αισιοδοξία (η): 1. η ψυχική διάθεση εκείνου που βλέπει τον κόσμο ή τα γεγονότα από την ευχάριστη πλευρά τους καθώς και η πεποίθηση ότι κάθε υπόθεσή του θα έχει ευνοϊκή έκβαση. 2. φιλοσοφική άποψη που υποστηρίζει ότι ο κόσμος είναι ο καλύτερος που θα μπορούσε να υπάρχει και ότι καθετί στον κόσμο είναι καλό ή οδηγεί προς το καλό.

Ο κόσμος πηγαίνει, όπως όλοι γνωρίζουμε, κατά διαόλου. Το μόνο σασπένς που του απομένει είναι να δούμε ποια ακριβώς σκοτεινή δύναμη θα μας καταστρέψει. Θα καταρρεύσει άραγε πρώτη η οικονομία; Θα λιώσουν πρώτα οι πάγοι; ‘Η θα προλάβουν να μας καταπιούν πρώτα το χάος και οι πόλεμοι; Το μόνο βέβαιο είναι πως, όπου και να κοιτάξεις, υπάρχει ζόφος. Ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Ο Σαλβίνι στην Ιταλία. Ο Ορμπαν στην Ουγγαρία. Ενας στους έξι ψηφοφόρους της Ευρώπης ψηφίζει πλέον λαϊκιστές. Είκοσι κυβερνήσεις παγκοσμίως βρίσκονται σήμερα στα χέρια λαϊκιστών. Ολοένα και περισσότεροι εκλεγμένοι ηγέτες επιστρατεύουν τα εργαλεία και τις τακτικές δικτατόρων. Ποτέ άλλοτε δεν δεχόταν τόσες επιθέσεις η μεταπολεμική φιλελεύθερη δημοκρατία. Ο Ερντογάν στην Τουρκία. Ο Μπολσονάρο στη Βραζιλία. Το Brexit στη Βρετανία. Τα «κίτρινα γιλέκα» στη Γαλλία. Ενας αχταρμάς από θεμιτές αγωνίες, θολωμένα μυαλά και ριζοσπαστικοποίηση. Η ελπίδα για μια καινούργια αρχή που παραδοσιακά εμπνέει η νέα χρονιά μοιάζει πλέον περιορισμένη σε μερικούς αφελείς οπτιμιστές, μερικές Πολυάννες. Το πολύ πολύ να γραφτείς στο γυμναστήριο. ‘Η να αποφασίσεις ότι ξεκινάς υγιεινή διατροφή. Και ο ίδιος γνωρίζεις ότι δεν θα τα τηρήσεις. Καμία ελπίδα. Πάμε από το κακό στο χειρότερο, τέλος.

Μόνο που το 2018 ήταν η καλύτερη χρονιά στην ανθρώπινη ιστορία. Δεν είναι ζήτημα πίστης, ή αισιόδοξης αντιμετώπισης, ή του να βλέπεις το ποτήρι μισογεμάτο. Είναι γεγονός, μετρήσιμο γεγονός. Τα έγραφε τις προάλλες στους «New York Times» ο Νίκολας Κριστόφ. Κάθε μέρα του 2018 που περνούσε, κάπου 295.000 επιπλέον άνθρωποι ανά τον κόσμο αποκτούσαν για πρώτη φορά πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα. Κάθε μέρα του 2018 που περνούσε, κάπου 305.000 επιπλέον άνθρωποι ανά τον κόσμο αποκτούσαν για πρώτη φορά πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Κάθε μέρα του 2018 που περνούσε, κάπου 620.000 επιπλέον άνθρωποι ανά τον κόσμο αποκτούσαν για πρώτη φορά πρόσβαση στο Internet. Ποτέ δεν ήταν μικρότερο το ποσοστό της ακραίας φτώχειας, το ποσοστό του αναλφαβητισμού, το ποσοστό της παιδικής θνησιμότητας παγκοσμίως. «Ισως να μοιάζει Πολλυανικό ή άκομψο να σαλπίζω την πρόοδο σε μια εποχή με τόσες σφαγές, τόση κακοδιαχείριση και τόσες απειλές» έσπευσε να δικαιολογηθεί ο βραβευμένος δις με Πούλιτζερ αμερικανός αρθρογράφος, «αλλά καλύπτω τις σφαγές και την κακοδιαχείριση και τις απειλές όλες τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου και γράφω αυτή την ετήσια στήλη για την πρόοδο σε μια προσπάθεια να θέσω τις τραγωδίες αυτές στη σωστή τους διάσταση. Ας βάλουμε σε pause τους φόβους και τις απογοητεύσεις μας και ας μοιραστούμε ένα νανοδευτερόλεπο γιορτής σε αυτό το φόντο προόδου».

Αυτή η στήλη δηλώνει οπαδός της αισιοδοξίας όπως την ορίζει ο αμερικανο-καναδός ψυχολόγος Στίβεν Πίνκερ: «Η πρόοδος δεν είναι μυστικιστική δύναμη ούτε διαλεκτική που μας ανυψώνει. Δεν είναι μια μυστήρια αψίδα της Ιστορίας που γέρνει προς τη δικαιοσύνη. Είναι το αποτέλεσμα ανθρώπινων προσπαθειών που διέπονται από μια ιδέα, μια ιδέα που σχετίζεται με τον Διαφωτισμό του 18ου αιώνα, κυρίως ότι αν εφαρμόσουμε λογική και επιστήμη που συμβάλλουν στην ανθρώπινη ευημερία σιγά σιγά μπορούμε να τα καταφέρουμε. Είναι η πρόοδος αναπόφευκτη; Φυσικά και όχι. Η πρόοδος δεν σημαίνει ότι όλα γίνονται καλύτερα για όλους παντού και όλη την ώρα. Αυτό θα ήταν ένα θαύμα και η πρόοδος δεν είναι ένα θαύμα, είναι η εύρεση λύσεων. Τα προβλήματα είναι αναπόφευκτα και οι λύσεις δημιουργούν νέα προβλήματα που πρέπει να λυθούν με τη σειρά τους. Τα άλυτα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα είναι πελώρια, μαζί με τον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής και του πυρηνικού πολέμου, και πρέπει να τα δούμε ως προβλήματα που πρέπει να λυθούν, όχι ως επικείμενες καταστροφές, και να ψάχνουμε εντατικά για λύσεις… Υπάρχει ακόμα πολύς πόνος και απίστευτοι κίνδυνοι, αλλά οι ιδέες για να τους μειώσουμε έχουν αποκτήσει φωνή, και αναρίθμητες άλλες ιδέες πρόκειται να γεννηθούν. Ποτέ δεν θα έχουμε έναν τέλειο κόσμο και θα ήταν επικίνδυνο να επιδιώκουμε έναν τέτοιο. Αλλά δεν υπάρχει όριο στις βελτιώσεις που μπορούμε να επιτύχουμε αν συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε τη γνώση για να ενισχύσουμε την ανθρώπινη εξέλιξη».

ΥΓ.: Η αμερικανική Βουλή ανήκει πλέον στους Δημοκρατικούς. Οι διαδηλώσεις εναντίον του Ορμπαν συνεχίζονται. Οι ειδικοί προβλέπουν πως η άλλοτε μετεωρική άνοδος του λαϊκισμού θα είναι φέτος «λιγοστή», «άνιση». Νέα χρονιά, καινούργια αρχή. Γράφτηκα κολυμβητήριο. Ξεκινάω υγιεινή διατροφή.