Οι τελευταίες απειλές του Ερντογάν κατά τουρκικών σουπερμάρκετ σχετικά με το ύψος των τιμών των προϊόντων τους, θυμίζει την ατελείωτη κουβέντα στην Ελλάδα για το ποιος καθορίζει το ύψος των τιμών.

Είχα δηλώσει παλαιότερα πως η κατάργηση των ελέγχων στις τιμές και της αγορανομίας θα οδηγούσε σε μείωση των τιμών και σε εξομάλυνση της αγοράς. Μου υπενθύμισε κάποιος φίλος πως αυτό δεν γίνεται στην Ελλάδα. Λόγω κακής λειτουργίας του ανταγωνισμού. Οφείλω να εξηγηθώ. Αν το κράτος δεν εμπλακεί στη διαμόρφωση των τιμών μέσω φόρων (λ.χ. 50άρικο στη βενζίνη παλαιότερα) ή για την προστασία κάποιων επιχειρήσεων (λ.χ. χρέη προς ΔΕΗ ή προς άλλους δημόσιους φορείς) η αγορά ξεκαθαρίζει την κατάσταση και αποκαθιστά μόνη της την ομαλότητα.

Προϋπόθεση όμως είναι να λειτουργούν τυφλά οι κανόνες του ανταγωνισμού και η αρμόδια Επιτροπή να επιβάλλει – χωρίς «εάν» και «μήπως» – σκληρές ποινές.

Οι παράγοντες που διαμορφώνουν τις τιμές των προϊόντων πρέπει πάντα να γνωρίζουμε ποιοι είναι. Το ύψος των φόρων, το κόστος του χρήματος, οι τιμές των πρώτων υλών, ο εργατικός μισθός, το κόστος της ενέργειας. Στις εισαγωγές παίζει ρόλο και το κόστος της μεταφοράς (ένα γερμανικό προϊόν λογικά θα είναι φθηνότερο στη Γερμανία από την Ελλάδα). Η τιμή ενός προϊόντος διαμορφώνεται ανάλογα με τις αυξομειώσεις στα ύψη κόστους των παραπάνω. Αν αυτά παραμένουν υψηλά οι τιμές δεν είναι δυνατόν να πέσουν. Ανεξάρτητα από τα όποια διοικητικά μέτρα των κυβερνήσεων.

Οι όποιες κρατικές παρεμβάσεις στις τιμές μπορούν να οδηγήσουν σε τεχνικές ελλείψεις προϊόντων και σε άνθηση της μαύρης αγοράς. Οπως συμβαίνει σε όλες τις «οικονομίες της προσταγής». Μόνο παρεμβάσεις στο κόστος των παραπάνω παραγόντων (λ.χ. μείωση φόρων και εργασιακού κόστους και φθηνή ενέργεια) μπορούν να παίξουν ρόλο στις τελικές τιμές. Οχι όμως εύκολο…