Ξεπερνούν τα 15 εκατ. ευρώ τα έσοδα από το περιβαλλοντικό τέλος των τριών λεπτών που επιβλήθηκε στις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς από την 1η Ιανουαρίου 2018. Το προαναφερόμενο ποσό βεβαιώθηκε από την ΑΑΔΕ τα τρία πρώτα τρίμηνα του περασμένου έτους (τα πλήρη στοιχεία θα είναι διαθέσιμα τον ερχόμενο Μάιο). Τα χρήματα που εισπράχθηκαν αντιστοιχούν σε 516.886.140 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, η μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας έφτασε το 2018 στα σουπερμάρκετ το 80% και το 60% στα υπόλοιπα καταστήματα. Σήμερα, με βάση τα όσα έγιναν γνωστά από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, στην ΕΕ χρησιμοποιούνται 100 δισ. πλαστικές σακούλες τον χρόνο.

ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ. Οι λεπτές πλαστικές σακούλες ευθύνονται για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Διακινούνται ευκολότερα, παρασύρονται από τον αέρα και καταλήγουν στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Το πρόβλημα έχει παρουσιαστεί και στις δικές μας θάλασσες, όπου σύμφωνα με στοιχεία περιβαλλοντικών οργανώσεων, το 50% των απορριμμάτων στον βυθό είναι πλαστικές σακούλες. Για τους λόγους αυτούς η μείωσή τους είναι ένα ζήτημα που αφορά όλη την Ευρώπη. Ο στόχος που έχει θέσει η ΕΕ για την Ελλάδα το 2019, είναι κάθε άτομο να καταναλώνει 90 λεπτές πλαστικές τσάντες ετησίως, και μέχρι το 2025 να καταναλώνει 40.

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ. Οπως προαναφέρθηκε, η μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Ηδη, ορισμένα από τα κράτη που έχουν λάβει μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης της πλαστικής σακούλας έχουν πετύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Στην Ιρλανδία, από την εισαγωγή εισφοράς το 2002, η κατανάλωσης σακούλας μιας χρήσης μειώθηκε από 328 ανά άτομο ετησίως σε μόλις 18 (μείωση σχεδόν 95%), ενώ σε Γαλλία και Ιταλία η χρήση πλαστικής σακούλας μεταφοράς έχει απαγορευτεί.

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Στόχος του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (σε συνεργασία με την ΕΕΤΑΑ) είναι να διανεμηθούν 10,8 εκατ. πλαστικές και πάνινες τσάντες πολλαπλών χρήσεων (μια για κάθε πολίτη) αλλά και τροχήλατα καρότσια λαϊκής με βάσει την απογραφή του 2011. Μέσω αυτής της κίνησης ο Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης έχει σκοπό να επιστρέψει με τη μορφή τσαντών και καροτσιών (για τις λαϊκές) τα χρήματα του περιβαλλοντικού τέλους που έχουν καταβάλει οι πολίτες. Για τον σκοπό αυτό σχεδιάζεται να γίνει διεθνής διαγωνισμός με βάθος χρόνου δύο – τριών ετών και προϋπολογισμού 13 εκατ. ευρώ, ο οποίος αναμένεται να προκηρυχθεί μετά τον Μάιο. Πριν από αυτόν τον διαγωνισμό, θα προηγηθεί η πιλοτική διανομή πάνινων και πλαστικών σακουλών πολλαπλών χρήσεων, καθώς και τροχήλατων καροτσιών λαϊκής (για τους ηλικιωμένους) σε τέσσερις δήμους. Το πρόγραμμα θα «τρέξει» από τον ερχόμενο μήνα έως τα τέλη Απριλίου στους Δήμους Χαλανδρίου, Αλοννήσου, Βόλβης και Ναυπάκτου.

Στους δήμους αυτούς θα διανεμηθούν 57.700 πάνινες και πλαστικές σακούλες πολλαπλών χρήσεων, καθώς και 2.350 τροχήλατα καροτσάκια λαϊκής. Την ευθύνη και τους τόπους διανομής θα έχουν αποκλειστικά οι τέσσερις δήμοι. Ενδεικτικά, σύμφωνα με πρόταση των ιδίων, η διανομή θα γίνει στα σχολεία και στις δημοτικές εγκαταστάσεις, όπως είναι για παράδειγμα τα ΚΑΠΗ. Το συνολικό κόστος τους έργου ανέρχεται σε 60.000 ευρώ και τα συμπεράσματα από το πιλοτικό πρόγραμμα θα αποτελέσουν οδηγό για τον διεθνή διαγωνισμό που θα ακολουθήσει.

Με βάση σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (720/2015 της ΕΕ) τα κράτη – μέλη υποχρεώνονται να μειώσουν δραστικά τη χρήση της λεπτής πλαστικής σακούλας μέσω χρεώσεων ή εισφορών αλλά και εθνικών στόχων.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Η λεπτή σακούλα μεταφοράς (πάχος τοιχώματος μικρότερου από 50 μικρόμετρα/ μm) υπόκειται σε περιβαλλοντικό τέλος, το οποίο μια επιχείρηση οφείλει να αναγράφει σαφώς στην απόδειξη λιανικής πώλησης. Από την 1η Ιανουαρίου 2019 το περιβαλλοντικό τέλος είναι επτά λεπτά ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας προ ΦΠΑ (το 2018 ήταν τρία λεπτά). Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς μεγαλύτερου πάχους (από 50 μm έως 70 μm) χρεώνονται κανονικά σύμφωνα με την τιμολογιακή πολιτική κάθε επιχείρησης, και τα έσοδα από την πώλησή τους αποτελούν έσοδα της επιχείρησης όπως και τα λοιπά προϊόντα της.