Κάν’το όπως ο Κιπτσόγκε! Πιασάρικο ακούγεται ε; Κι όμως, έχει βάση αλήθειας. Μην περιμένετε να σας αποκαλύψουνε πληροφορίες σχετικά με τις προπονήσεις, τη διατροφή ή άλλα μυστικά του κορυφαίου κενυάτη μαραθωνοδρόμου. Εστιάζουμε σε κάποιο άλλο χαρακτηριστικό του: το λαμπρό χαμόγελο! Ολοι τον θυμόμαστε στο Breaking2 της Nike την άνοιξη του ’17 στην Ιταλία, την αγωνιστική πρόκληση που διοργάνωσε η εταιρεία ώστε να «σπάσει» το δίωρο στον Μαραθώνιο -πράγμα που ο Κιπτσόγκε έχασε για μόλις 25 δευτερόλεπτα, αλλά και στον συναρπαστικό τερματισμό του στον Μαραθώνιο του Βερολίνου το περασμένο φθινόπωρο όπου έκανε νέο παγκόσμιο ρεκόρ 2:01:39! Κι όλα αυτά, χωρίς ίχνος κόπου να φαίνεται στις εκφράσεις του, αντ’ αυτού ένα μεγάλο χαμόγελο φώτιζε το πρόσωπό του! Είναι δυνατόν; Δεν ζορίστηκε; Δεν πόνεσε; Μήπως το διασκέδαζες κιόλας, αγαπητέ Ελιούντ; Την απάντηση, την έδωσε ο ίδιος στους δημοσιογράφους. Το χαμόγελό του ήταν μια σκόπιμη, συνειδητή τακτική ώστε να χαλαρώσει και να παλέψει τον αυξανόμενο πόνο και την κούραση!

Ας το ψάξουμε λίγο… Η αντοχή ενός δρομέα, δηλαδή η ικανότητά του να συνεχίζει την προσπάθεια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εξαρτάται από παράγοντες σωματικούς και ψυχολογικούς. Οι πρώτοι είναι αντικειμενικοί με κυριότερους την καρδιοαναπνευστική ικανότητα και τη δρομική «οικονομία», δηλαδή τη σωστή διαχείριση των αποθεμάτων ενέργειας. Οσον αφορά τους ψυχολογικούς παράγοντες τα πράγματα είναι πιο υποκειμενικά. Σημαντικότατο ρόλο παίζει η «αίσθηση», δηλαδή το πώς ο κάθε δρομέας αντιλαμβάνεται και νιώθει τον κόπο και την προσπάθεια που κάνει. Προφανώς, όσο χαλαρότερη η αίσθηση τόσο το καλύτερο! Αρα κάθε μέθοδος που μειώνει τον ψυχολογικό αντίκτυπο της υπερπροσπάθειας έχει θετική επίδραση στην απόδοσή μας. Δεκτό και κατανοητό. Αρκεί όμως κάτι τόσο απλό όπως το χαμόγελο;

