Της κάλπης τα διλήμματα

Κάθε κάλπη, τουλάχιστον μεταπολιτευτικά και σε φάση δημοκρατικής και κοινοβουλευτικής ομαλότητας, έχει τα δικά της διλήμματα και, εντέλει, το δικό της διακύβευμα – έστω κι αν η λέξη εξελίσσεται κατά περιόδους σε πολιτική καραμέλα. Κάθε κόμμα βάζει τα δικά του διλήμματα προεκλογικά, αλλά αυτό που υπήρχε στο μυαλό των ψηφοφόρων συνήθως το μαθαίνουμε από το αποτέλεσμα. Σήμερα ξέρουμε ότι η αναγκαιότητα της «Αλλαγής» αποτελούσε τον Οκτώβριο του 1981 και αίτημα της κοινωνικής πλειονότητας εκείνης της εποχής. Οπως ξέρουμε ότι οι «λιγότεροι φόροι» και τα φθηνότερα αυτοκίνητα που είχε υποσχεθεί ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης τον Ιούνιο του 1985, δεν αποτελούσαν το βασικό ζητούμενο για τους ψηφοφόρους – που επέλεξαν το… «παπάκι». Ξέρουμε ακόμη ότι η «απαλλαγή» που υποσχόταν η ΝΔ το 1990, δεν ήταν ο καταλύτης των εκλογών: Το 40% της ελληνικής κοινωνίας δεν ήθελε καμία απαλλαγή και χρειάστηκαν τρεις εθνικές εκλογές σε δέκα μήνες για να καταφέρει τότε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης να γίνει πρωθυπουργός. Επίσης ξέρουμε ότι, μπροστά στην αλλαγή αιώνα και χιλιετίας, το αίτημα του «εκσυγχρονισμού» είχε εδραιωθεί στην ελληνική κοινωνία – και ήταν αυτό που έδωσε δύο εκλογικές νίκες στον Κώστα Σημίτη, τόσο απέναντι στον Μιλτιάδη Εβερτ (1996) όσο και απέναντι στον «φρέσκο» Καραμανλή (2000). Με τα ίδια κριτήρια, η «ελπίδα έρχεται» του Αλέξη Τσίπρα το 2015, μέσα σε ένα κλίμα αντιμνημονιακής εξαλλοσύνης, βρήκε το κοινό που χρειαζόταν για να αναρριχηθεί στην κυβερνητική εξουσία.