«Πώς αυτοπροσδιορίζεται κανείς σήμερα ως Ελληνας στον 21ο αιώνα της επιταχυνόμενης παγκοσμιοποίησης;» αναρωτιέται ο «χαρτογράφος» της σύγχρονης ελληνοαμερικανικής μετανάστευσης Γιώργος Αναγνώστου, καθηγητής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο και ένας από τους εκπροσώπους της έδρας Νεοελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος.

«Ο ελληνοαμερικανικός πολιτισμός είναι ένα συναρπαστικό θέμα και μας καλεί να σκεφτούμε πέρα από τα στερεότυπα και τα κλισέ. Να σκεφτούμε συμπεριφορές, δημιουργίες, επιτεύγματα και αξίες, τη θέση μας στην πόλη όπου ζούμε, την επίδραση ενός ατόμου ή μιας συλλογικότητας στην κοινωνία, την τοπική, την εθνική ή την παγκόσμια» αναφέρει χαρακτηριστικά μιλώντας στα «ΝΕΑ».

«Μας οδηγεί στην έννοια του πολίτη, στη διαμόρφωση ενός τρόπου ζωής που συνεισφέρει κάτι σημαντικό στην κοινωνία, στην πνευματική καλλιέργεια, στην ποιότητα των πολιτιστικών προϊόντων, την κοινωνική συνείδηση, τον σεβασμό στον δημόσιο χώρο και επομένως στους άλλους και στο περιβάλλον» συνεχίζει. «Ο πολιτισμός με την ευρύτερη έννοια δεν σημαίνει μόνο το τι κάνει κανείς, αλλά και τον τρόπο που το κάνει» λέει ο Γιώργος Αναγνώστου.

Αναφερόμενος στον ορισμό του «Ελληνα» στον πολυπολιτισμικό «χάρτη» των σύγχρονων κοινωνιών των ΗΠΑ, ο Γιώργος Αναγνώστου τον περιγράφει ως πολίτη που συμμετέχει στα κοινά με γνώμονα το κοινό καλό και την υπεράσπιση των πολιτικών δικαιωμάτων για όλους. Και παράλληλα αναφέρεται στην αξία των Νεοελληνικών Σπουδών στις ΗΠΑ, τις οποίες η ελληνική Ομογένεια αλλά και ιδιώτες δωρητές κάνουν τιτάνιες προσπάθειες για να σώσουν.

«Οι απαξιωμένες σήμερα ακαδημαϊκές ελληνοαμερικανικές σπουδές έχουν πολλά να προσφέρουν στο να καταλάβουμε το πώς επιτελείται ο σημερινός ελληνοαμερικανικός πολιτισμός και πώς θα τον φανταζόμασταν για το αύριο» λέει ο Γ. Αναγνώστου.

Το Πανεπιστήμιο του Οχάιο με τη βοήθεια της ελληνικής τοπικής κοινότητας που ξεκίνησε fundraising και έναν εκ των βασικών δωρητών, τον Ευάγγελο Μαρινάκη και την οικογένειά του, συγκέντρωσε τελικά ένα εκατομμύριο δολάρια για τη διάσωση της Εδρας Νεοελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος, όπου σήμερα διδάσκουν σημαντικοί καθηγητές, λάτρεις και μελετητές της ελληνικής γλώσσας.

Πώς όμως σφυρηλατείται μέσα στον χρόνο η αλυσίδα των σχέσεων μεταξύ των γενεών και η διάδοση της ελληνικής κουλτούρας; Ο καθηγητής των Ανθρωπιστικών Σπουδών και ένας εκ των πυλώνων του Τμήματος Γρηγόρης Τζουσδάνης διηγείται μια ιστορία σχέσεων: «Αυτό συνέβη τον περασμένο Απρίλιο του 2018 κατά την ετήσια αναγνώριση και αποφοίτηση των φοιτητών μας από Νεοελληνικό Πρόγραμμα» αναφέρει.

«Είχα έρθει για να γιορτάσω την επιτυχία των μαθητών μας και συγκεκριμένα να τιμήσω έναν από τους αποφοίτους μας, την Αθηνά Πατσιτσά. Εκτός από την περιγραφή των πολυάριθμων επιτευγμάτων της, θα ήθελα να επισημάνω ότι η μητέρα της, η Εφη, είχε παρακολουθήσει και το μάθημά μου στη Νεοελληνική Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό στις αρχές της δεκαετίας του ’90» συνεχίζει.

«Λίγο πριν από την τελετή, μια κυρία ήρθε και με βρήκε και με ρώτησε αν τη θυμόμουν.  Κοιτάζοντάς την και ψάχνοντας στο “πνευματικό” μου άλμπουμ των προσώπων, δεν τα κατάφερα να την βρω. Εκείνη όμως, που κατάλαβε ότι δεν την είχα αναγνωρίσει, προσδιόρισε τον εαυτό της ως Brandi. Και τότε θυμήθηκα: Μα ναι, αυτή ήταν η Brandi που είχε παρακολουθήσει το πρώτο πρόγραμμά μου το φθινόπωρο του 1987. Ανακαλέσαμε στη μνήμη πολλά περιστατικά εκείνης της περιόδου, όπως για παράδειγμα τα αστεία που κάναμε με έναν άλλο φοιτητή, τον David Alexander, για τον οποίο και λέγαμε ότι αν οι δυο τους παντρεύονταν ποτέ, θα ονομάζονταν Brandi Alexander! (σ.σ.: το γνωστό κοκτέιλ Brandy Alexander που φτιάχνεται με γάλα κονιάκ / brandy)».

Οπως λέει ο Γρηγόρης Τζουσδάνης, η πρώην φοιτήτριά του βρισκόταν εκεί καθώς η κόρη της, η Εμιλυ, έκανε τη ραδιοφωνική εκπομπή της ημέρας, μεταδίδοντας την ετήσια γιορτή. Η Εμιλυ μάλιστα επρόκειτο να παρακολουθήσει το φθινοπωρινό μάθημά μου στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, συνεχίζοντας έτσι το ταξίδι που ξεκίνησε η μητέρα της περισσότερο από τριάντα χρόνια νωρίτερα».

Στην Εδρα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Οχάιο διδάσκονται σήμερα μαθήματα όπως Εθνική Ταυτότητα στην Ελληνική Παράδοση, Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία σε Μετάφραση, Θέματα στην Ελληνοαμερικανική Κοινωνία και Κουλτούρα, Νεοελληνική Γλώσσα κ.ά. Οι καθηγητές του Τμήματος και οι φοιτητές του διοργανώνουν και εκδηλώσεις με σημαντικούς συγγραφείς εκτός Πανεπιστημίου, διαφημίζοντας μέσω των social media και του διαδικτυακού ραδιοφώνου της Σχολής τους όλες τις δραστηριότητές τους στο κοινό.

ΜΕ 48 ΣΧΟΛΕΣ. Το Πανεπιστήμιο του Οχάιο έχει σήμερα περίπου 50.000 φοιτητές και 10.000 καθηγητές. Διαθέτει 48 σχολές και 20 ερευνητικά κέντρα που προσφέρουν 180 διαφορετικές ειδικεύσεις πτυχίου και διδάσκουν 30 γλώσσες. Διαθέτει μισό εκατομμύριο αποφοίτους, μεταξύ των οποίων και επιστήμονες που έχουν λάβει βραβεία Πούλιτζερ, 3 βραβεία Νομπέλ, 100 ολυμπιακά μετάλλια. Πολλοί εξ αυτών ανήκουν σήμερα στις λίστες Fortune 500 και Forbes 400.

Πολυσχιδής προσωπικότητα

Η έδρα Νεοελληνικών Σπουδών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο θα ονομαστεί προς τιμήν του πατέρα τού Ευάγγελου Μαρινάκη. Ο Μιλτιάδης Μαρινάκης γεννήθηκε το 1930 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Προπολεμικά, η οικογένεια είχε στην ιδιοκτησία της το πλέον γνωστό χυτήριο της Κρήτης, καθώς και εργαστήριο επισκευών πλοίων. Οι καμπάνες που κατασκεύαζε κοσμούν εκκλησίες της Κρήτης, ενώ πραγματοποιούσαν εξαγωγές σε Ιταλία, Γαλλία και Δαλματικές Ακτές. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιουσία της οικογένειας χάθηκε ολοκληρωτικά και ο Μιλτιάδης Μαρινάκης εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ. Σπούδασε μηχανικός στη Σχολή Εμπορικού Ναυτικού. Το 1958 μετακόμισε στον Πειραιά, ασχολήθηκε με την επισκευή πλοίων και ίδρυσε τη ναυτιλιακή εταιρεία του. Το 1979 μετείχε στην ομάδα των εφοπλιστών που ίδρυσαν την ΠΑΕ Ολυμπιακός. Από το 1978 έως το 1986 δραστηριοποιήθηκε και στην πολιτική. Ηταν πρώτος σε ψήφους δημοτικός σύμβουλος Πειραιά, ενώ το 1985 και το 1989 εξελέγη βουλευτής με τη ΝΔ. Εφυγε από τη ζωή το 1999, σε ηλικία 68 ετών.