Η χαμένη ευκαιρία για την Παιδεία

Η συνταγματική αναθεώρηση κινδυνεύει να αποβεί μια χαμένη ευκαιρία. Οι διαχωριστικές γραμμές που επιβεβαιώθηκαν κατά τη χθεσινή συζήτηση μεταξύ Τσίπρα και Μητσοτάκη, κατέδειξαν το πολιτικό, ιδεολογικό και θεσμικό χάσμα που τους χωρίζει. Το άρθρο 16 του Συντάγματος για την Παιδεία και η άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να το συμπεριλάβει στην αναθεωρητική ατζέντα προδιαγράφει το μελανό τοπίο της κορυφαίας θεσμικής διαδικασίας. Για τη ΝΔ το άρθρο 16, όπως και το άρθρο 24 για το περιβάλλον, αποτελούν άρθρα «κορυφαίας πολιτικής σημασίας», όπως κατέστησε σαφές ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτρέποντας τον πρωθυπουργό να διαλέξει δυο άρθρα που δεν συμφωνεί η ΝΔ τα οποία όμως δεσμεύεται ότι θα ψηφίσει εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ δεχθεί να ψηφίσει τις προτάσεις της για τα άρθρα 16 και 24. «Οποιο θέλετε: για Εκκλησία, για δημοψήφισμα. Αν έχετε τέτοια πίστη στη δική σας επικράτηση δεν έχετε κανέναν λόγο να μην το δεχθείτε», τον προκάλεσε. Η αντίθεση, ωστόσο, του Αλέξη Τσίπρα να αποδεχθεί την προτροπή αυτή, ουσιαστικά θέτει και τα όρια της αναθεώρησης. «Θέλετε μια μικρή αναθεώρηση ώστε να παραπέμψετε στο απώτατο μέλλον σημαντικές μεταρρυθμίσεις όπως το άρθρο 16», του είπε ο Μητσοτάκης. Και πράγματι, αν η παρούσα Βουλή δεν συμπεριλάβει το συγκεκριμένο άρθρο, όπως και το άρθρο 24, στην αναθεώρηση, τότε θα χρειαστεί μια δεκαετία για να μπορέσει να τεθεί εκ νέου ζήτημα αναθεώρησής τους. Κάποιοι εκτιμούν ότι και μόνο αυτό αρκεί για να ακυρωθεί η παρούσα διαδικασία (στην επόμενη Βουλή) προκειμένου να εκκινήσει νέα αναθεωρητική διαδικασία παρότι θα χαθεί και πάλι χρόνος (πενταετία) μιας και η μεθεπόμενη Βουλή σε αυτή την περίπτωση θα είναι η αναθεωρητική. Υπάρχει βέβαια και η άποψη που έχει διατυπώσει ο συνταγματολόγος Πέτρος Παραράς, σύμφωνα με την οποία από τη δεύτερη σύνοδο της επόμενης Βουλής η ΝΔ, αν είναι πλειοψηφία, μπορεί να ξεκινήσει αμέσως τη διαδικασία αναθεώρησης του άρθρου 16, επιχείρημα που βασίζεται στην πρόσφατη και ορθότερη ερμηνεία του Συντάγματος, σύμφωνα με την οποία «η δεσμευτική προθεσμία της πενταετίας για την εκκίνηση νέας αναθεωρητικής διαδικασίας (άρθρο 110, παρ. 6) ισχύει μόνον για εκείνες τις διατάξεις που τελικά αναθεωρήθηκαν κατά την πρώτη σύνοδο της αναθεωρητικής Βουλής και τέθηκαν σε ισχύ με ειδικό ψήφισμα (άρθρο 110, παρ. 5)».  Πάντως ο Μητσοτάκης κάλεσε τον Τσίπρα έστω και την τελευταία στιγμή να δει το ζήτημα με «ανοιχτό πνεύμα» και να μη θυσιάσει αυτή την ευκαιρία. Ωστόσο, ο Τσίπρας έδειξε να μη συμμερίζεται την άποψη αυτή τονίζοντας ότι η επιμονή της ΝΔ στην ανάγκη ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων «σας κόφτει να υπάρχουν περισσότεροι πελάτες για αυτούς που θα έρθουν να κερδοσκοπήσουν», όπως είπε, ενώ για το άρθρο 24 (η ΝΔ προτείνει την προσαρμογή του στα νέα δεδομένα που αφορούν την κλιματική αλλαγή, τις δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις κ.λπ.), διερωτήθηκε «πώς ζητάτε όταν εμείς δίνουμε μάχες για την προστασία του περιβάλλοντος να ψηφίσουμε την αναθεώρηση του άρθρου 24». «Η επόμενη αναθεώρηση θα είναι μικρότερη από αυτό που χρειάζεται η χώρα. Κρίμα για αυτό, αλλά η ευθύνη είναι δική σας», του διεμήνυσε ο πρόεδρος της ΝΔ.