Η χαμένη αξία της ενσυναίσθησης

Υπάρχει ένας ιδιωματισμός στην αγγλική, πολύ παλιός και με θρησκευτική προέλευση, το «Count your blessings», που σημαίνει να μην ξεχνάει κανείς όλα αυτά για τα οποία είναι τυχερός, κυρίως αυτά που θεωρεί δεδομένα. Είναι μια χρήσιμη άσκηση. Οχι για να γίνουμε σαν την Πολυάννα, εκείνη την ηρωίδα των προτεσταντικών ιστοριών που δεχόταν ως ευλογία ακόμη και την κακοποίησή της. Αλλά γιατί ο άνθρωπος όταν ξεχνά τα προνόμιά του γίνεται σκληρός. Τα τελευταία χρόνια ειδικά, η ευγένεια, το να σκέφτεσαι να μην πληγώσεις, προσβάλεις κι αδικήσεις συλλήβδην ανθρώπους πριν εκφραστείς, βαφτίζονται μαλθακότητα ή «πολιτική ορθότητα». Ειδικά η τελευταία μπαίνει στον ελληνικό δημόσιο διάλογο με τους όρους που ισχύουν σε άλλες χώρες και όχι στη δική μας. Στην Ελλάδα δεν έχει καταπατηθεί η ελευθερία του λόγου κανενός, πόσω μάλλον επειδή έγραψε κάτι προσβλητικό για τις γυναίκες, για τους ομοφυλόφιλους, τους μετανάστες. Αντιθέτως, είτε μας αρέσει να το παραδεχόμαστε είτε όχι, τα στερεότυπα, οι διακρίσεις, απόψεις περί «αλλοίωσης» μιας τάχα δήθεν «ομοιογένειάς» μας, είναι κυρίαρχος λόγος κι όσοι διαφωνούν βαφτίζονται υπερβολικοί, αδιάφοροι προς τις «ανησυχίες της κοινωνίας» λες και δεν είναι κι αυτοί μέρος της.