Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας και ο Ινιγκο Ερεχόν ήταν πολύ στενοί φίλοι. Συγκατοικούσαν, έκαναν παρέα, ήταν καθηγητές στο ίδιο πανεπιστήμιο και μέσα από τις συζητήσεις τους έφτιαξαν μια πολιτική φόρμουλα η οποία, όπως ονειρεύονταν, θα κατακτούσε κάποτε την εξουσία. Δημιούργησαν μαζί με άλλους φίλους το Podemos. Ακριβώς πριν από πέντε χρόνια. Κι έφθασαν πολύ κοντά στο όνειρό τους. Ομως στην πορεία δημιουργήθηκαν διαφορές. Και τώρα, στα πέμπτα γενέθλια του Podemos, επήλθε η οριστική ρήξη. Μια ιστορία φιλίας και πολιτικής χωρίς αίσιο τέλος.

Εδώ και καιρό ο Πάμπλο και ο Ινιγκο δεν μπορούν να μιλήσουν ήρεμα ούτε για την μεταξύ τους σχέση ούτε για το τι τους συνέβη τα τελευταία πέντε χρόνια. Οταν συζητούν με τους φίλους τους έχουν μια παρόμοια απάντηση. «Η πολιτική συχνά, βγάζει τον χειρότερο εαυτό των ανθρώπων» παρατηρεί ο Ιγκλέσιας. «Ολα μας ήρθαν πολύ γρήγορα. Το 2016 αποφασίζαμε ποιος θα κυβερνήσει την Ισπανία και ποιο θα είναι το μέλλον της Αριστεράς. Και βάλαμε την πολιτική πάνω από τη φιλία» συνοψίζει ο Ερεχόν.

Πριν από λίγες ημέρες, στις 17 Ιανουαρίου, στην πέμπτη επέτειο της δημιουργίας του Podemos, τα δύο ιδρυτικά στελέχη του κόμματος επιβεβαίωσαν δημόσια τη διάσπαση στο αριστερό κόμμα της Ισπανίας. Ο Ινιγκο Ερεχόν, επί χρόνια το Νο2 του κόμματος, με σημαντική συμβολή στη μετατροπή του από κίνημα των Ιντιγκνάδος (Αγανακτισμένων) εναντίον της λιτότητας σε εθνική δύναμη με ισχυρή κοινοβουλευτική παρουσία, ανακοίνωσε την απόφασή του να είναι υποψήφιος στην Περιφέρεια της Μαδρίτης στις τοπικές εκλογές του Μαΐου, συμμαχώντας με το Mas Madrid, το κόμμα που ίδρυσε η δήμαρχος της ισπανικής πρωτεύουσας Μανουέλα Καρμένα.

Η ρήξη στο εσωτερικό του Podemos, την οποία πολλοί γνώριζαν και είχε εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους τα τελευταία δύο χρόνια, έγινε πλέον ορατή σε όλους. Ο γενικός γραμματέας του κόμματος Πάμπλο Ιγκλέσιας ευχήθηκε στον Ερεχόν «καλή τύχη στη δημιουργία του νέου κόμματος». Επιβεβαίωσε ότι το Podemos θα έχει τον δικό του υποψήφιο στην Περιφέρεια της Μαδρίτης στις εκλογές του Μαΐου, σε ευθεία αντιπαράθεση με τον πρώην στενό φίλο και συνεργάτη του.

Η απόφαση του Ερεχόν επηρεάστηκε από το αποτέλεσμα στις περιφερειακές εκλογές της Ανδαλουσίας τον περασμένο μήνα, όπου το Σοσιαλιστικό Κόμμα έχασε την εξουσία που κατείχε επί δεκαετίες από έναν συντηρητικό συνασπισμό κομμάτων τον οποίο υποστήριζε το ακροδεξιό κόμμα Vox, που κέρδισε 12 έδρες. «Η Ανδαλουσία ήταν το καμπανάκι που μας αφύπνισε» ανέφεραν Ερεχόν και Καρμένα σε ανοικτή επιστολή προς τους κατοίκους της Μαδρίτης. Η καινούργια συνεργασία έχει στόχο να φτιάξει ένα κίνημα που «θα ανανεώσει τα όνειρα των πολιτών και την πίστη ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν ακόμα καλύτερα».

