Με τον χρόνο να τρέχει και το υπουργείο Παιδείας να έχει ήδη καθυστερήσει στη θεσμοθέτηση ενός νέου εξεταστικού συστήματος, το 2019 μπαίνει με το ίδιο ερώτημα: ποια θα είναι η διαδικασία με την οποία θα δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις οι υποψήφιοι τον Ιούνιο του 2020;

Το περίφημο σχέδιο για αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα ανακοινώθηκε σε διάφορες εκδοχές από τον υπουργό Παιδείας τους τελευταίους μήνες, αλλά μέχρι σήμερα δεν πέρασε τις «πύλες» του Κοινοβουλίου. Οι πληροφορίες από το κτίριο του Αμαρουσίου αναφέρουν ότι το νέο σύστημα που ανακοινώθηκε (και δημοσίευσαν κατ’ αποκλειστικότητα «ΤΑ ΝΕΑ» στις 2 Σεπτεμβρίου), είναι πλέον  σχεδόν έτοιμο για να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.

Ωστόσο, καθώς τις τελευταίες μέρες του 2017 οι εξελίξεις στα θέματα της Εκκλησίας μονοπώλησαν το ενδιαφέρον του υπουργού Παιδείας, αβεβαιότητα επικρατεί μέχρι και σήμερα σχετικά με κρίσιμα θέματα που συνδέονται με τις αλλαγές στο εξεταστικό. Για παράδειγμα, με την «έξωση» των Λατινικών από την εξεταστική διαδικασία, το νέο μάθημα που το αντικαθιστά, η Κοινωνιολογία, πρέπει να μελετηθεί και να επιλεγεί η εξεταστέα ύλη του. Μικρή αύξηση της ύλης λόγω της αύξησης και των ωρών διδασκαλίας τους αναμένεται στη νέα Γ’ Λυκείου που σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας και στα μαθήματα της Φυσικής, των Μαθηματικών και ενδεχομένως της Χημείας.

Η Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ. Πρόσφατα ο Κώστας Γαβρόγλου δήλωσε ότι το πρόβλημα που καλείται σήμερα να λύσει είναι το γεγονός ότι η τελευταία τάξη του Λυκείου δεν λειτουργεί πλέον παιδαγωγικά, καθώς την περίοδο εκείνη «τα μυαλά των παιδιών βρίσκονται μόνο στα φροντιστήρια». Παράλληλα, οι μαθητές «έχουν ήδη από τη Β’ Λυκείου μπει στη λογική της Γ’ Λυκείου», με αποτέλεσμα στην τελευταία τάξη του Λυκείου το 1/3 του σχολικού χρόνου τους να μη βρίσκονται καν στα σχολεία για να μελετούν, αλλά να προετοιμάζονται έξω από αυτά.

Κάτι που φυσικά είναι αλήθεια. Το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης δεν έχει σήμερα κανένα κύρος στο μυαλό των ελληνικών οικογενειών, οι οποίες απευθύνονται για τη σωστή προετοιμασία των παιδιών τους πριν από τις πανελλαδικές εξετάσεις, σχεδόν αποκλειστικά στα φροντιστήρια. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να απαντήσει σ’ αυτή την πρόκληση μια νέα πολιτική πρόταση που τελικά «κόβει» ολόκληρη τη Γ’ Λυκείου (καθώς κρίνει ότι δεν λειτουργεί) και την εντάσσει σε μια φιλοσοφία «προπαρασκευαστικού» έτους για τα πανεπιστήμια…

«Εμείς λέμε οι εγκύκλιες σπουδές να τελειώνουν στο τέλος της Β’ Λυκείου και η Γ’ Λυκείου να είναι ένα προπαρασκευαστικό έτος, δηλαδή λίγα μαθήματα, πολλές ώρες» είπε επίσης ο υπουργός Παιδείας και πρόσθεσε ότι «το πολλές ώρες δεν σημαίνει πολύ περισσότερη ύλη, αλλά μια λελογισμένη αύξηση της ύλης, ώστε και ο καθηγητής να μπορεί να κάνει τη δουλειά του σαν άνθρωπος».

Το βέβαιο είναι ότι το εξεταστικό σύστημα σήμερα κοστίζει στις ελληνικές οικογένειες πανάκριβα (2,5 δισ. ευρώ δίνονται συνολικά κάθε χρόνο για εκπαιδευτικές υπηρεσίες) χωρίς μάλιστα να αποδίδει, αφού οι περισσότεροι υποψήφιοι εισάγονται τελικά σε σχολές που δεν τους ενδιαφέρουν.

