Καθώς πλησιάζει η ημερομηνία των εκλογών, είναι χρήσιμο να επισημανθεί, ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει θα έχει μπροστά της τουλάχιστον τρία μέτωπα στον χώρο της οικονομίας.

Το πρώτο είναι το δημοσιονομικό μέτωπο, όπου, όχι μόνο θα πρέπει να διατηρηθεί το μηδενικό έλλειμμα δημοσίων εσόδων – δαπανών, αλλά και να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, όπως έχει συμφωνηθεί με τους ευρωπαίους εταίρους και δανειστές μας. Το δεύτερο είναι το μέτωπο του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και το τρίτο είναι το ασφαλιστικό μέτωπο.

Οσον αφορά το δημοσιονομικό μέτωπο, η ελάφρυνση της φορολογίας που εξαγγέλλεται, αναμένεται να αντισταθμιστεί κυρίως από την αύξηση των εσόδων που θα προκύψει μέσω της μεγέθυνσης του ΑΕΠ. Μια τέτοια μεγέθυνση προϋποθέτει, ή εκτίναξη των εγχώριων και ξένων επενδύσεων ή μεγάλη άνοδο των εξαγωγών ή μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης.

Η εκτίναξη των επενδύσεων είναι απολύτως αναγκαία, διότι δεν μπορεί να αναμένεται μεγάλη άνοδος των εξαγωγών άμεσα, καθώς αυτές έχουν ήδη αυξηθεί σημαντικά. Επίσης, μια μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης δεν είναι ιδιαίτερα επιθυμητή, καθώς μπορεί να προκαλέσει άνοδο των εισαγωγών και να επιδεινώσει το δεύτερο μέτωπο της οικονομίας, δηλαδή το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Το δεύτερο αυτό μέτωπο του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών παρουσιάζει τις δικές του δυσκολίες. Αυτό διότι η αναμενόμενη αύξηση των επενδύσεων απαιτεί χρόνο για να διευρύνει τις παραγωγικές δυνατότητες της εγχώριας οικονομίας και να ικανοποιήσει την αύξηση της ζήτησης. Συνεπώς, η αύξηση της ζήτησης για εισαγωγές κεφαλαιουχικού εξοπλισμού για τις επενδύσεις μπορεί να προκαλέσει αρχικά σοβαρά προβλήματα στο εμπορικό ισοζύγιο. Βέβαια αυτά τα προβλήματα μπορούν να αντισταθμιστούν από την εισροή κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις. Συνεπώς, από την ταχύτητα με την οποία θα αυξηθούν οι επενδύσεις και κυρίως οι ξένες επενδύσεις, εξαρτάται τόσο η διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας, όσο και η διατήρηση της ισορροπίας του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Παρομοίως, η αύξηση των επενδύσεων και η συνακόλουθη αύξηση του ΑΕΠ μπορεί να επηρεάσει θετικά το τρίτο μέτωπο της οικονομίας, που είναι το ασφαλιστικό. Η εξαγγελθείσα μείωση των συντελεστών των ασφαλιστικών εισφορών, προφανώς θα μειώσει τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων. Ετσι, και πάλι μόνο μια αύξηση των επενδύσεων μπορεί να συμβάλλει στη λύση του προβλήματος, διότι η μείωση της ανεργίας και ενδεχομένως η αύξηση των μισθών που θα προκληθεί, μέσω της βελτίωσης της παραγωγικότητας, θα αυξήσει τον όγκο των εισφορών και θα αντισταθμίσει τη μείωση των συντελεστών τους.

Για τους παραπάνω λόγους, η αύξηση των επενδύσεων καθίσταται πρώτη προτεραιότητα για τη νέα κυβέρνηση. Ομως, η ταχεία αύξηση των επενδύσεων εξαρτάται από μια σειρά παράγοντες που σχετίζονται με την άρση των αντικινήτρων, όπως είναι, μεταξύ πολλών άλλων, η γραφειοκρατία, η υψηλή φορολογία, η καθυστέρηση των δικαστικών αποφάσεων και των αδειοδοτήσεων και η απελευθέρωση της αγοράς πολλών τομέων της οικονομίας.

Συνεπώς, η νέα κυβέρνηση που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις αναμένεται να προκύψει, ορθά θα θέσει ως βασικό στόχο, όπως έχει εξαγγελθεί, την άρση όλων των προαναφερόμενων αντικινήτρων για την αύξηση των επενδύσεων. Από την πολιτική, τεχνοκρατική και διοικητική ικανότητά της, εξαρτάται τελικά η επιτυχία της αναγκαίας προσπάθειας για να απελευθερωθούν οι δημιουργικές δυνάμεις της χώρας και να ξεφύγουμε οριστικά από την κρίση.

Ο Ναπολέων Μαραβέγιας είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρώην υπηρεσιακός υπουργός