Παράθυρο για πρόωρη έξοδο στη σύνταξη έχουν τέσσερις μεγάλες κατηγορίες ασφαλισμένων στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα οι οποίοι πρωτοασφαλίστηκαν πριν από το 1993 – και κατοχύρωναν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το 2012.

Πρόκειται για χιλιάδες ασφαλισμένους οι οποίοι βγαίνουν στη σύνταξη µε όρια ηλικίας από 55 έως 62 αποφεύγοντας το αυστηρό πλαίσιο των αντιασφαλιστικών Νόµων 4336/2015, 4337/2015 και 4387/2016, που οδήγησαν σε αλµατώδεις αυξήσεις των ηλικιακών ορίων. Και αυτό καθώς με την ισχύουσα νομοθεσία μέχρι το 2022 υπάρχουν δυνατότητες για ευνοϊκότερα όρια ηλικίας εφόσον έχουν κατοχυρωθεί κάποια συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Από το 2022 και μετά το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ανεβαίνει στα 67 έτη για 15 χρόνια ασφάλισης και στα 62 για 40 έτη ασφάλισης. Οι τέσσερις κατηγορίες ασφαλισμένων που ευνοούνται αφορούν γονείς με ανήλικο παιδί, άνδρες και γυναίκες, που συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης, γυναίκες με 10.000 ένσημα στο ΙΚΑ καθώς και ομάδα ασφαλισμένων στο Δημόσιο με 25 έτη ασφάλισης. Οι κατηγορίες αυτών των ασφαλισμένων έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν νωρίτερα από την αγορά εργασίας είτε με χαμηλότερα ηλικιακά όρια είτε με τη λήψη μειωμένης – πρόωρης σύνταξης. Κλειδί, βεβαίως, για τη συµπλήρωση του απαραίτητου χρόνου ασφάλισης είναι η αναγνώριση και η εξαγορά πλασµατικών ετών ασφάλισης.

ΨΑΛΙΔΙΣΜΕΝΕΣ. Θα πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι όσοι συνταξιοδοτηθούν θα βρεθούν προ εκπλήξεων όσον αφορά τα ποσά των συντάξεων που θα λάβουν. Κι αυτό γιατί με τον νόμο Κατρούγκαλου λόγω της αλλαγής του τρόπου υπολογισμού τους μειώθηκαν δραματικά τα ποσά των νέων συντάξεων (συνταξιοδοτήσεις από τον Μάιο του 2016) έως 40%. Παράλληλα ο νόμος Κατρούγκαλου δημιούργησε ένα άδικο κοινωνικά και κυρίως αναλογιστικά ασφαλιστικό σύστημα, με συντάξεις οι οποίες είναι πολύ χαμηλότερες από τις εισφορές που θα καταβληθούν. Ενα σύστημα στο οποίο όσοι έχουν πληρώσει περισσότερες εισφορές λαµβάνουν τελικά χαµηλότερες συντάξεις! Είναι χαρακτηριστικό ότι η συντριπτική πλειονότητα – το 95% – των υπαλλήλων του δημόσιου, αλλά και του ιδιωτικού τομέα βγαίνει στη σύνταξη με 35 έως 40 χρόνια υπηρεσίας και οι υπάλληλοι αυτοί έχουν μειώσεις από 300 έως 400 ευρώ τον μήνα!

Πάντως διευκρινίζεται ότι το ποσοστό μείωσης της πρόωρης σύνταξης υπολογίζεται μόνο στο ποσό της εθνικής σύνταξης, ενώ η ανταποδοτική σύνταξη χορηγείται πλήρης. Ετσι το ποσό που μειώνεται ποσοστιαία είναι μόνο το ποσό της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ. Αντίθετα, το υπόλοιπο ποσό που αναλογεί στις εισφορές του ασφαλισμένου και σχηματίζει την ανταποδοτική σύνταξη καταβάλλεται πλήρες χωρίς καμία ποινή. Συνεπώς το ανώτατο όριο μείωσης σύνταξης σε περίπτωση εξόδου με μειωμένη είναι 115,2 ευρώ, δηλαδή 30%. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η μείωση να ξεπεράσει το ποσό αυτό. Αυτό το γεγονός καθιστά αρκετά ελκυστική την επιλογή της μειωμένης, καθώς η μείωση είναι μικρή, ενώ υπάρχει η δυνατότητα εξόδου πολύ νωρίτερα από τα 62 έτη που είναι το γενικό όριο χορήγησης μειωμένης σύνταξη ή με 40 συνολικά έτη ασφάλισης για την πλήρη. Αντίθετα στην επικουρική σύνταξη η μείωση εξακολουθεί να είναι 30% επί του συνολικού ποσού της σύνταξης.