Δύσκολα χρόνια

Σε μήνυμα που ανάρτησε ο Ιγκλέσιας – ο οποίος αυτή την εποχή βρίσκεται σε άδεια πατρότητας – ανέφερε ότι δεν φανταζόταν ποτέ πως τα πράγματα θα εξελιχθούν έτσι στην πέμπτη επέτειο του κόμματος. «Στην πολιτική, θα πρέπει να συνηθίσει κανείς σε τέτοιου είδους κινήσεις, ακόμα και από στενούς συνεργάτες του, αν και θα πρέπει να παραδεχθώ ότι δέχθηκα πλήγμα και λυπήθηκα» έγραψε. Και λίγο αργότερα ζήτησε από τον Ερεχόν να παραδώσει την έδρα στη Βουλή (στην οποία εξελέγη με το Podemos) και ούτε λίγο ούτε πολύ, τον κατηγόρησε για προδοσία «καθώς συζητούσε με τη Μανουέλα πίσω από την πλάτη μας».

Οι διαφορές μεταξύ Ιγκλέσιας και Ερεχόν χρονολογούνται από το 2016, όταν ο Πάμπλο αποφάσισε να συνεργαστεί εκλογικά με την Ενωμένη Αριστερά. Λίγους μήνες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2017 στο συνέδριο του Podemos, οι δύο παλιοί φίλοι διεκδίκησαν την προεδρία, προτείνοντας και διαφορετικές ιδεολογικές κατευθύνσεις. Ο Ιγκλέσιας που κέρδισε τελικά, ήθελε άνοιγμα προς τα Αριστερά. Ο Ερεχόν που έχασε, ήθελε άνοιγμα προς το Κέντρο. Επειτα από αυτό, τίποτα πια δεν ήταν το ίδιο. Κατόπιν, πέρυσι τον Μάιο, ο Ερεχόν κέρδισε το χρίσμα του κόμματος για να διεκδικήσει την Περιφέρεια της Μαδρίτης όμως η πρώτη του επιλογή ως υποψήφιου αντιπεριφερειάρχη απορρίφθηκε και τελικά επέλεξε ένα άλλο πρόσωπο, το οποίο εκείνος δεν είχε εγκρίνει. Ηταν την ίδια εποχή που ο Ιγκλέσιας αμφισβητήθηκε μέσα στο κόμμα του, καθώς είχε δεχθεί έντονη κριτική επειδή αγόρασε ένα σπίτι σε πόλη βορειοδυτικά της Μαδρίτης, αξίας 600.000 ευρώ, μαζί με τη σύντροφό του Ιρένε Μοντέρο. Η σύγκρουση με τον Ερεχόν έγινε ακόμα μεγαλύτερη και σύμφωνα με καταγγελίες του πρώην Νο 2 η πλευρά του Ιγκλέσιας χρησιμοποίησε εκφοβισμούς, παρακολουθήσεις κινήσεων και συκοφαντίες.

Game of Thrones

Σ’ εκείνη την παρέα των φίλων άρεσαν πολύ κάποιες τηλεοπτικές σειρές, τις οποίες χρησιμοποιούν μεταφορικά. Ο Ιγκλέσιας αναφέρεται σε μια από αυτές για να εξηγήσει τι τους συνέβη. Η σειρά λέγεται «Counterpart». Εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, εξαιτίας ενός αποτυχημένου μυστικού πειράματος, ολόκληρος ο κόσμος μας κλωνοποιείται σε ένα παράλληλο σύμπαν. Στην αρχή, οι κλώνοι και στα δύο σύμπαντα είναι ίδιοι. Με τον καιρό όμως, εξελίσσονται διαφορετικά – π.χ. ο ένας γίνεται ηθοποιός και ο άλλος μηχανικός, ανάλογα με τις συνθήκες. Η τωρινή πραγματικότητα όμως στο Podemos μοιάζει περισσότερο με το «Game of Thrones», ένα σκληρό παιχνίδι εξουσίας και αλληλοεξόντωσης.

