Η Τζένι Αρντουίνι ήθελε πάντα ό,τι το καλύτερο για τον μικρό της γιο. Η 36χρονη μητέρα από την Εμίλια-Ρομάνα της Ιταλίας διάβασε πως η κυβέρνηση της χώρας απαγόρευε την εγγραφή ανεμβολίαστων παιδιών σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία. Της φάνηκε απολυταρχικό. Το κράτος επέβαλε τα δικά του θέλω στις οικογένειες αντί να τις αφήσει να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις. Η Αρντουίνι είχε ακούσει πως τα εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν αυτισμό. «Είχα θυμώσει πάρα πολύ» αφηγείται στο περιοδικό «Economist». «Ηθελα να προστατεύσω το παιδί μου από κάτι κακό». Πρωτίστως, αισθανόταν ασφυκτική πίεση. «Ηθελα χρόνο να καταλάβω, χρόνο να το επεξεργαστώ, δεν ήθελα να εκβιάσουν την απόφασή μου». Η 36χρονη δηλώνει αριστερή, αναγνωρίζει πως αντιμετωπίζει με επιφύλαξη κάθε μορφή εξουσίας. Αυτό ήταν κυρίως που την έκανε να στραφεί προς το Κίνημα Πέντε Αστέρων, ένα τότε αντιπολιτευόμενο και σήμερα συγκυβερνών λαϊκιστικό κόμμα που κηρύττει την αμεσοδημοκρατία και προτάσσει τη γονεϊκή επιλογή.

Η Αρντουίνι ήταν τόσο έξαλλη που έστειλε ένα μήνυμα στο IoVaccino, μια ομάδα πίεσης υπέρ των εμβολιασμών, για να τους σιχτιρίσει επειδή ενέπνευσαν τον νόμο.

Το μέιλ της έφτασε στον Στέφανο Ζόνα, έναν πατέρα τριών παιδιών και γιατρό ειδικευμένο στην επιδημιολογία.

Οι δυο τους πέρασαν τους επόμενους μήνες συζητώντας, τόσο μέσω Ιντερνετ όσο και στο τηλέφωνο, για τους εμβολιασμούς. Συχνά μιλούσαν για φόβο. Τι φοβόταν η Αρντουίνι; Πού βάσιζε τους φόβους της; Σιγά σιγά η 36χρονη μητέρα πείστηκε να εμπιστευΘεί την επιστήμη – στο κάτω κάτω και ο Ζόνα πατέρας ήταν, παιδιών σε παρόμοια ηλικία. Στις αρχές της περασμένης χρονιάς έστειλε τον γιο της να κάνει τα εμβόλιά του. «Είμαι πολύ χαρούμενη που ο θυμός μου κατέληξε σε διάλογο με τους ειδικούς».

Αυτή η ιστορία είχε καλό τέλος.

Γεγονός παραμένει ωστόσο πως από τη μία άκρη της Ευρώπης μέχρι την άλλη η άνοδος του λαϊκισμού θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Δικό του παιδί είναι το επονομαζόμενο «αντιεμβολιαστικό κίνημα», που ωθεί τα επίπεδα της ανοσοποίησης προς τα κάτω και τα κρούσματα ασθενειών που ανήκαν στο παρελθόν προς τα πάνω. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέγραψε πέρυσι πανευρωπαϊκά περισσότερα από 53.000 κρούσματα ιλαράς – ρεκόρ 20ετίας. Στην Ιταλία, μια χώρα που ήταν άλλοτε πρότυπο χρηστών πρακτικών όσον αφορά τους εμβολιασμούς, τα κρούσματα ιλαράς εξαπλασιάστηκαν μεταξύ 2016 και 2017, φτάνοντας τις 5.000. Στη δική μας χώρα, από την 1η Μαΐου 2017 έως τις 13 Σεπτεμβρίου 2018 καταγράφηκαν σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ συνολικά 3.255 κρούσματα ιλαράς.

Και κάπως έτσι ένας νέος όρος μπαίνει στη ζωή μας: βιολαϊκισμός. Είναι ολοένα και πιο σαφές πως οι λαϊκιστές της Ευρώπης θέλουν για το σώμα αυτό που θέλουν και για το έθνος: αγνότητα, ενότητα και αυτοδιάθεση. Θέλουν πολίτες απαλλαγμένους από έξωθεν επιρροές – τα εμβόλια που σχεδιάζουν οι γιατροί, τους κανόνες που σχεδιάζουν οι πολιτικοί, τις ασθένειες που υποτίθεται ότι κομίζουν οι μετανάστες, γιατί κάπου πρέπει να αποδώσουν την αύξησή τους – και με ίδιο έλεγχο επί της επιδημιολογίας. Ο ιδρυτής του Κινήματος Πέντε Αστέρων, ο Μπέπε Γκρίλο, πέρασε χρόνια σπέρνοντας αμφιβολίες για τα εμβόλια. Και όταν ανήλθε το κόμμα του στην εξουσία, τον περασμένο Ιούνιο, βοήθησε να εκλεγεί πρωθυπουργός ο Τζουζέπε Κόντε, ένας δικηγόρος γνωστός ως υποστηρικτής της μεθόδου «Στάμινα», μιας απαξιωμένης μορφής θεραπείας ασθενών, κυρίως παιδιών, που πάσχουν από σοβαρές νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Τελευταία, βέβαια, οι Πεντάστεροι δείχνουν να σοβαρεύουν. Μέσα Γενάρη, μάλιστα, ο Γκρίλο συνυπέγραψε ένα φιλοεμβολιαστικό «σύμφωνο για την επιστήμη», μια πρωτοβουλία του Ρομπέρτο Μπουριόνι, ενός καθηγητή Ιατρικής και ακτιβιστή από το Μιλάνο. Το κενό που αφήνει ωστόσο έχει ήδη σπεύσει να καλύψει ο εταίρος του στην κυβέρνηση, η ακροδεξιά Λέγκα. Πεινασμένος για τις ψήφους των αντιεμβολιαστών, ο Ματέο Σαλβίνι, επικεφαλής της Λέγκας και υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας, κλέβει τις αλλοτινές ατάκες του Γκρίλο, αποκαλεί τα εμβόλια «άχρηστα, και σε πολλές περιπτώσεις επικίνδυνα, αν όχι επιβλαβή» και προσπαθεί να καταργήσει τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς.

Το αντιεμβολιαστικό κίνημα δεν περιορίζεται μόνο στις επονομαζόμενες «παιδικές» ασθένειες. Μόλις πρόσφατα το ελληνικό υπουργείο Παιδείας απηύθυνε μέσω των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης έκκληση για αντιγριπικό εμβολιασμό, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού απουσιών μαθητών και εκπαιδευτικών από τα σχολεία λόγω γρίπης. Από την πλευρά της, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία προειδοποίησε πως το αντιεμβολιαστικό κίνημα που αναπτύσσεται στην Ελλάδα συμβάλλει στην αύξηση του αριθμού των διασωληνωμένων ασθενών εκτός ΜΕΘ σε λίστα αναμονής.

Απ’ άκρη σ’ άκρη της Ευρώπης, η ίδια εικόνα. Πολίτες καχύποπτοι απέναντι στην ιατρική πραγματογνωμοσύνη, αποφασισμένοι να επιρρίψουν την ευθύνη για τις ασθένειες στους ξένους, τυλιγμένοι στις εθνικές σημαίες.

Αυτή η ιστορία δεν θα έχει καλό τέλος.