«Είναι μια περίοδος μεγάλης ευφορίας». «Το πλαίσιο είναι εξαιρετικά ευνοϊκό». «Οικονομικά πάμε πολύ καλά». Αυτά διαπίστωναν πέρυσι οι πρόεδροι μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών στην ετήσια συγκέντρωση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας. Καθώς η φετινή συγκέντρωση ξεκινά σήμερα με θέμα την «Παγκοσμιοποίηση 4.0: Διαμορφώνοντας μια παγκόσμια αρχιτεκτονική στην εποχή της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης», ο τόνος μεταξύ των στελεχών και των πολιτικών ηγετών είναι λιγότερο ενθουσιώδης. Το 2018 τελείωσε με μεγάλη αστάθεια στις αγορές που έριξε την τιμή πολλών μετοχών. Στην πραγματικότητα, οι μετοχές ήταν στο υψηλότερο σημείο τους για τη χρονιά πέρυσι, τέτοιο καιρό. Από εκεί και μετά συνεχίζουν να πέφτουν.

Καθώς η οικονομική και πολιτική ελίτ του κόσμου μας έχει αρχίσει εδώ και μέρες να συγκεντρώνεται στο Νταβός για το 49ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, ίσως το πιο αξιοσημείωτο είναι η απουσία του 50% της παγκόσμιας οικονομίας. Σημαντικοί ηγέτες όπως ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, η βρετανίδα πρωθυπουργός Τερίζα Μέι και ο ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι – οι χώρες των οποίων συνολικά αποτελούν το 50% της παγκόσμιας οικονομίας και το 42% του πληθυσμού του πλανήτη – επέλεξαν να μην πάρουν μέρος, επειδή αντιμετωπίζουν σημαντικά ζητήματα στο εσωτερικό. Εν μέρει η επιστροφή του οικονομικού εθνικισμού και η αύξηση των εσωτερικών ζητημάτων σε κάθε χώρα φαίνεται ότι όλο και περισσότερο φέρνουν τη διεθνή κατάσταση σε δεύτερη μοίρα.

Στο μικρό ελβετικό χωριό, λοιπόν, των 11.000 κατοίκων, όπου τα χοτ ντογκ κοστίζουν 43 δολάρια και στα πάρτι ρέει άφθονη πανάκριβη σαμπάνια, οι συμμετέχοντες στο Φόρουμ συζητούν για το πώς θα κάνουν «τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος». «Παχιές γάτες στο χιόνι», όπως είπε κάποτε ο τραγουδιστής των U2 Μπόνο, ο οποίος, πάντως, συμμετέχει συχνά. Παρά την ενίσχυση του λαϊκισμού παγκοσμίως, η τελευταία δεκαετία ήταν ιδιαίτερα επικερδής για τις πολυεθνικές. Το πρακτορείο Bloomberg υπολόγισε ότι οι περιουσίες 12 συμμετεχόντων στο Νταβός αυξήθηκαν συνολικά κατά 175 δισεκατομμύρια δολάρια την τελευταία δεκαετία.

Την ίδια ώρα, η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι η οικονομική ανάπτυξη στις αναπτυγμένες οικονομίες θα επιβραδυνθεί φέτος στο 2%, από 2,2% το 2018, ενώ στις αναπτυσσόμενες αγορές θα μείνει στάσιμη στο 4,2%. Ταυτόχρονα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποιεί ότι οι κυβερνήσεις δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν την επόμενη οικονομική κρίση, που φαίνεται ότι έρχεται όλο και πιο κοντά. «Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι υπάρχουσες δημοσιονομικές άμυνες θα είναι επαρκείς για να αποτρέψουν την επόμενη ύφεση να γίνει μια πλήρης συστημική κρίση» έγραψε πριν από λίγες ημέρες ο υποδιευθυντής του ΔΝΤ Ντέιβιντ Λίπτον.

Το ΔΝΤ που περιέκοψε τις προβλέψεις και για το 2019 και για το 2020, λόγω της αδυναμίας στην Ευρώπη και κάποιες αναδυόμενες αγορές, προειδοποιεί ότι εάν δεν λυθούν οι εμπορικές διαφορές, η παγκόσμια οικονομία θα αποσταθεροποιηθεί περαιτέρω. Ως κίνδυνοι αναφέρονται επίσης η μεγαλύτερη απ’ όσο αναμενόταν επιβράδυνση στην οικονομία της Κίνας και η πιθανότητα ενός Brexit χωρίς συμφωνία. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 3,5% το 2019 και 3,6% το 2020, δηλαδή χαμηλότερα από τις προβλέψεις του περασμένου Οκτωβρίου. «Επειτα από δύο χρόνια σταθερής επέκτασης, η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται πιο αργά απ’ όσο αναμέναμε και τα ρίσκα αυξάνονται» προειδοποίησε η διευθύντρια του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ. «Αυτό σημαίνει ότι η ύφεση είναι στη γωνία; Οχι. Καλό όμως είναι να προετοιμαζόμαστε».