Φιλοδοξία, σύγκρουση εγώ ή ιδεολογική διαμάχη; Για τον Ιγκλέσιας, ο Ερεχόν δεν αποδέχθηκε ποτέ ότι θα έπρεπε να είναι το Νο 2 και συνωμοτούσε εναντίον του. Οι οπαδοί του Ερεχόν υποστηρίζουν ότι επρόκειτο για ιδεολογική διαφωνία η οποία ξεκίνησε στις εκλογές του 2015, όταν η ηγεσία του Podemos έλαβε μια απόφαση – κλειδί στη σύντομη ιστορία του κόμματος: να εξωθήσει τη χώρα σε νέες εκλογές ελπίζοντας ότι θα ενισχύσει τα ποσοστά του, κάτι που δεν συνέβη. Ο Ερεχόν πίστευε ότι θα έπρεπε να γίνει συμφωνία με το Σοσιαλιστικό Κόμμα για να αποφευχθούν οι νέες εκλογές και αντιτάχθηκε στην κοινή κάθοδο στα ψηφοδέλτια με το κόμμα της Ενωμένης Αριστεράς. Ο Ιγκλέσιας πίστευε το αντίθετο, γι’ αυτό και πίεσε για επαναληπτικές εκλογές. Το Podemos έχασε ένα εκατομμύριο ψήφους και ο ηγέτης του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος Μαριάνο Ραχόι συνέχισε να κυβερνά με μειοψηφία, μέχρι το 2018. Πάμπλο και Ινιγκο έπαψαν να μιλάνε. Ο Ιγκλέσιας απομάκρυνε όλους τους ερεχονίστας από την ηγεσία μετά την επανεκλογή του στο Βισταλέγκρε ΙΙ και περιστοιχίστηκε από έναν νέο κύκλο ανθρώπων με πρώτο και καλύτερο την Ιρένε Μοντέρο, εκπρόσωπο του κόμματος, σύντροφό του και μητέρα των παιδιών του.

Μια φωτογραφία

Τώρα ο Ερεχόν στέκεται απέναντι στον Ιγκλέσιας με μια πανίσχυρη σύμμαχο: είναι πολύ δύσκολο για την Αριστερά στη Μαδρίτη να επιτεθεί στη δήμαρχο Καρμένα. Επειτα από αυτή τη στρατηγική κίνηση οι ερεχονίστας αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας, οι σύμβουλοι του Ιγκλέσιας όμως την απορρίπτουν κάνοντας λόγο για προδοσία. Το κίνημα που δημιουργήθηκε για να κατακτήσει τα πάντα διαλύεται εκ των έσω. Στο Podemos κανείς δεν εκπλήσσεται. Για άλλη μια φορά ο Πάμπλο και ο Ινιγκο συγκρούονται. Συμπαρασύροντας στην πτώση και το δημιούργημά τους.

Από εκείνη την περίφημη, για την ιστορία του Podemos, φωτογραφία στο ιδρυτικό συνέδριο του 2014, με τους πέντε καθηγητές πανεπιστημίου αγκαλιασμένους (τους πέντε που ήταν τα ιδρυτικά στελέχη), μόνο ο Ιγκλέσιας παραμένει στο τιμόνι του κόμματος. Οι δυο πλευρές, του Ιγκλέσιας και του Ερεχόν κατηγορούν η μία την άλλη σήμερα ότι δεν μπόρεσε να χειριστεί την εκτόξευση «από την ανωνυμία σε πολιτικό φαινόμενο», σε ένα κόμμα με μετεωρική εξέλιξη που πήρε τις τύχες της Αριστεράς στα χέρια του. «Ολα αυτά ήταν πολύ δύσκολα» συμφωνούν και οι δύο πλευρές. Ομως κανείς δεν τα παρατά. Ο εμφύλιος συνεχίζεται.