 

ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ. Οσον αφορά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης κερδισμένοι είναι κυρίως παλαιοί ασφαλισμένοι (πριν το 1993) οι οποίοι δεν είχαν μέχρι τις 18/8/2015 θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα, καθώς δεν συμπλήρωναν μέχρι τότε τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις (έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας) ώστε να συνταξιοδοτηθούν με τα παλαιά και άκρως ευνοϊκότερα όρια ηλικίας. Να σημειωθεί ότι ο νόμος προβλέπει σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας, έως το τέλος του 2021. Οι κερδισμένοι είναι:

1. Μητέρες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 είχαν ανήλικο και συμπλήρωσαν τα κατά περίπτωση απαιτούμενα χρόνια ασφάλισης (5.500 ημέρες) την τριετία 2010-12 για ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

2. Ανδρες και γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης την τριετία 2010-12. Το μεγαλύτερο μέρος των υποψήφιων συνταξιούχων που επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της 35ετίας ανήκει στην κατηγορία αυτή, ενώ πολλοί έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με λιγότερα από 40 χρόνια ασφάλισης και σε χαμηλότερα των 62 ετών όρια ηλικίας.

3. Γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 33 χρόνια και 4 μήνες (10.000 ημέρες ασφάλισης) μέχρι το 2012.

4. Δημόσιοι υπάλληλοι με 25ετία αλλά και 35ετία εφόσον τα 35 χρόνια τα είχαν συμπληρώσει έως το 2010.

Ειδικά το ισχύον καθεστώς για τη συνταξιοδότηση μητέρων ανηλίκων (οι ρυθμίσεις των Ν. 4336/2015, 4337/2015 και 4387/2016 μετέβαλαν το καθεστώς συνταξιοδότησης των μητέρων, αύξησαν δραματικά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης τους θεσπίζοντας το 55ο ως αφετηριακό ηλικιακό όριο) έχει ως εξής:

– Μητέρες ανηλίκων που συνταξιοδοτούνται με τα παλαιά (πριν από την 18/8/2015) όρια ηλικίας με μειωμένη σύνταξη και με τα νέα όρια ηλικίας με πλήρη: Πρόκειται για τις μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένων του πρώην ΙΚΑ που έχουν συμπληρώσει πριν την ισχύ του νέου νόμου δηλαδή πριν από τις 18/8/2015, το κατά περίπτωση όριο ηλικίας που απαιτούνταν βάσει του προγενέστερου καθεστώτος για τη λήψη της μειωμένης σύνταξης αλλά δεν έχουν συμπληρώσει το κατά περίπτωση όριο ηλικίας για την λήψη πλήρους σύνταξης. Οι μητέρες αυτές μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με βάση τα παλαιά όρια ηλικίας με μειωμένη σύνταξη αλλά το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη αυξάνεται. Οι μητέρες στην περίπτωση που θα επιλέξουν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να γνωρίζουν ότι αυξάνεται και το ποσοστό της μείωσης του ποσού της σύνταξης που θα λάβουν έως και 30%.