Η κεντρική ιδέα της πρότασης που «πηγαίνει και έρχεται» τους τελευταίους μήνες μεταξύ των γραφείων στο κτίριο του Αμαρουσίου (ανακοινώνεται κατά καιρούς εν μέρει, αλλά αλλάζει στη συνέχεια όταν διαπιστώνονται τα νέα προβλήματα που πιθανώς θα δημιουργήσει), είναι η είσοδος ενός 20%-25% των υποψηφίων σε τμήματα της ανώτατης εκπαίδευσης μόνο με το απολυτήριό τους. Κάτι που ωστόσο είχε κατατεθεί ως ιδέα πρώτα από τον πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου όταν ήταν ακόμη υπουργός Παιδείας. Είναι ωστόσο προφανές ότι δεν αρκεί ως προϋπόθεση η αντιγραφή της πρότασης αυτής για να αλλάξει η εικόνα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, εάν δεν ενισχυθούν ποιοτικά τα προγράμματα σπουδών στα σχολεία, δεν αξιολογηθούν οι εκπαιδευτικοί τους και δεν αποκτήσει η βαθμίδα του Λυκείου περιεχόμενο και συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους.

ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ. Μέχρι σήμερα δεν έχουν απαντηθεί οι προβληματισμοί που αφορούν τη νέα πρόταση του υπουργείου Παιδείας σε δυο κρίσιμα σημεία της:

– Οι εξετάσεις για το αναβαθμισμένο απολυτήριο των σχολείων της χώρας με το οποίο και προβλέπεται να μπαίνουν οι υποψήφιοι μελλοντικά σε τμήματα χαμηλής ζήτησης και χωρίς άλλες εξετάσεις, θα γίνονται ανά νομό ή περιφέρεια και θα προηγούνται των πανελλαδικών εξετάσεων (ενδοσχολικού τύπου εξετάσεις σε τέσσερα βασικά μαθήματα), ενώ τα θέματά τους δεν θα επιλέγονται από την κεντρική επιτροπή εξετάσεων, αλλά θα προετοιμάζονται από ομάδα διδασκόντων όλων των σχολείων ανά ομάδα και το τελικό διαγώνισμα θα προκύπτει ύστερα από κλήρωση ομάδας θεμάτων μέσα από ένα μεγαλύτερο πλήθος. Το αδιάβλητο έτσι των εξετάσεων πλήττεται, ενώ υπάρχει η μεγάλη πιθανότητα εμφάνισης μεροληπτικών συμπεριφορών σε περιοχές της χώρας. Σε πρώτη φάση δε, το νέο απολυτήριο θα μετράει κατά 10% για όσους θέλουν να εισαχθούν στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας (κατά το άλλο 90% θα λαμβάνονται οι επιδόσεις τους στις πανελλαδικές εξετάσεις). Μελλοντικά όμως το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί.

– Οι μαθητές θα εξετάζονται στο «ενδοσχολικό – περιφερειακό» επίπεδο τα ίδια ακριβώς μαθήματα στα οποία θα εξετάζονται και στο πανελλαδικό (αφού στη Γ’ Λυκείου τα μόνα μαθήματα τα οποία θα διδάσκονται και θα εξετάζονται οι μαθητές είναι τα πανελλαδικά). Αρα μιλάμε για δύο συνεχόμενες πανελλαδικές / περιφερειακές, στην ίδια ύλη, στον ίδιο μήνα, στα ίδια μαθήματα!

Κατα τα άλλα, ο Κώστας Γαβρόγλου θα ζητάει από τους μαθητές της Β’ Λυκείου να δηλώσουν το καλοκαίρι του 2019 τις 10 «πρώτες» προτιμήσεις τους, ώστε το υπουργείο Παιδείας να έχει από νωρίς έναν «χάρτη» της ζήτησης ανά Ιδρυμα και να έχει διαμορφώσει τις σχολές τύπου «Α» (που θα είναι οι υψηλού ενδιαφέροντος) και τύπου «Β» (μειωμένου ενδιαφέροντος). Στις σχολές μειωμένης ζήτησης οι υποψήφιοι θα μπαίνουν μόνο με το απολυτήριό τους και τον βαθμό που έχουν συμπληρώσει σε αυτό.

Οι υποψήφιοι όμως θα έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν και δεύτερο μηχανογραφικό τον επόμενο χρόνο, που θα είναι οριστικό. Εδώ φυσικά και είναι πιθανό αυτό το σύστημα να καταρρεύσει, καθώς δεν έχει ακόμη υπολογιστεί ο αριθμός των τμημάτων στις οποίες θα μπαίνει κανείς χωρίς πανελλαδικές εξετάσεις.