Αραγε οι εκφράσεις του προσώπου μας μπορούν να λειτουργήσουν ψυχοσωματικά; Απ’ ό,τι φαίνεται ναι! Αυτό υποστηρίζει η έρευνα του Πανεπιστημίου του Ούλστερ στη Βόρεια Ιρλανδία και του Πανεπιστημίου Σουόνσι στην Ουαλία, που δημοσιεύθηκε στη βρετανική επιθεώρηση «Ψυχολογία των Αθλημάτων και της Ασκησης». Στην έρευνα αυτή 24 έμπειροι δρομείς (13 άνδρες και 11 γυναίκες) κλήθηκαν να τρέξουν σε ηλεκτρικό διάδρομο για 4×6′ σε έντονο ρυθμό. Χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες: ορισμένοι έπρεπε να χαμογελούν συνέχεια, άλλοι να έχουν διαρκώς συνοφρυωμένη έκφραση όπως όταν ζορίζονται, κάποιοι να προσπαθούν συνειδητά να χαλαρώσουν κορμό και χέρια και οι υπόλοιποι να τρέχουν ελεύθερα όπως συνήθιζαν. Ολοι τους φόρεσαν αναπνευστικές μάσκες ώστε να μετρηθεί η κατανάλωση οξυγόνου κατά την άσκηση (άρα η ενέργεια που χρησιμοποίησαν) και στο τέλος ερωτήθηκαν πώς αισθάνθηκαν. «Τα αποτελέσματα έδειξαν πως οι “χαμογελαστοί” ήταν λιγότερο ενεργοβόροι από τους “συνοφρυωμένους” κατά 2,8% και κατά 2,2% από τους “ελεύθερους”. Επίσης οι “χαμογελαστοί” αισθάνθηκαν τη μικρότερη κόπωση από όλους» δήλωσε ο Νόελ Μπρικ, λέκτορας Αθλητικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ούλστερ και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, προσθέτοντας πως «απ’ ό,τι φαίνεται το χαμόγελο βοήθησε τους συμμετέχοντες να χαλαρώσουν τη μυϊκή ένταση ασυνείδητα. Κι ένας χαλαρός δρομέας είναι πάντα “οικονομικότερος” ενεργειακά». Ενα εξίσου ενδιαφέρον αποτέλεσμα της έρευνας ήταν πως οι «συνοφρυωμένοι» παραδέχθηκαν τη μεγαλύτερη αίσθηση κόπωσης.

Οσοι «σφίγγονται»

κουράζονται γρηγορότερα

«Οι θετικές, ευχάριστες σκέψεις που φέρνουν χαμόγελο ή η συνειδητή προσπάθεια να χαλαρώσουμε, αποσπούν την προσοχή από το ζόρι της υπερπροσπάθειας, κάτι που δεν ισχύει όταν κατσουφιάζουμε αφού έχουμε συνδέσει αυτές τις εκφράσεις προσώπου με ένταση και μιζέρια» συμπεραίνει ο Νόελ Μπρικ. Κι αν το 2,8% δείχνει επουσιώδες μπορεί να αποδειχθεί ενδιαφέρον σε αγωνιστικές συνθήκες. «Αν τρέχεις Μαραθώνιο σε 4:20-4:45 ώρες (μέσοι χρόνοι τερματισμού Μαραθωνίου για άντρες και γυναίκες) θα τερματίσεις 5′ γρηγορότερα. Και σίγουρα χαλαρότερος!» προσθέτει ο Μπρικ. Κάτι σχετικό υποστηρίζει και η προπονήτρια Μέγκαν Τάκατς, εξηγώντας πως «οι δρομείς συνήθως σφίγγονται όταν τρέχουν σε υψηλές ταχύτητες. Οι μύες του προσώπου και ειδικά του σαγονιού βρίσκονται σε σύσπαση εμποδίζοντας την ελεύθερη και ανοιχτή αναπνοή. Αρα κουράζονται γρηγορότερα». Η Τάκατς ενθαρρύνει τους αθλητές της να το διασκεδάζουν: να χαλαρώνουν τους μυς του προσώπου τους και να χαμογελούν! «Προφανώς και δεν είναι εύκολο να χαμογελάς υπό δύσκολες συνθήκες ή για πολλή ώρα» εξηγεί ο Μπρικ. «Ομως περιοδικά, π.χ. για 30”, μια-δυο φορές ανά χιλιόμετρο, αξίζει να προσπαθήσεις να… σκάσεις ένα χαμόγελο. Κάνε μια ευχάριστη σκέψη, χαιρέτησε τον περαστικό, πόζαρε στον φωτογράφο του αγώνα και να το!».

Θα είναι ακόμη ευκολότερο αν θυμόμαστε πως έχουμε διαλέξει το τρέξιμο ως έναν τρόπο να απολαμβάνουμε και να αγαπάμε τη ζωή και τον εαυτό μας. Είναι πρωτίστως διέξοδος, εκτόνωση και διασκέδαση!

Τι κάνουμε στα ζόρικα λοιπόν; Χαμογελάμε! Γιατί μπορούμε!