Στο κλασικό πλέον νουάρ μυθιστόρημα «Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές» του Τζέιμς Κέιν συμβαίνει το εξής παράδοξο που προσλαμβάνει διαστάσεις αρχαίας ελληνικής τραγωδίας: το παράνομο ζευγάρι των εραστών αθωώνεται για ένα έγκλημα που έκανε και καταδικάζεται για ένα έγκλημα που δεν έκανε. Ανάλογη τραγική ειρωνεία ελλοχεύει και πίσω από κάθε πετυχημένη προβοκάτσια. Η χαρά του προβοκάτορα είναι διπλή. Χαίρεται και για όποια δική του προβοκάτσια επιτυγχάνει τον σκοπό της, χαίρεται και για όποια ενέργεια δεν είναι δική του προβοκάτσια, αλλά εξυπηρετεί εξίσου τους δικούς του στόχους. Προβοκάτσια κυριολεκτικά σημαίνει πρόκληση – και κάθε πρόκληση προϋποθέτει γόνιμο έδαφος. Σήμερα μπορεί να θεωρείται από τους ιστορικούς λίγο – πολύ ως κοινός τόπος ότι ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ ήταν προβοκάτσια του Χίτλερ, αλλά τον Φεβρουάριο του 1933 ελάχιστοι ήταν οι Γερμανοί που δεν πίστευαν ότι είναι έργο των κομμουνιστών. Οι προβοκάτσιες λειτουργούν ως αυτοεκπληρούμενες προφητείες: όσον καιρό δεν προσκομίζονται αδιάσειστες αποδείξεις για την ταυτότητα των δραστών, εσύ άνετα βάζεις στη θέση τους εκείνους που εικάζεις ότι είναι οι δράστες. Εάν η εικασία δεν συνάδει με την αλήθεια, τόσο το χειρότερο για την αλήθεια.

Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.

Είστε συνδρομητής; Συνδεθείτε

Ή εγγραφείτε

Αν θέλετε να δείτε την πλήρη έκδοση θα πρέπει να είστε συνδρομητής. Αποκτήστε σήμερα μία συνδρομή κάνοντας κλικ εδώ

Εγγραφή