Η Ευρώπη που δεν θέλουμε

Οταν ο Λέων Τολστόι, πριν από περίπου ενάμιση αιώνα, έγραφε την εμβληματική εναρκτήρια φράση στην «Αννα Καρένινα» – «Ολες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν η μια με την άλλη, η κάθε δυστυχισμένη είναι δυστυχισμένη κατά τον δικό της τρόπο» – ίσως να μη φανταζόταν ότι θα φθάσει κάποτε εποχή που θα επικρατήσει η ομοιομορφία και στη δυστυχία. Να όμως που ζήσαμε για να το δούμε κι αυτό το παράδοξο. Υστερα από χιλιάδες πνιγμένους απόκληρους στα νερά της Μεσογείου, η προσθήκη ενός, πέντε ή δέκα νέων πτωμάτων δεν μας υποχρεώνει ούτε να στραβοκαταπιούμε εν μέσω της οικογενειακής μας ομήγυρης και κάποιος συγγενής μας να σπεύσει να μας δώσει ένα ποτήρι νερό ή να μας χτυπήσει στην πλάτη: «Χριστός! Χριστός!». Χρειάζεται να διαβάσουμε στην εφημερίδα ή να δούμε στην τηλεόραση κάτι πραγματικά ασυνήθιστο, εξωφρενικό, kinky, προκειμένου να περάσουμε από ανάλογη λαχτάρα. Οπως τον περασμένο Ιανουάριο, εκείνη η ιστορία με το 14χρονο αγόρι από το Μάλι, που δημοσίευσε η ιταλίδα ιατροδικαστής Κριστίνα Κατανέο στο βιβλίο της με τον εύγλωττο τίτλο «Faceless Wrecks» (Απρόσωπα Ερείπια). Το παιδί από το Μάλι ήταν ένα από τα εκατοντάδες ανώνυμα πτώματα που ξέβρασε η Μεσόγειος και στα οποία διενήργησε νεκροψία η Κατανέο. Δεν υπήρχε κάτι ιδιαίτερο στο ίδιο το πτώμα. Το παιδί δεν έφερε μαζί του ούτε χρήματα, ούτε έγγραφα. Η Κατανέο όμως παρατήρησε ότι από τη σκισμένη ραφή του μπουφάν του προεξείχε ένα χαρτί. Ηταν ο έλεγχός του στο σχολείο. Είχε καλούς βαθμούς. Το παιδί από το Μάλι, χωρίς χρήματα και χωρίς έγγραφα, πίστευε ότι αρκούσαν οι καλοί του βαθμοί για να πείσει την Ευρώπη πως δεν είναι κακό παιδί. Οχι αυτήν την Ευρώπη. Οχι αυτόν τον αιώνα.