του Λυκείου (της Γ’ τάξης του 2019 – 2020) αλλάζει και γίνεται ουσιαστικά μια τάξη προετοιμασίας για την ανώτατη εκπαίδευση (για όσους ενδιαφέρονται για αυτήν, ενώ οι υπόλοιποι θα έχουν μοναδική έγνοια να πάρουν το απολυτήριό τους). Από τις 29 ώρες του εβδομαδιαίου προγράμματος, οι 24 θα αφιερώνονται στην προετοιμασία των τεσσάρων μαθημάτων που θα απαιτούνται ανά επιστημονική κατεύθυνση.

3. Η ύλη σε πολλά μαθήματα αυξάνεται καθώς τα τέσσερα αυτά μαθήματα ανά κατεύθυνση θα διδάσκονται σε 6ωρα εβδομαδιαίως. Εξάωρη διδασκαλία ανά ομάδα προβλέπεται σε Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία, Κοινωνιολογία (για τις Ανθρωπιστικές Σπουδές), Φυσική, Χημεία, Μαθηματικά (για τις Θετικές Σπουδές), Φυσική, Χημεία, Βιολογία (για τις Σπουδές Υγείας), Μαθηματικά, Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον και Οικονομία (για τις Σπουδές Οικονομίας και Πληροφορικής).

4. Η τάξη την επόμενη χρονιά θα είναι ουσιαστικά «δύο ταχυτήτων» καθώς θα συνυπάρχει σε αυτήν ένα μικρό ποσοστό μαθητών που θα έχουν «κλειδώσει» την εισαγωγή τους σε τμήματα χαμηλής ζήτησης και θα δώσουν μόνο ενδοσχολικές εξετάσεις για την απόκτηση του απολυτηρίου τους και το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών που θα δίνει Πανελλαδικές Εξετάσεις.