Τα σύνορα μέσα μας

Η πρώτη παρουσίαση των φωτογραφιών που ο Θοδωρής Νικολάου είχε συγκεντρώσει από τα «δικά» του Βαλκάνια είχε φιλοξενηθεί στα «Πρόσωπα» τον Οκτώβριο του 2017. Μία εβδομάδα μετά το αφιέρωμα στην ιστοσελίδα των «New York Times». Ο 37χρονος φωτογράφος εξηγούσε τότε ότι οι παράγοντες που τον οδήγησαν στο οδοιπορικό – με εκκίνηση την Αλβανία το 2015 – ήταν δυσερμήνευτοι. «Μπορεί να ήταν οι μνήμες της γειτονιάς μου δίπλα στην Υψηλή Γέφυρα της Χαλκίδας, η ανάγκη να αναζητήσω την ταυτότητα και τις ρίζες μου, η αναζήτηση του γέλιου και του κάματου που με αγγίζει, της ανθρωπιάς που νομίζω ότι χάνεται». Και κατέληγε: «Μακάρι το φωτογραφικό λεύκωμα που έχω στο μυαλό μου να φανεί αντάξιο της τιμής που πρόσφεραν οι άνθρωποι των Βαλκανίων». Εδώ και μέρες το λεύκωμα κυκλοφορεί με τον τίτλο «Αίμος», σε μια προσεγμένη έκδοση της Αγρας, με συνολικά 88 φωτογραφίες κρυμμένης ευαισθησίας: από την παλιά αγορά της Πρίστινα ως την περιφορά εικόνας στη Θράκη και έναν Βούλγαρο που κρατάει με αγάπη το άλογό του. Στον πρόλογο ο δημοσιογράφος Παντελής Μπουκάλας: «Ο Νικολάου… ταξιδεύει στις χώρες της χερσονήσου, με τις εκ παραδόσεως αντιμαχόμενες φυλές, θρησκείες και μειονότητες, για να ταξιδέψει μέσα του… Τα βλέπει βέβαια τα σύνορα που χωρίζουν από παλιά ή από χρόνια εντελώς πρόσφατα τη μια χώρα από την άλλη. Δεν τα βλέπει όμως – άρα και δεν τα δείχνει – σαν τείχη πέτρινα, αδιάβατα. Προτιμά να αναδείξει τη ροϊκότητά τους, να τα συνάψει με το υγρό στοιχείο». Και ο ίδιος ο φωτογράφος: «Σύμβολα των Βαλκανίων δεν είναι μόνο το μίσος, ο θάνατος και η εκδίκηση, οι τάφοι στη Σρεμπρένιτσα, ο οικονομικός πρωτογονισμός, οι εθνικισμοί. Βαλκάνια είναι τα παιδιά, σαν αντίδοτο στη φθορά, που παίζουν στα ερείπια ενός εγκαταλελειμμένου εργοστασίου λίγο πριν πέσει το σκοτάδι».