Καμία κοινωνία δεν μπορεί να ακολουθήσει την εποχή της εάν δεν προσαρμόσει σε αυτήν το εκπαιδευτικό της σύστημα. Κι ο λόγος είναι πολύ απλός: Εάν μια κοινωνία εκπαιδεύσει τα παιδιά της με τις αρχές και τις επιταγές περασμένων δεκαετιών, τότε δεν θα φτιάξει σύγχρονους πολίτες αλλά εκείνων των δεκαετιών που αποτελούν πλέον παρελθόν. Πολίτες που δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, δηλαδή στις προκλήσεις και τις απαιτήσεις της ίδιας τους της ζωής.

Τον βασικό αυτόν κανόνα έχει παραβλέψει πολλές φορές η χώρα μας. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει πέσει θύμα είτε μιας κάποιας λαγνείας για την παράδοση είτε ιδεολογικοπολιτικών αναλύσεων που βασίζονται σε θεωρίες του περασμένου και του προπερασμένου αιώνα. Καμία από αυτές τις δύο «σχολές» ωστόσο δεν λαμβάνει υπόψη της το αυτονόητο: πως ένα εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να διακρίνεται από ρεαλισμό, που σημαίνει πως η σχέση του με την πραγματική ζωή, τη ζωή των παιδιών μας, πρέπει να είναι ισχυρή.

Πολύ σωστά επομένως το υπουργείο Παιδείας προωθεί την εισαγωγή στα αναλυτικά προγράμματα του Γυμνασίου και του Λυκείου μαθημάτων σχετικά με τον εθελοντισμό, την προστασία από φυσικές καταστροφές, τη μελέτη του περιβάλλοντος, την τεχνολογία ή την καταπολέμηση των εξαρτήσεων. Αρκεί βεβαίως τα μαθήματα αυτά να διδάσκονται με σύγχρονες μεθόδους και όχι με την παραδοσιακή και εξόχως αναποτελεσματική της αποστήθισης και της εξέτασης. Και να διδάσκονται επίσης από ένα σχολείο που δεν θα είναι εξαρτημένο από την κεντρική διοίκηση αλλά θα διαθέτει αυτονομία στις επιλογές του.