– Μητέρες ανηλίκων που συνταξιοδοτούνται με τα νέα όρια ηλικίας (όπως ισχύουν μετά τις 18/8/2015). Πρόκειται για τις μητέρες με ανήλικο που ενώ έχουν συμπληρώσει πριν την ισχύ του νέου νόμου, δηλαδή πριν τις 18/8/2015, τις απαιτούμενες κατά περίπτωση ημέρες ασφάλισης βάσει του προγενέστερου καθεστώτος δεν έχουν συμπληρώσει το κατά περίπτωση απαιτούμενο όριο ηλικίας. Το μεγαλύτερο μέρος των υποψήφιων συνταξιούχων των μητέρων με ανήλικο ανήκει στην κατηγορία αυτήν. Πρόκειται για ασφαλισμένες που ακολουθώντας τις ευκαιρίες του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου είχαν κατοχυρώσει ή θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα για να συνταξιοδοτηθούν σε χαμηλότερα των 67 όρια ηλικίας. Μάλιστα πολλές από αυτές είχαν αναγνωρίσει πλασματικά έτη ασφάλισης προκειμένου να συμπληρώσουν τον απαιτούμενο για κατοχύρωση ή θεμελίωση χρόνο ασφάλισης. Οι ασφαλισμένες της κατηγορίας αυτής, δηλαδή οι ασφαλισμένες που έχουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης αλλά συμπληρώνουν την ηλικία για συνταξιοδότηση μετά τις 18/8/2015, επιβαρύνονται από τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας.

Η επιβάρυνση εξαρτάται από το πόσο κοντά είναι ηλικιακά με το προβλεπόμενο πριν τον νέο νόμο απαιτούμενο για συνταξιοδότηση όριο ηλικίας. Ανάλογα με τη σημερινή τους ηλικία οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα επόμενα χρόνια ακολουθώντας τις νέες αυξήσεις των ορίων ηλικίας και να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από τα 67. Οι μητέρες ανηλίκων που συμπληρώνουν το κατά περίπτωση απαιτούμενο όριο ηλικίας μετά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου είτε για τη λήψη μειωμένης σύνταξης είτε για τη λήψη πλήρους σύνταξης θα συνταξιοδοτηθούν με τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας με ελάχιστο θεσμοθετούμενο όριο ηλικίας το 55ο έτος.

– Μητέρες ανηλίκων που δεν έχουν δυνατότητα συνταξιοδότησης λόγω του ανήλικου. Στην κατηγορία αυτήν ανήκουν οι μητέρες ανηλίκων που σύμφωνα με το προγενέστερο καθεστώς συμπλήρωναν τις χρονικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης μετά την 1/1/2013 και συνεπώς δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις ανηλίκου σε χαμηλά όρια ηλικίας.

– Μητέρες ανηλίκων που συνταξιοδοτούνται με τα παλαιά (πριν την 18/8/2015) όρια ηλικίας

Οι μητέρες ανηλίκων που μέχρι τις 18/8/2015 είχαν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, δηλαδή είχαν συμπληρώσει τόσο τις χρονικές όσο και τις ηλικιακές προϋποθέσεις που κατά περίπτωση απαιτούνται, δεν συνταξιοδοτούνται με τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας αλλά με τα παλαιά δηλαδή αυτά που ίσχυαν πριν τις 18/8/2015. Συνεπώς οι ασφαλισμένες αυτές, εξαιρούνται ως προς τις μεταβολές των ορίων ηλικίας από τον νέο νόμο και μπορούν όποτε θελήσουν να υποβάλλουν αίτηση για σύνταξη.

Επίσης το παράθυρο συνταξιοδότησης στο Δημόσιο αφορά τη μειωμένη – πρόωρη σύνταξη, για τη λήψη της οποίας τα όρια ηλικίας δεν διαφοροποιήθηκαν και μπορούν να την επιλέξουν χιλιάδες υπάλληλοι που είχαν τις προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθούν με θεμελίωση ώς τις 31/12/2012, αλλά είδαν τα όρια ηλικίας τους να εκτοξεύονται, καθώς δεν είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις που έπρεπε τον Αύγουστο του 2015. Η συμπλήρωση της 25ετίας γίνεται με χρήση των πραγματικών ετών ασφάλισης αλλά και αναγνώριση πλασματικών ετών από τα παιδιά, τον στρατό, τις σπουδές και όλες τις κατηγορίες του Ν. 3865/2011.

– Γυναίκες ασφαλισμένες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010. Οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 55 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 55 στο μέλλον.

– Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2011. Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 56 στο μέλλον.

– Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2012. Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 56 στο μέλλον.