Η Ακρόπολη με δικά τους λόγια

Η ιστορία της Ακρόπολης αποκτά μία νέα προσέγγιση: αυτή τη φορά από την προφορικότητα των μαρμαροτεχνιτών. Η αμερικανίδα καλλιτέχνις Αλισον Βιέιρα, αφού επισκέφθηκε το μνημείο πολλές φορές σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, ξεκίνησε να συζητά με τους τεχνίτες, οι οποίοι είχαν έρθει από την Τήνο στην Αθήνα ήδη από τη δεκαετία του 1970 συμμετέχοντας στις εργασίες συντήρησης των μνημείων. Αποτέλεσμα αυτών των 15 «συνεντεύξεων» ήταν η έκδοση «On The Rock: The Acropolis Interviews» που κυκλοφορεί στα αγγλικά και τα ελληνικά από τις εκδόσεις Sobercove. Οπως η ίδια εξηγεί στα «Πρόσωπα», η σκέψη της να προσεγγίσει τους μαρμαροτεχνίτες της Ακρόπολης ξεκίνησε σε μία επίσκεψή της το 2016: «Είμαι Αμερικανίδα, χωρίς εκπαίδευση στη μαρμαροτεχνία. Δεν ήμουν σίγουρη αν θα ήμουν σε θέση να οικοδομήσω ένα “εμείς” ή αν οι συνομιλίες μας θα στόμωναν. Ετσι, συγκινήθηκα όταν εισέπραξα μια αίσθηση κοινότητας από τους τεχνίτες που λάξευαν τα μάρμαρα στην Ακρόπολη κατά τη συνέντευξη το 2016. Αυτό οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στη φίλη μου Πολυάννα Βλατή, η οποία μεσολάβησε καθώς η ίδια ήταν συνάδελφός τους, επίσης εκπαιδευμένη στο να δουλεύει το μάρμαρο. Εκείνη μου έδωσε πρόσβαση στον κόσμο τους. Επίσης, ίσως επειδή τους πλησίασα ως καλλιτέχνις με είδαν ως συνάδελφο κατασκευαστή – που ήθελε να μάθει. Ηθελα να μάθω τι κάνουν, πώς το κάνουν και πώς αισθάνονται γι’ αυτό. Ηθελα να χρησιμοποιήσω τις ιστορίες τους, με τα λόγια τους, όχι τα δικά μου. Δεν είχα τη δομή μιας ακαδημαϊκής ανάλυσης προσπαθώντας να εντάξω μέσα σε αυτή τον λόγο τους. Δεν έγραφα μια επιστημονική ανάλυση. Η ελπίδα μου ήταν να δημιουργήσω μία μαρτυρία από δεκαπέντε πρόσωπα τα οποία προσπαθούν να εκφράσουν την ενσωματωμένη γνώση τους – η οποία δεν είναι εύκολο να περιγραφεί – στον προφορικό τους λόγο. Ορισμένα από αυτά που λένε αλληλοσυμπληρώνονται και μέσα από αυτό προκύπτει μια τεχνική την οποία μοιράζονται από κοινού. Ελπίζω να αντικατοπτρίζεται ο τρόπος συνομιλίας του δασκάλου με τον μαθητευόμενό του κατά την εκμάθηση της παραδοσιακής τεχνικής. Δεν είχα κανένα ενδιαφέρον να δημιουργήσω ένα εγχειρίδιο για τη μαρμαρογλυπτική και για τον Βράχο. Οι συζητήσεις στην Ακρόπολη δεν θα έπρεπε και δεν γίνεται να θεωρηθούν ως τέτοιο είδος.