Κεντρομόλος και φυγόκεντρος

Πώς βλέπει κανείς το πολιτικό παιχνίδι στο Κέντρο; Υπάρχουν πολλές απαντήσεις – που δεν έχουν να κάνουν με τη θέση καθενός στην κερκίδα. Ούτε και στον αγωνιστικό χώρο. Ολοι, ωστόσο, κινούνται με τη βεβαιότητα ότι όποιος κυριαρχεί στον χώρο του Κέντρου έχει ακλόνητο προβάδισμα. Η κάλπη δεν εξαιρείται. Αλλά στην πολιτική το Κέντρο δεν έχει να κάνει με την οπτική γωνία. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, για παράδειγμα, συνέδεε το ζήτημα περισσότερο με το μέτρο και όχι με την ιδεολογική ταυτότητα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, με τη δημιουργία μιας μεσαίας τάξης, πολιτικά και οικονομικά, που συνδεόταν με μια κινητοποίηση για κεκτημένα – συνεπώς, είχε λόγους να αναπτύξει αντιδεξιά αντανακλαστικά. Πολιτικά θα μπορούσε να συμβολίζει τον δικό του τρίτο δρόμο για την κοινωνική οργάνωση. Ο Κώστας Μητσοτάκης έδινε έμφαση στην οικονομική αυτονομία της, αναδεικνύοντας και την ιδιότητα των «νοικοκυραίων», οι οποίοι, φτωχότεροι ή πλουσιότεροι, επιλέγουν τον δρόμο της ασφαλούς ευημερίας. Ο Κώστας Καραμανλής επικεντρώθηκε στον «μεσαίο χώρο», μια κοινωνική κατηγορία που συνδέεται με τη μέση ελληνική οικογένεια και μπορεί πολιτικά να κινείται σε όλον τον πολιτικό άξονα – από δεξιά μέχρι αριστερά. Ο Αλέξης Τσίπρας ίσως είναι ο μόνος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης που δεν εμφανίστηκε με κάποιο σχέδιο για όσους κινούνται στο Κέντρο, είτε οικονομικά είτε πολιτικά. Ισως δεν ενδιαφέρθηκε καν για την προσέγγισή τους, έχοντας τη βεβαιότητα ότι η κρίση διαμόρφωσε μια νέα κοινωνική πλειοψηφία, που – μαραζωμένη και εξοργισμένη – επιλέγει ριζοσπαστικές λύσεις, πρωτίστως για να εκτονωθεί. Η ερμηνεία προφανώς ήταν λανθασμένη: όσοι από τη μεσαία τάξη ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ το 2015 είχαν περισσότερο στο μυαλό τις υποσχέσεις για τον ΕΝΦΙΑ παρά την αντιμνημονιακή αγανάκτηση της πλατείας. Και όσοι συνέχισαν να ψηφίζουν το 2019 το έκαναν κυρίως στη βάση μιας αντιδεξιάς ταυτότητας και παράδοσης.