Ερωτηματικά για την κοστολόγηση της αναβάθμισης των 85 F-16 και για το τελικό ποσό που θα κληθεί να καταβάλει στους Αμερικανούς το ελληνικό Δημόσιο εξακολουθούν να προκύπτουν, ειδικά μετά την κατάθεση της τροπολογίας στη Βουλή για τα αντισταθμιστικά ωφελήματα ύψους 230 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Αμυνας και τον Πάνο Καμμένο, χωρίς μάλιστα να έχει προηγηθεί συζήτηση στην Επιτροπή Εξοπλισμών.

Ενα από τα σημεία που συνεχίζουν να είναι «θολά» και χρήζουν απαντήσεων και διερεύνησης είναι γιατί υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην τιμή του εκσυγχρονισμού που είχε αποφασίσει το ΚΥΣΕΑ στα τέλη του περασμένου Απριλίου – και στη συνέχεια είχε εγκρίνει και η Επιτροπή Εξοπλισμών της Βουλής – και στο ποσό που τελικά ενέκρινε το αμερικανικό Πεντάγωνο στα τέλη Δεκεμβρίου του 2018. Συγκεκριμένα, η απόφαση του ΚΥΣΕΑ, όπως είχε δημοσιευτεί στη Διαύγεια, ανέφερε πως τα 85 μαχητικά αεροσκάφη θα αναβαθμιστούν στην έκδοση Viper έναντι του ποσού των 1.232.351.577 ευρώ ή 1.528.115.956 δολαρίων. Στην απόφαση αυτή αναφερόταν πως τα 1,528 δισεκατομμύρια δολάρια θα ήταν η ανώτατη τιμή «οροφής» και αυτή δεν θα έπρεπε να μεταβληθεί.

Λίγους μήνες νωρίτερα όμως ο υπουργός Αμυνας Πάνος Καμμένος με δηλώσεις του στη Βουλή (στις 26/10/2017) υποστήριζε πως το ελληνικό «ταβάνι» θα ήταν τα 1,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Ελεγε πως «οι δικές μας δυνατότητες στο πλαίσιο της εκτέλεσης του εγκεκριμένου προϋπολογισμού δεν μπορεί να υπερβούν μάξιμουμ τα 1,1 δισεκατομμύρια δολάρια». Και είχε προσθέσει, δε, με έμφαση: «Δεν το είχα ξεκαθαρίσει, μάλιστα, εάν είναι ευρώ ή δολάρια. Σας λέω ότι τα δολάρια είναι αυτά που συζητούμε τώρα».

ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ. Εντούτοις, τα ερωτηματικά αυξήθηκαν καθώς στα τέλη Δεκεμβρίου το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε την απονομή συμβολαίου ύψους 996.775.000 δολαρίων στην εταιρεία Lockheed Martin για την αναβάθμιση των F-16. Στην ίδια ανακοίνωση αναφερόταν ότι στο συμβόλαιο περιλαμβάνεται και ποσό δανείου 488 εκατομμυρίων στην Ελλάδα (FMS). Το συνολικό ποσό σ’ αυτήν την περίπτωση φτάνει τα 1,485 δισεκατομμύρια δολάρια. Γιατί όμως υπάρχει αυτή η διαφορά στην τελική κοστολόγηση που δίνουν οι Αμερικανοί και η τιμή του εκσυγχρονισμού είναι χαμηλότερη απ’ αυτή που είχε αποφασίσει το ΚΥΣΕΑ, μόλις λίγους μήνες νωρίτερα, αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να απαντήσουν μόνο από το υπουργείο Άμυνας.

Πάντως, προ διμήνου ο αρχηγός ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Χρήστος Χριστοδούλου είχε ενημερώσει τους στρατιωτικούς συντάκτες πως το κόστος της αναβάθμισης του 1,5 δισεκατομμυρίου δολαρίων αφορά το «φουλ πακέτο». Αυτό το ποσό, είχε εξηγήσει,  «δεν πρόκειται να ξεπεραστεί ό,τι κι αν γίνει. Το βασικό πρόγραμμα αναβάθμισης οριακά φτάνει το ένα δισ. δολάρια. Με τα υλικά υποστήριξης, τις πληρωμές για αποστολές αμερικανών ειδικών στην Ελλάδα, μπορεί να αυξηθεί». Ομως, είχε προσθέσει, στο τέλος μπορεί και να μη φτάσει το 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια.

Πολλές οι αβεβαιότητες. Ανώτατοι παράγοντες της Πολεμικής Αεροπορίας πάντως έχουν εκφράσει έντονο προβληματισμό, σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», όχι για το κόστος αλλά συνολικά για το πρόγραμμα αναβάθμισης των 85 F-16. «Οι αβεβαιότητες είναι πολλές» υπογραμμίζουν με νόημα. Το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου αναφέρει ότι η αναβάθμιση ολοκληρώνεται το 2028. Λένε δηλαδή ότι θα μπει σύγχρονη τεχνολογία σε αεροσκάφη που έχουν ήδη πάρα πολλές ώρες πτήσεων στο ενεργητικό τους. Ουδείς, λένε, μπορεί να γνωρίζει τι μπορεί να προκύψει, σε τι κατάσταση θα τα βρουν όταν θα τα «ανοίξουν» και τι θα αντιμετωπίσουν οι τεχνικοί που θα κληθούν να τα εκσυγχρονίσουν. Δεν αποκλείεται δηλαδή να υπάρξουν καθυστερήσεις και το πρόγραμμα να μην τελειώσει το 2028, την ώρα δε που η Τουρκία εξοπλίζεται και μπορεί να πάρει και τα μαχητικά F-35.

Επιπλέον, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως τα μαχητικά F-16 είναι υπεραπαραίτητα για την Πολεμική Αεροπορία και την άμυνα της χώρας. Οταν θα ξεκινήσει η αναβάθμιση, σημειώνουν, σημαντικός αριθμός αναγκαστικά θα είναι «παροπλισμένος». Κάποια θα μπουν δηλαδή στη γραμμή παραγωγής για τον εκσυγχρονισμό. Και αυτά που θα είναι έτοιμα θα χρειάζονται κάποιο χρόνο δοκιμών. Αυτό σημαίνει ότι όλο αυτό το διάστημα η ΠΑ δεν θα τα έχει στο δυναμικό της.