Οι περισσότεροι βουλευτές αποχωρούν από την αίθουσα, οι περισσότεροι τηλεθεατές αλλάζουν κανάλι οσάκις τον λόγο παίρνει κάποιος από τη Χρυσή Αυγή. «Εάν δεν φοβάσαι πλέον το τέρας σημαίνει ότι έχεις αρχίσει να τού μοιάζεις» είχε αποφανθεί ο Μάνος Χατζιδάκις. Ετσι κι εμείς – τρέμοντας μήπως ανεπαίσθητα μολυνθούμε από το μικρόβιο του νεοναζισμού – αποστρέφουμε το βλέμμα, κλείνουμε τα ρουθούνια μας, βουλώνουμε τα αφτιά μας.
«Μπα; Υπάρχει ακόμα αυτός;» απόρησε ειλικρινά μια φίλη, όχι απολίτικη, μόλις αντίκρισε τον Νικόλαο Μιχαλολιάκο στο βήμα. Χρειάστηκε να δώσω μια μικρή μάχη για να παραμείνουμε συντονισμένοι στη συχνότητα της Βουλής, να ακούσουμε ό,τι θα εκστόμιζε ο επικεφαλής του τρίτου κόμματος στη συζήτηση για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης.
Πέρα από τις πατριδολάγνες φανφάρες και τις προς κάθε κατεύθυνση απειλές που – όπως κάθε φορά – εξαπέλυσε με τη στριγκή φωνή του, ο κύριος Μιχαλολιάκος διετύπωσε μια εντελώς συγκεκριμένη πρόβλεψη. Στο άκουσμά της με έλουσε κρύος ιδρώτας. «Ο υποψήφιός μας» είπε «για τη δημαρχία της Αθήνας θα περάσει στον δεύτερο γύρο!».
Γνωρίζετε βεβαίως τον υποψήφιό τους. Είναι ο Ηλίας Κασιδιάρης. Ο Αετιδεύς της Χρυσής Αυγής. Ο γυμνασμένος κύριος με τον αγκυλωτό σταυρό χαραγμένο στο μπράτσο. Ο ακραιφνής Ελλην Μανιάτης που ωστόσο κάποιοι αμερικάνοι ομοϊδεάτες του είχαν το θράσος να αμφισβητήσουν την άρια καταγωγή του, να τον χαρακτηρίσουν βραζιλιάνο μουλάτο ή ακόμα και «νεγροειδές». Εκείνος που έγινε πασίγνωστος στις 7 Ιουνίου 2012, όταν – σε προεκλογικό πάνελ – άδειασε ένα ποτήρι νερό στη Ρένα Δούρου, βιαιοπράγησε εναντίον της Λιάνας Κανέλλη, εν συνεχεία δε το έβαλε στα πόδια για να αποφύγει την αυτόφωρη σύλληψη.Το επεισόδιο είχε προκαλέσει σε όλους όσους ξέρω – αριστερούς, κεντρώους και δεξιούς, μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς – τον ίδιο αποτροπιασμό. Την ίδια φρίκη. «Είναι ψυχασθενής αυτός!» είχε αναφωνήσει άναυδος ο Αλέξης Τσίπρας. Η δεύτερη σκέψη πολλών στάθηκε αισιόδοξη. «Εδειξαν επιτέλους το αληθινό τους πρόσωπο! Αποκαλύφθηκε περίτρανα ότι πρόκειται για νεοναζί και όχι για προσκόπους που περνούν απέναντι γριούλες».
Κούνια που μας κούναγε. Στις βουλευτικές εκλογές, δέκα μέρες αργότερα, ελάχιστα μειώθηκε η δύναμη της Χρυσής Αυγής. Τετρακόσιες είκοσι πέντε χιλιάδες ψηφοφόροι την επιδοκίμασαν. Κι εκείνην και τον Κασιδιάρη της.
