Το Μαξίμου κάνει χριστουγεννιάτικες διακοπές με τη γραμμή «το κλίμα είναι καλό στα παρασκήνια κι αυτό βγαίνει στον κόσμο». Δηλώσεις αισιοδοξίας για τη χρονιά που κλείνει και τη χρονιά που έρχεται, πακέτα θετικών μέτρων, αύξηση κατώτατου μισθού κι αυτοπεποίθηση για το πρώτο μεγάλο θέμα που θα απασχολήσει την πολιτική ζωή της χώρας τον Ιανουάριο, τη συμφωνία των Πρεσπών.

Πίσω όμως από την περίσσεια αυτοπεποίθηση που θέλει να επιδεικνύει η κυβέρνηση για το μέλλον της συμφωνίας με την ΠΓΔΜ, κρύβεται μια στάση αναμονής, κατά την οποία ξεδιπλώνονται σενάρια και τακτικές.

Η αισιοδοξία του Ζάεφ στα συντρίμμια του VMRO

Η συμφωνία αναμένεται να έρθει στην Ελλάδα, για την κύρωσή της από τη Βουλή, μετά τα μέσα Ιανουαρίου. Αν ακολουθηθεί το αναμενόμενο χρονοδιάγραμμα στην ΠΓΔΜ, η Βουλή στα Σκόπια θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει επιτυχώς την ψηφοφορία των τροποποιήσεων στο Σύνταγμα της χώρας ώς τις 15 Ιανουαρίου.

Τι σημαίνει όμως «επιτυχώς»; Οι συνταγματικές αλλαγές απαιτούν πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή, δηλαδή ο Ζόραν Ζάεφ και η κυβερνητική πλειοψηφία θα χρειαστεί να διατηρήσουν τη στήριξη των 8 βουλευτών του εθνικιστικού VMRO-DPMNE που έδωσαν την ψήφο τους στην έναρξη της διαδικασίας, σε μια κίνηση απόσχισης από το χειμαζόμενο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Το VMRO-DPMNE είναι, άλλωστε, σε μια φάση αποσύνθεσης, με τα κορυφαία στελέχη της κυβερνητικής περιόδου του να κατηγορούνται για σκάνδαλα και άλλα ποινικά αδικήματα και τον καταδικασμένο και υπόδικο Νίκολα Γκρούεφσκι να έχει διαφύγει στην Ουγγαρία, όπου έλαβε πολιτικό άσυλο από τον Βίκτορ Ορμπαν. Η κίνηση αυτή και η ρητορική που τη συνόδευσε είναι ενδεικτική της στάσης συγκεκριμένων πολιτικών δυνάμεων της Ευρώπης απέναντι στη συμφωνία. Η κολεγιά Ορμπαν – Γκρούεφσκι, άλλωστε, χρησιμοποιήθηκε και από τον ΣΥΡΙΖΑ ως επιχείρημα ενάντια στον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο κατηγόρησε ότι ταυτίζεται με την αντιδραστική εθνικιστική Ακροδεξιά.

Η στάση του Γκρούεφσκι αντί να πολώσει το κόμμα του επιτείνει την εικόνα διάλυσης. Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του VMRO τον Νοέμβριο δεν προκάλεσαν κανέναν πολιτικό σεισμό και ο Ζάεφ εξακολουθεί να προηγείται στις δημοσκοπήσεις και να καθησυχάζει τις ανησυχίες των πολιτών του με δηλώσεις που συχνά προκαλούν εκνευρισμό στην ελληνική πλευρά. Η συνταγή του, πάντως, δείχνει να του βγαίνει κι η εκτίμηση είναι ότι οι συνταγματικές τροποποιήσεις θα περάσουν από την ολομέλεια κανονικά.

Ουδέν κρυπτόν υπό την Ανγκελα

Τα κόμματα της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Ελλάδας και της ΠΓΜΔ δέχονται, εν τω μεταξύ, τις διακριτικές πιέσεις της κοινής ευρωπαϊκής τους «οικογένειας», του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Το ΕΛΚ αφενός στηρίζει την ατζέντα ένταξης των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ, αφετέρου έχει, ακόμη, στις ηγετικές τάξεις του τη «βασίλισσα» Ανγκελα. Οι πληροφορίες έχουν καταστήσει σαφές ότι η γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ θα έρθει στην Αθήνα τον Ιανουάριο, στην πρώτη της επίσκεψη επί κυβερνήσεως Τσίπρα, για να στηρίξει την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών, ακριβώς, δηλαδή, για τον ίδιο λόγο που είχε ταξιδέψει στην ΠΓΔΜ πριν από το δημοψήφισμα της 30ής Σεπτεμβρίου. Δεν είναι τυχαίο που το Μέγαρο Μαξίμου δεν έχει σχολιάσει, ούτε καν για να επιβεβαιώσει, τη συγκεκριμένη επίσκεψη με τη συγκεκριμένη ατζέντα, γεγονός που θα έδινε πάσα στην αντιπολίτευση να ασκήσει ευθέως κι ανοιχτά κριτική για τη γερμανική επιρροή σε ένα θέμα που κινητοποιεί τα εθνικά ένστικτα μιας μεγάλης μερίδας ψηφοφόρων όλου του πολιτικού φάσματος. Αποτρέπει, δηλαδή, σχόλια σαν αυτά που έκαναν ο ΣΥΡΙΖΑ κι οι ΑΝΕΛ την περίοδο που ήταν στην αντιπολίτευση με άλλες, εξίσου σημαντικές, αφορμές.

