Η χώρα μας έχασε πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο την περίοδο της κρίσης. Νέοι άνθρωποι με εξαιρετικές σπουδές στα ελληνικά πανεπιστήμια υποχρεώθηκαν να αναζητήσουν την τύχη τους εκτός συνόρων ή να εκμεταλλευτούν ευκαιρίες που τους προσφέρθηκαν ακριβώς επειδή αναγνωρίστηκαν τα προσόντα τους. Η χώρα, με λίγα λόγια, επλήγη και από το λεγόμενο brain drain.

Το πολύτιμο αυτό ανθρώπινο κεφάλαιο δεν έχει χαθεί οριστικά. Είναι πολλοί οι έλληνες επιστήμονες που θα επέστρεφαν στην πατρίδα τους εάν τους προσφέρονταν ανάλογες ή ακόμη και μικρότερες ευκαιρίες, αλλά όχι άσχετες βεβαίως με το γνωστικό τους αντικείμενο. Οπως όμως επισημαίνει και η επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ στη συνέντευξη που παραχώρησε κατ’ αποκλειστικότητα στα «ΝΕΑ», για να αναστραφεί το brain drain θα χρειαστεί ένα οικονομικό περιβάλλον ανάπτυξης και σταθερότητας. Το ένα προϋποθέτει το άλλο. Χωρίς ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα και χωρίς σταθερότητα η ανάπτυξη μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά βραχύβια.

Για να αποδώσει καρπούς, η σταθερότητα αυτή πρέπει να υπάρξει και στο πολιτικό σύστημα και στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Η αγορά εργασίας, όπως είναι γνωστό, γίνεται εξαιρετικά ευαίσθητη, αν όχι δυσλειτουργική, σε συνθήκες πολιτικής αβεβαιότητας. Είναι κι αυτός ένας λόγος για τον οποίο είναι αναγκαίο να υπάρξει συναίνεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων στα μεγάλα θέματα που απασχολούν τη χώρα.

Το διχαστικό κλίμα δεν δηλητηριάζει μόνο όσους ζουν σε αυτή τη χώρα. Αποτρέπει και εκείνους που μετανάστευσαν από το να επιστρέψουν. Και με το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας να μοιάζει με ωρολογιακή βόμβα, η επιστροφή αυτή κρίνεται κάτι παραπάνω από αναγκαία. Κρίνεται ζωτική.