Υπάρχει ένας κόσμος εκεί έξω ο οποίος όχι μόνο δεν ομνύει στις δημοκρατικές και ανθρωπιστικές αξίες αλλά και τις εχθρεύεται ρητά ή σιωπηλά. Σε κάθε εκατό Ελληνες, οι επτά στοιχίζονται πίσω από τα – κατά ομολογίαν τους – ορφανά του Χίτλερ…
Ο Δημήτρης Ψαρράς, στο εξαιρετικό βιβλίο του «Ο Αρχηγός» (εκδόσεις Πόλις), υποστηρίζει ότι πρόκειται για κατευθείαν επιγόνους του δωσιλογισμού, των Ταγμάτων Ασφαλείας που επί Κατοχής ορκίζονταν πίστη στον Φύρερ. Η εκδοχή του είναι αληθοφανής. Ανέκαθεν, από τη δεκαετία του 1930, μία μερίδα των Ελλήνων έρεπε προς τον φασισμό και τον ναζισμό. Μετά την Απελευθέρωση – λόγω του Εμφυλίου – η Εθνικόφρων Παράταξη αντί να τους τιμωρήσει για τα εγκλήματά τους, πλην εξαιρέσεων τους ενσωμάτωσε. Το πελατειακό σύστημα τους σίτιζε κι εκείνοι του έμεναν πιστοί, αποκρύπτοντας τις εμπρηστικές ιδέες τους. Με το που χρεοκόπησε το κράτος το 2010, με το που ήρθαν τα Μνημόνια και έκλεισαν εν πολλοίς οι κάνουλες των ρουσφετιών και των εξυπηρετήσεων, τα φίδια βγήκαν απ’ το αβγό.
Αληθοφανής εκδοχή που όμως διαψεύδεται από τα δεδομένα. Εάν εξετάσουμε το πολιτικό παρελθόν των ψηφοφόρων – ακόμα και κάποιων κοινοβουλευτικών αστέρων – της Χρυσής Αυγής, θα διαπιστώσουμε ότι αρκετοί τους προέρχονται από πασοκικά ή και από αριστερά ακόμα σπίτια. Οπως ακριβώς στη Γαλλία, ο Ζαν-Μαρί Λεπέν είχε θέλξει πάμπολλους οπαδούς του Κομμουνιστικού Κόμματος. Δεν είναι τόσο η οικογενειακή παράδοση όσο η δραματική πτώση του βιοτικού επιπέδου, η απώλεια κυρίως του αισθήματος ασφάλειας που ριζοσπαστικοποιεί τα πιο ευπαθή στρώματα. Που τα παραδίδει στη δηλητηριώδη γοητεία είτε του Ρουβίκωνα είτε της Χρυσής Αυγής.
Η εφιαλτική πρόβλεψη του Μιχαλολιάκου έχει βάση. «Εφόσον ούτε η Πρώτη Φορά Αριστερά κατάφερε να ανακόψει τον ξεπεσμό ολόκληρων γειτονιών – στο κέντρο ιδίως των μεγάλων πόλεων – ο κόσμος τους μοιραία θα στραφεί σε εμάς. Ενώ ο Μπακογιάννης, ο Ηλιόπουλος κι ο Γερουλάνος θα αναπτύσσουν τις ωραίες ιδέες τους στις τηλεοράσεις και στα social media, ο Κασιδιάρης μου θα προκόβει πόρτα-πόρτα. “Είμαι αποκλεισμένος απ’τα βοθροκάναλα, όπως εσείς από την κοινωνία!” θα τους λέει…».
Η αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής από το δημοκρατικό τόξο υπήρξε μέχρι στιγμής εντελώς αναποτελεσματική. Καθότι παιδαριώδης. Κανενός φασίστα δεν ιδρώνει το αφτί επειδή τον αποκαλείς φασίστα. Κανείς αφιονισμένος δεκαοχτάρης δεν θα συγκινηθεί άμα του μιλήσεις για τον Μανώλη Γλέζο ή για το Δίστομο, παμπάλαιες στα αφτιά του ιστορίες. Γελάνε ίσα ίσα όταν τους τραγουδάς το «σιγά μη φοβηθώ», στίχο που μάλλον φόβο δείχνει. Ανησυχούν για το αποτέλεσμα της σερνάμενης δίκης; Αμφιβάλλω. Τα φίδια γεννούν πολλά αβγά…
Μονάχα η κοινωνική ενσωμάτωση, το άνοιγμα απτών προοπτικών, η πειστική αφήγηση ενός καλύτερου μέλλοντος μπορεί να χτυπήσει τον νεοναζισμό στη ρίζα του. Οσο ο απελπισμένος παραμένει απελπισμένος, η Χρυσή Αυγή θα δυναμώνει.
Η Νέα Δημοκρατία τσακώνεται με τον ΣΥΡΙΖΑ, το Ποτάμι αμφιθυμεί μπροστά στη Συμφωνία των Πρεσπών, Δανέλληδες και Κουντουράδες γίνονται πρωτοσέλιδα. Ο Καβάφης το έχει γράψει ακριβέστατα: «… Αλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμεθαν, εξαφνική, ραγδαία πέφτει επάνω μας, κι ανέτοιμους – πού πια καιρός – μάς συνεπαίρνει».