Κουκιά και όψιμες ευαισθησίες

Το Μαξίμου, πάντως, θέλει να δείχνει πως δεν αγωνιά για τις επικείμενες εξελίξεις, ενώ στελέχη αφήνουν, κατά καιρούς, υπόνοιες πως το τελικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας μπορεί και να μας εκπλήξει και να αποκαλύψει «εφεδρείες». Η κυβέρνηση εμφανίζεται επίσης πολύ ικανοποιημένη από τον διαχωρισμό των εννοιών της ιθαγένειας και της εθνότητας που εισήχθη με τροπολογία στις υπό κύρωση συνταγματικές αλλαγές στην ΠΓΔΜ, θεωρώντας ότι θα διευκολύνει περαιτέρω την ψήφιση της συμφωνίας από τους βουλευτές που απαντούσαν με το διπλωματικό «να τη δούμε πρώτα».

Αυτό για το οποίο βεβαιώνει, πάντως, είναι πως επιθυμεί την κύρωση της συμφωνίας με τουλάχιστον 151 ψήφους. Απαντούν μάλιστα στο σενάριο της σχετικής πλειοψηφίας ακόμη και με την «απειλή» κήρυξης πρόωρων εκλογών, λόγω, όπως υποστηρίζουν, του «ειδικού ιστορικού βάρους» του θέματος – το οποίο βεβαίως δεν θεώρησαν εμπόδιο στην εργαλειοποίησή του.

Σε ό,τι αφορά τον κυβερνητικό εταίρο, οι συνεχείς αντιφατικές δηλώσεις του Πάνου Καμμένου μπορεί στον κανονικό κόσμο να ήταν σύμπτωμα διάλυσης, στο σύμπαν των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ όμως είναι απολύτως ταιριαστές με το αφήγημα «και μαζί και χώρια» στο οποίο επιμένουν τα κόμματα από την πρώτη περίοδο του σφιχταγκαλιάσματός τους. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση υποστηρίζει πως, ακόμη κι αν τελικά ο Πάνος Καμμένος παραιτηθεί, εφόσον δεν θα χάσει τυπικά την εμπιστοσύνη της Βουλής, θα μπορεί να προχωρήσει κανονικά ώς το τέλος της τετραετίας.

Τα υπόλοιπα είναι, πια, αριθμητική. Από τους ΑΝΕΛ θεωρείται βέβαιη η ψήφος του Θανάση Παπαχριστόπουλου και από Το Ποτάμι του Σπύρου Δανέλλη. Αν προστεθεί, όπως όλα δείχνουν, και η ψήφος της υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη, Κατερίνας Παπακώστα, τότε έχουν εξασφαλιστεί ήδη οι 148 ψήφοι. Πολύ πιθανή, από τους ΑΝΕΛ, θεωρείται η ψήφος της υπουργού Τουρισμού, Ελενας Κουντουρά. Από Το Ποτάμι μόνο ο Γρηγόρης Ψαριανός και ο Γιώργος Αμυράς έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο να ψηφίσουν τη συμφωνία των Πρεσπών. Ο Σπύρος Λυκούδης πιθανολογείται πως θα τη στηρίξει ενώ, στις λίστες με τα μετρήματα, ένα ερωτηματικό έχει μπει δίπλα από τα ονόματα του Σταύρου Θεοδωράκη και του Γιώργου Μαυρωτά. Σε ό,τι αφορά το ΚΙΝΑΛ πιθανή παραμένει ακόμη η ψήφος του Θανάση Θεοχαρόπουλου, παρά το γεγονός ότι η Φώφη Γεννηματά αναμένεται να θέσει ζήτημα κομματικής πειθαρχίας.

20 Δεκεμβρίου: Εγκρίθηκαν από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή της ΠΓΔΜ οι τέσσερις συνταγματικές τροπολογίες που κατέθεσε η κυβέρνηση Ζάεφ και οι τρεις από τις επτά που κατέθεσαν βουλευτές. Ανάμεσά τους η επίμαχη τροπολογία στην οποία αναφέρεται ότι από τη στιγμή που τεθεί σε ισχύ η αλλαγή της ονομασίας της χώρας σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, «η υπηκοότητα θα είναι μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, το οποίο δεν προσδιορίζει ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποία ανήκουν οι πολίτες».

9-15 Ιανουαρίου: Η εβδομάδα που αναμένεται – σύμφωνα με τα όσα έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση Ζάεφ και ο πρόεδρος της Βουλής της ΠΓΔΜ Ταλάτ Τζαφέρι – να διεξαχθεί η συζήτηση της συνταγματικής αναθεώρησης στην Ολομέλεια της Βουλής της ΠΓΔΜ. Για την έγκριση των αλλαγών θα χρειαστεί αυξημένη πλειοψηφία 2/3, δηλαδή η θετική ψήφος τουλάχιστον 80 βουλευτών από τους 120. Υπενθυμίζεται ότι για την έναρξη των διαδικασιών η πλειοψηφία επετεύχθη με την ψήφο 8 βουλευτών της αξιωματικής αντιπολίτευσης, οι οποίοι διαφοροποιήθηκαν από την κεντρική γραμμή του κόμματος VMRO-DPMNE. Οι αλλαγές θα πρέπει στη συνέχεια να δημοσιευθούν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως με την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας Γκεόργκι Ιβάνοφ. Κατά το Σύνταγμα της ΠΓΔΜ, εφόσον η Βουλή έχει ψηφίσει με πλειοψηφία 2/3, ο πρόεδρος υποχρεούται να επικυρώσει τις αποφάσεις της.