Υπάρχουν τα γεγονότα και υπάρχουν και τα εναλλακτικά γεγονότα. Ή, με πιο παραδοσιακούς όρους, υπάρχει η αλήθεια και υπάρχει και το ψέμα. Η αλήθεια είναι ο Αλέξης Τσίπρας δεν τα πήγαινε ποτέ καλά με τα γεγονότα. Και δεν είναι ψέμα πως πολύ συχνά επιστράτευσε τα δικά του, εναλλακτικά γεγονότα σε αυτή τη σχεδόν καθημερινή και πολλές φορές ανελέητη σύγκρουσή του με την πραγματικότητα.
Ο όρος «εναλλακτικά γεγονότα» έφτασε στην Ευρώπη από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού την ημέρα της ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ. Εφτασε ως κομψή διατύπωση του ψευδούς ισχυρισμού ότι ποτέ στο παρελθόν δεν είχε συγκεντρωθεί τόσος κόσμος για να παρακολουθήσει μια τελετή ορκωμοσίας στο Καπιτώλιο. Δεν χρειάστηκε παρά η παράθεση δυο φωτογραφιών και μόνο, μία της ορκωμοσίας Τραμπ και μία της ορκωμοσίας Ομπάμα, για να καταρρεύσει ο ισχυρισμός. «Μα δεν είναι ψέματα;» ρώτησε ο παρουσιαστής της εκπομπής «Meet the Press» του NBC Τσακ Τοντ την Κέλιαν Κόνγουεϊ, σύμβουλο επικοινωνίας του Τραμπ. «Μην είστε τόσο δραματικός. Παρουσιάσαμε απλώς τα εναλλακτικά γεγονότα» απάντησε εκείνη.
Από τότε και σε τακτά χρονικά διαστήματα ο αμερικανικός Τύπος μετράει τα ψέματα του Τραμπ: τόσα την ημέρα, τόσα συνολικά στους τόσους μήνες που βρίσκεται στην εξουσία. Ο Τραμπ δεν θεωρεί αυτή την καταγραφή κάτι λιγότερο από πόλεμο από τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία κατηγορεί με τη σειρά του για fake news – για ψευδή γεγονότα. Αλλά αυτό δεν είναι ένα μάθημα αμερικανικής ιστορίας. Είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται και σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, κατά κανόνα εκεί όπου κυβερνούν οι λαϊκιστές. Και παρατηρείται ασφαλώς και στην Ελλάδα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, του κυβερνητικού συνασπισμού που συγκροτήθηκε από τη λαϊκιστική Αριστερά και τη λαϊκιστική, εθνικιστική Δεξιά.
Η kolotoumba. Αλλά είτε στην Αμερική είτε στην Ελλάδα, αυτή είναι η δουλειά του Τύπου: να ξεσκεπάζει τα ψέματα και εάν είναι πολλά, σαν μια συνήθεια που η εξουσία αδυνατεί να αποβάλει, να τα μετράει κιόλας. Πόσα ψέματα είπε λοιπόν ο Αλέξης Τσίπρας στα τόσα λεπτά που διήρκεσε η συνέντευξή του; Πόσα εναλλακτικά γεγονότα παρουσίασε για να δώσει μια κάποια υπόσταση στο αφήγημα της κανονικότητας; Πόσα έχει πει από την αρχή της θητείας του; Και πόσα από τότε που καβάλησε το κύμα του αντιμνημονιακού λαϊκισμού; Ο κατάλογος μοιάζει ατελείωτος. Και πολλά από αυτά είναι σε συνεντεύξεις: «Δεν υπάρχει περίπτωση να νομοθετήσουμε ούτε ένα ευρώ επιπλέον μέτρα» δήλωνε σε συνέντευξή του σε φιλοκυβερνητική εφημερίδα για να αυτοδιαψευστεί λίγο αργότερα. «Κωλοτούμπες και υποχωρήσεις εξευτελισμού υπάρχουν άλλοι για να τις κάνουν» έλεγε σε συνέντευξή του σε τηλεοπτικό κανάλι λίγο καιρό πριν καταχωριστεί διεθνώς ο όρος «kolotoumba» ως ελληνικής προέλευσης μετατροπή του αποτελέσματος ενός δημοψηφίσματος από Οχι σε Ναι.
Η αλήθεια είναι πως από το φίλτρο των εναλλακτικών γεγονότων του μακροβιότερου μνημονιακού Πρωθυπουργού και της κυβέρνησής του έχουν περάσει σχεδόν τα πάντα: ο ΕΝΦΙΑ και ο ΦΠΑ στα νησιά, το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο Μνημόνιο, ο κατώτατος μισθός και το κούρεμα του χρέους, το υπερπλεόνασμα και τα αναδρομικά, το αφορολόγητο και οι συντάξεις. Από το ίδιο φίλτρο των εναλλακτικών γεγονότων πέρασε στην προχθεσινή συνέντευξη του Πρωθυπουργού ακόμη και το παρελθόν: η χώρα το 2014 ήταν στο χείλος της καταστροφής, η οικονομία βούλιαζε σε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι αγορές είχαν κλείσει την πόρτα τους.
Εδώ δεν είναι δυο φωτογραφίες που μπορεί να συγκρίνει κανείς για να μετρήσει πλήθος, αλλά δυο πίνακες με αριθμούς. Γιατί ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, στην κανονική και όχι την εναλλακτική μορφή του, είναι πως πριν αφεθεί η οικονομία στην τύχη της διαπραγμάτευσης Τσίπρα – Βαρουφάκη έτρεχε με θετικούς ρυθμούς. Οπως αδιαμφισβήτητο είναι το γεγονός πως η Ελλάδα ήταν έτοιμη να βγει από το δεύτερο Μνημόνιο και να αναμετρηθεί με τις αγορές με την ψυχολογική αρωγή της πιστοληπτικής γραμμής στήριξης.
Το βάζο. Εχει νόημα να αναμοχλεύει κανείς το παρελθόν; Η απάντηση είναι πως θα έχει πάντα νόημα η σωστή ανάγνωση της Ιστορίας. Και η Ιστορία θα γράψει πως ανάμεσα στα τόσα ψέματα ο Πρωθυπουργός είπε και μία αλήθεια: «Αν βγεις έξω στον δρόμο και ρωτήσεις γι’ αυτή την κυβέρνηση, πολλοί μπορεί να μας πουν ψεύτες, αλλά κανείς δεν θα πει ότι είμαστε διεφθαρμένοι ή ανήθικοι ή ότι βάλαμε το δάχτυλο στο βάζο με το μέλι» είχε δηλώσει κάποια στιγμή στην «Γκάρντιαν». Εντάξει, μισή αλήθεια: πολλοί στον δρόμο θα πουν τους κυβερνώντες ψεύτες. Για το βάζο με το μέλι μένει να φανεί.