Στη γη του Αριστοτέλη

Η πεμπτουσία ήταν μόνον μια ιδέα, αλλά ο Αριστοτέλης είχε πλήρη επίγνωση για τα φυσικά στοιχεία που καθορίζουν τη ζωή μας: Το νερό, η φωτιά, το χώμα και ο αέρας είναι ο κόσμος μας κι εμείς μαζί. Μπροστά στην τραγωδία της γενέθλιας Χαλκιδικής, ο σταγειρίτης φιλόσοφος θα μπορούσε να πει πολλά, επιστρέφοντας στα Φυσικά και τα Πολιτικά του, θέτοντας κι εκείνος το ερώτημα που επανέρχεται συχνά-πυκνά, κάθε φορά που οι ουρανοί ανοίγουν, η γη τραντάζεται και οι φλόγες σκορπίζουν τον τρόμο: Μπορεί μια φυσική καταστροφή να πλήξει την εξουσία ή να την ευνοήσει; Ο αρχαιότερος των εμπειριστών θα απαντούσε καταφατικά χωρίς δεύτερη σκέψη. Από τα πρώτα χρόνια της εκκοσμίκευσης, ωστόσο, όταν πια η θεοκρατία είχε υποχωρήσει και τα οργανωμένα κράτη είχαν αρχίσει να αναλαμβάνουν έναν προστατευτικό ρόλο απέναντι στα φυσικά φαινόμενα, είναι ξεκάθαρο ότι η αντίδραση μπροστά στις φυσικές καταστροφές αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία που κρίνουν τις κυβερνήσεις. Είναι προφανές ότι ουδείς περιμένει από οποιαδήποτε κυβέρνηση να δαμάσει τα ακραία φυσικά φαινόμενα, αλλά στις σύγχρονες κοινωνίες όλοι προσδοκούν, αν δεν απαιτούν, οι κυβερνώντες να είναι παρόντες σε κάθε στάδιο – για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση.