Από τα ονόματα των ακαδημαϊκών που θα συμμετάσχουν στην επιτροπή για την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, μπορεί να εικάσει κανείς με ασφάλεια πως το μέτρο και ο σεβασμός στην ιστορική αλήθεια θα υπερισχύσουν της υπερβολής και της ροπής προς την ανακύκλωση εθνικών μύθων. Ο γνώμονας των εορτασμών της επετείου δεν θα πρέπει εξάλλου να είναι άλλος από την παρακαταθήκη που άφησε στο έθνος ο Διονύσιος Σολωμός: Εθνικόν, είπε, είναι το αληθές.

Είναι αληθές πως την περίοδο της Επανάστασης το έθνος δοκιμάστηκε από εμφύλιους σπαραγμούς. Και είναι αληθές πως χωρίς τη βοήθεια των μεγάλων δυνάμεων της εποχής η τύχη της Επανάστασης θα ήταν πιθανότατα διαφορετική. Αυτές οι δύο αλήθειες πολλές φορές αποσιωπήθηκαν ή και διαστρεβλώθηκαν με αποτέλεσμα, δυστυχώς, να μην αφομοιώσει η χώρα μας τα διδάγματα της ιστορικής αλήθειας: και πολλές φορές διχάστηκε από τότε και άλλες δεν εκμεταλλεύτηκε όπως έπρεπε τις συμμαχίες της.

Η επέτειος των 200 χρόνων από την Επανάσταση δίνει την ευκαιρία να συζητηθούν και να αναλυθούν όλες οι ιστορικές αλήθειες – και αυτές που συνηθίζουμε να αποφεύγουμε αλλά και εκείνες για τις οποίες αισθανόμαστε υπερήφανοι και σπεύδουμε να υπερτονίσουμε. Σε κάθε περίπτωση, οι εορτασμοί πρέπει να μείνουν μακριά από το εθνικολαϊκιστικό κιτς, όπως αυτό που ζήσαμε πριν από μόλις τέσσερα χρόνια στην πλατεία Συντάγματος. Πρέπει, αντίθετα, να γίνουν το γόνιμο έδαφος για εθνική ανάταση. Αλλά και για την καλλιέργεια της αυτογνωσίας.