Βιεννέζικα βάλς, πόλκες, μαζούρκες και τάνγκο σε ελληνικό ήχο. Αυτός είναι ο μουσικός χάρτης του «Βαφτιστικού», του δημοφιλούς και πολυπαιγμένου έργου του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, το οποίο φέτος συμπληρώνει 100 χρόνια ζωής. Αλλά για τον αρχιμουσικό Γιώργο Πέτρου, ο οποίος ανέλαβε – εκτός από τη μουσική διεύθυνση – τη σκηνοθεσία του έργου, η οπερέτα αυτή «μυρίζει Αθήνα όπως ήθελε ο δημιουργός της, πριν από έναν αιώνα. Η ενορχήστρωση του συνθέτη χαρίζει στο έργο μοναδικά χρώματα που συνδέουν το αριστούργημα του Σακελλαρίδη με τους ήχους του Johann Strauss και του Franz Lehar και κάνουν τη μουσική να διασκεδάζει, να χαμογελά και να παιχνιδίζει μέσα από απρόσμενες εκπλήξεις».

Ο αρχιμουσικός επέλεξε εκείνη την πρώτη ενορχήστρωση για να την παρουσιάσει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Για τον ρόλο του Κορτάση ο Γιώργος Πέτρου επέλεξε τον Αργύρη Πανταζάρα, ο οποίος εισβάλλει ως όπως λέει για πρώτη φορά στην οπερέτα η οποία εμπεριέχει έντονα το στοιχείο της κωμωδίας. «Στη δική μου ανάγνωση αποκαλύπτονται στοιχεία από το “Ονειρο Θερινής Νυκτός” του Σαίξπηρ. Πρόκειται για μια τρομερή κωμωδία ανταλλαγής ρόλων. Πώς μπορεί δηλαδή ένα κοστούμι να αλλάζει την ταυτότητα του ανθρώπου μέσα στο ίδιο του το σπίτι. Και αυτό μου κέντρισε το ενδιαφέρον». Πώς είδε ο Αργύρης Πανταζάρας τον ρόλο του Κορτάση; «Πρόκειται για έναν ουρανοκατέβατο ρόλο που εισβάλλει μέσα ένα ένα μπάχαλο. Αλλωστε αυτό είναι που χαρακτηρίζει το έργο και είναι ένας από τους λόγους που παίζεται όλα αυτά τα χρόνια. Είναι πάρα πολύ καλά δομημένη αυτή η φάρσα παρεξηγήσεων. Ο βασικός άξονας είναι η μουσική για τον γνωστό ηθοποιό. «Αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε είναι ότι η μουσική διακόπτει τον λόγο ή και ο λόγος τη μουσική. Κατά τη δική μου όμως γνώμη τίποτα δεν μπορεί να κερδίσει τη μουσική. Το γοητευτικό στοιχείο του έργου είναι ότι βάζουμε κάποιους ήρωες μέσα σε ένα σαλόνι και επιχειρούμε να ταρακουνήσουμε μερικά κοινωνικά στερεότυπα. Αυτό το ταρακούνημα που πρέπει να προκύπτει από κάθε είδους τέχνη». Η εν λόγω οπερέτα αποτέλεσε αμέσως κομμάτι του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και βεβαίως της αστικής κουλτούρας. Από τη σκηνή του θεάτρου πέρασε γρήγορα στο αστικό σαλόνι και το μικροαστικό ταβερνείο, μέσα από αυτόνομα μουσικά νούμερα που παιζόταν κάνοντας τεράστια επιτυχία. Αυτός είναι ο τρόπος που ο “Βαφτιστικός” πέρασε στο πεδίο της λαϊκής κουλτούρας».

Οσον αφορά την υπόθεση: μετά τους δύο νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους, ο Ελληνικός Στρατός μάχεται στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων στα χώματα της Μακεδονίας. Ολο το έθνος προσδοκά την επικείμενη νίκη! Με τόσες μάχες στην πλάτη τους, στρατιώτες και αξιωματικοί αποζητούν να πετάξουν για λίγο το χακί, διψούν για μια στάλα έρωτα και μπλέκουν σε σκαμπρόζικες καταστάσεις με τις κυρίες στα μετόπισθεν, τραγουδώντας τις μεγάλες επιτυχίες «Στο στόμα», «Η καρδιά μου πονεί για σας» και το εμβληματικό πολεμικό εμβατήριο «Ψηλά στο μέτωπο»!

ΤΟ 1918. Ο «Βαφτιστικός» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1918 από τον θίασο του Ιωάννη Παπαϊωάννου αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές: «…Το κρατικόν μουσικόν θέατρον απέτισε χθες βράδυ – με μεγάλη ομολογουμένως καθυστέρησιν, τον προσήκοντα φόρον τιμής εις την ελληνικήν οπερέτα…». Ο ίδιος ο δημιουργός της διάσημης οπερέτας είχε πιο ταπεινές προσδοκίες: «Εγώ γράφω με αθηναϊκήν έπνευσιν. Οταν ακούωμεν μιαν οπερέτα του Λέχαρ λέγομεν: Μυρίζει Βιέννην. Εάν μεθαύριο ειπούν και περί των έργων μου ότι μυρίζουν Αθήνα, επιτρέψατέ μου να το θεωρήσω ως εκπλήρωσιν του καλλιτεχνικού μου ονείρου» έλεγε ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης σε συνέντευξή του στις 9 Αυγούστου το 1915 στην εφημερίδα «Εμπρός». Τρία χρόνια αργότερα παρουσίασε στο αθηναϊκό κοινό ένα έργο που εμπεριείχε τα στοιχεία του καλλιτεχνικού του κόσμου. Και στο περιοδικό «Νέα Εστία» τον Ιανουάριο του 1950 ο σπουδαίος Μανώλης Καλομοίρης αποχαιρετώντας τον Θεόφραστο Σακελλαρίδη έγραψε και έμοιαζε ως απάντηση στην ανησυχία του αρχιμουσικού και συνθέτη: «Ενας ακόμη από τους πρωτεργάτες και θεμελιωτές της ελληνικής μουσικής άνθισης έφυγε από ανάμεσά μας. Αχολογάει πάντα ολόθερμος και ζωντανός μέσα στις ψυχές και τις καρδιές μας και θα αντιλαλάει πάντα όπου Ελλάδα και Ελληνισμός. Και θα μας ξεκουράζει από τον κάματο της καθημερινής ζωής».

INFO

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 5, 7, 9, 11, 13/1/2019, στις 20.00. Παίζουν: Αργύρης Πανταζάρας, Ελένη Σταμίδου, Αννα Κουτσαφτίκη, Γιάννης Χριστόπουλος, Δημήτρης Ναλμπάντης, Μάριος Σαραντίδης, Χάρης Αττώνης, Σταμάτης Πακάκης