Το 2019 άρχισε με πολύ κακούς οιωνούς.
Εάν οι λέξεις δεν έχουν χάσει το νόημά τους, η καταγγελία της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων για απόπειρα «θεσμικής εκτροπής» από τις δηλώσεις Πολάκη που στοχοποιούσαν δικαστικούς και εισαγγελείς για την υπόθεση Novartis θα έπρεπε να είχε λειτουργήσει τόσο για το πολιτικό σύστημα όσο και για την κοινωνία ως σειρήνα συναγερμού. Οπως θα έπρεπε να γίνεται σε μια κανονική χώρα.
Το πολιτικό σύστημα αντέδρασε. Με σκληρές δηλώσεις τους ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Φώφη Γεννηματά και ο Σταύρος Θεοδωράκης υιοθέτησαν τα περί θεσμικής εκτροπής.
Ομως, αξιοσημείωτη είναι η σιωπή και η έλλειψη αντίδρασης μεγάλου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας. Την ίδια στιγμή που για παρόμοια θέματα δεκάδες χιλιάδες πολίτες διαδηλώνουν συνεχώς στη Βουδαπέστη και στο Βελιγράδι καταγγέλλοντας τον Ορμπαν και τον Βούκσιτς για δικτάτορες.
Εχει επισημανθεί από πολλούς μελετητές αυτό το ιδιότυπο δημοκρατικό έλλειμμα στην ελληνική κοινωνία. Ξεκινάει από την αριστερόστροφη Μεταπολίτευση του 1974 που η «αστική δημοκρατία» αντιμετωπιζόταν απαξιωτικά, στο όνομα μιας φαντασιακής «πραγματικής δημοκρατίας, λαϊκής», και αναζωπυρώθηκε στα χρόνια της κρίσης με τη συστηματική υπονόμευση των αρχών της φιλελεύθερης δημοκρατίας από τον ΣΥΡΙΖΑ και τον φαιοκόκκινο λαϊκισμό.
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο ευδοκίμησε η συνθηματολογία της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ ότι «χούντα δεν γνωρίσαμε ούτε δημοκρατία», ενώ διάσημοι καλλιτέχνες προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι στην περίοδο της Μεταπολίτευσης δεν είχαμε ποτέ δημοκρατία.
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο δεν έγινε ποτέ στη χώρα αυτή, τα τελευταία 45 χρόνια, ούτε μία επιτυχημένη συγκέντρωση για την υπεράσπιση των δημοκρατικών κατακτήσεων και του κεκτημένου της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Ετσι δημιουργήθηκε το εύφορο έδαφος για να δηλώνουν, χωρίς αντιδράσεις, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και η πρωθυπουργική σύζυγος ότι «πήραμε την κυβέρνηση αλλά όχι την εξουσία», θρυμματίζοντας και υπονομεύοντας κάθε έννοια διάκρισης εξουσιών. Θα άξιζε τον κόπο να προεκτείνουμε αυτόν τον συλλογισμό. Η κατάκτηση και της εξουσίας παραπέμπει στη διαβόητη «ώρα χ» της κομμουνιστικής βουλγκάτας. Την ώρα που θα κατακτηθεί η εξουσία και που όσοι διαφωνούν θα σιγήσουν ή και θα εξοντωθούν.
Πολύ περισσότερο που σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπάρχει μια ακατανόητη ανοχή σε λαϊκιστές ηγέτες, όπως ο Ορμπαν από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και ο Τσίπρας από το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Υπό το φως των ανωτέρω, οι επισημάνσεις του Γιάννη Πρετεντέρη στα «ΝΕΑ», ότι για πρώτη φορά από το 1974 στον ορίζοντα της δημοκρατίας μας σωρεύονται ορατά σημάδια εκτροπής, είναι ιδιαίτερα εύστοχες.
Η υπονόμευση της δημοκρατίας δεν μπορεί παρά να οδηγήσει στην εκτροπή. Με την κοινωνία απαθή και αδιάφορη.
Φύλακες, γρηγορείτε.
Ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος είναι εκδότης και συγγραφέας